Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Sektör Raporu’nun Ekim 2023 sonuçları açıklandı. Rapora göre 2023 yılının ilk çeyrek döneminde deprem afetinin etkisi ve ihracattaki düşüşe bağlı olarak üretim hızı yavaşlamış ve inşaat malzemesi sanayi üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,2 artış gösterdi. İkinci çeyrekte ise depremin artçı etkileri, seçim sürecinin belirsizliği, dış pazarlardaki yavaşlama ile nisan ve haziran aylarında çalışma gün sayısının azalması sonucu inşaat malzemesi üretimi geçen yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 1,4 arttı. Temmuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29,8 yükselen inşaat malzemesi sanayi üretimi, 2023 Ağustos ayında da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,4 arttı. Seçimlerin yarattığı belirsizliklerin ortadan kalkması ve yeni ekonomi politikalarının uygulanmaya başlanması, ağustos ayındaki büyümenin en önemli etkenleri olarak öne çıktı.
Ağustosta 22 alt sektörün 13’ünde üretim artışı yaşandı
Rapora göre, dış pazarlarda talep koşulları ağustos ayında zayıf kalmaya devam etti. Yurt içinde ise seçimler sonrası yeni fiyatlamalar ve yeni ekonomi politikaları beklentileri, üretimi ve satışları etkilemeye başladı. Bu çerçevede 2023 Ağustos ayında 13 alt sektörde üretim geçen yılın aynı ayına göre artarken, 9 alt sektörde üretim azaldı. 2023 yılının ilk 8 ayında ise üretim geçen yılın aynı dönemine göre 22 alt sektörün 16’sında artarken 6’sında düştü. 2023 yılının ilk 8 ayında geçen yılın aynı dönemine göre en yüksek üretim artışı yüzde 42,2 ile metalden kapı ve pencerelerde gerçekleşti. Metal yapı ve yapı parçaları üretimi ise yüzde 42 arttı. Ahşap inşaat malzemesi üretimi yüzde 26,8, plastik inşaat malzemesi üretimi ise yüzde 19,3 yükseldi. Yılın ilk sekiz ayında en yüksek gerileme yaşanan alt sektör de yüzde 16,6 ile inşaat camları oldu. Onu yüzde 13,4 ile seramik kaplama malzemeleri izledi.
İnşaat sektöründe istihdam en yüksek seviyeye ulaştı
Türkiye İMSAD raporunda, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerinden yola çıkarak inşaat sektöründeki istihdama da vurgu yapıldı. Buna göre, 2023 Ağustos ayında inşaat sektöründe istihdam 1 milyon 740 bin 387 ile 2020 başından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Seçimlerin etkisi ile haziran ayında 1,61 milyona inen toplam istihdam belirsizliklerin azalması ve yeni ekonomi politikaları ile artışa geçti. Bu kapsamda inşaat sektöründe istihdam temmuz ayında 1,7 milyona, ağustos ayında 1,74 milyona yükselerek, son 4 yılın en yüksek seviyesine çıktı.
Konut kredisi faiz oranları %45’e yaklaştı
Sektör paydaşları tarafından yakından takip edilen raporda, 2024-2028 dönemini kapsayan On İkinci 5 Yıllık Kalkınma Planı’na da değinildi. Bu kapsamda 2023 sonunda 45 ili kapsayan kentsel dönüşüm planlarının 2028 yılına kadar 81 il için tamamlanacağına vurgu yapıldı. Bu plan çerçevesinde 2028 yılına kadar 500 bin yeni sosyal konutun inşa edilmesi hedeflendi.
Raporda ayrıca, ekonomide yeni uygulamaya başlanan sıkı para politikası ile talebin yavaşlatılması ve enflasyonun kontrol altına alınmasının hedeflendiği belirtildi. Bu çerçevede T.C. Merkez Bankası’nın politika faizin artırdığına ve piyasa faiz oranlarının da buna bağlı olarak yükseldiğine dikkat çekildi. Konut kredi faiz oranlarının yüzde 45 seviyesine geldiği belirtildi ve bu oranın yıl sonu itibarıyla yüzde 50’ye yaklaşması öngörüldü.
İpotekli konut satışları %50’nin üzerinde geriledi
Konut satışlarında banka kredileri ile yapılan satışların yani ipotekli satışların Türkiye genelinde önemli bir rol oynadığına işaret edilen raporda, 2023 Eylül ayında 8 bin 446 adet konut satışının ipotekli olarak gerçekleştiği açıklandı. Buna göre eylül ayı ipotekli konut satışları, şu ana kadar 2023’ün en düşük aylık satışı oldu. 2023 Eylül ayında ipotekli konut satışları geçen yılın aynı ayına göre de yüzde 50,2 azaldı. Yılın ilk dokuz ayında ipotekli konut satışları 160 bin 844 adet ile geçen yılın ilk dokuz ayının yüzde 29,6 altında kaldı.
