Aktüel konular üzerinde yoğunlaşan alakanın gündemi etkileyen tarafı ve tazeliği ile ayrı bir önemi vardır. Kısa zaman zarfında büyüteç kabilinden odaklanılsa da küresel, bölgesel hatta yerel çaplarda yeni başlıkların ortaya çıkması sayesinde sönümlenir. Yaygın kitlelerin ilgi alanlarına göre veya alışkanlıkları mucibince izlerini bırakır.
İçerisinde bulunulan zaman dilimine ait konuların irdelenmesinde ekseriyetle geçmiş zamanlara atıf yapılması kesinlikle bir töreden ziyade tarihi kayıtların; araştırıcı notlarının önüne çıkarmış olduğu birbirlerini takip eden sebep-sonuç münasebetlerinin farkındalığı doğrultusundadır.
Uzun süreli bir bakış açısından ana tablo; ekonomik işbölümü ile siyasal ve kültürel işbölümünün birbirlerini etkilemekle beraber birbirleri ile çakışmadıklarının fakat ekonominin zamanla küresel gelişmelerin koçbaşı niteliğinde ağırlık kazanmış bulunmasıdır. Siyasi ve kültürel başlıkları ise daha kısa soluklu meselelerde tesirli ve hazırdırlar.
Örneğin son iki asırdan beri devlet idari sistemlerinin göreli biçimde ulus devlet idari formunda teşkil edilirken, bir kısmının üniter, bir kısmının federal karma normlarla ayrımı 21.asırda yukarıdaki gibi makro ekonomik işaretli küresel ısınma, karbon ayak izi, yeşil dönüşüm gibi uzun soluklu konulara taşınarak küreselleşmenin itici gücü olduğu ve zemin kazandırdığı görüntüsü veriyor. Yanı sıra günümüzde aktüel ağırlıkları olan bilumum göç hareketleri; ulus devletleri aşındıran kısa vadeli siyasal ve kültürel işaretli küreselleşmeye katkı mahiyetinde gelişmeler sayılabilir.
Üzerinden eski çağları çağrıştıran uzunca zamanlar geçmemiş olsa da bugünkü dünya siyasi haritasının teşkilinde o zamanlar için hayli önemli addedilecek gelişmelerin gündemde ağırlığı kalmamakla birlikte sebep-sonuç ilişkileri açısından neticelere dolaylı tesirleri bulunması icap eder.
Yeni kıtaların 15. asırdan itibaren Avrupa’lılar tarafından keşfinden itibaren bu kıtaların izole kadim halklarının 5 asır boyunca fiziki ve kültürel soykırıma maruz kaldıkları, Britanya Amerika’sı, Kanada, Orta ve Latin Amerika, Avustralya, Karayipler, Afrika vb coğrafyaların fazlası ile olanlardan sebeplendikleridir.
İlginç bir şekilde ABD, Kanada ve Avustralya federal devletler olarak diğerlerinden farklılaşırlar.
Roosevelt’e göre; 20. asrın başlarında “kuvvete dayalı diplomasi” Amerika’nın küresel rolünün bir parçasıydı. Bundan sonra Amerikan gücü giderek daha fazla gücünü hissettirecekti. 21. asır başlarında küresel gündemde yer alan devrimsel değişim ve dönüşümlerin uygarlığın patentine sahip olunan yapılanmalar eşliğinde insanoğlunun ortak geleceğine dair değişimlere dönüştürmek bundan böyle siyaset ve kültürden çok daha fazla zorlayıcı ekonomi çağrıştırıyor.
