Yazımın başlığını okuyup şaşıranların sayısının hatırı miktarda olacağını düşündüğümden bu hafta “Kurumsallaşma” konusuna tersten girmek istedim. İtiraf etmem gerekirse geçen hafta yaşadığım bir deneyim, bu yazıyı yazmamın iyi bir fikir olacağı yönünde sanki bir işaretti.
Muhatabım yönettiği şirkette kurumsallaşma süreçlerinin başlatılması önerime duyduğu rahatsızlığı beden lisanı ile de ortaya koyarak “Bu da yeni moda; değil mi?” diye ifade etmişti.
Aslında bu ifade beni kitabı tersten okumaya iten bir tetikleme oldu. Toplantı çıkışı ofise doğru araba sürerken bir taraftan da düşünmeye başladım. Aramızda kurumsallaşmanın fayda ve katkılarına inanmayan, bunun sürdürülebilirlik yolunda öneminin farkında olmayan ve hatta inkâr eden iş insanları da var mıydı? Kendi kendime verdiğim cevaba ikna olmam zor olmadı; evet vardı! Ben bugün bunlardan sadece birisiyle karşılaşmıştım. Eğer bir varsa iki de vardı, üç de vardı, arkası da gelirdi.
Yazıma “Kurumsallaşma” dendiğinde rahatsız olanlara kurumsallaşmanın ne demek olduğunu çok kısa olarak devam edeyim.
Bir kurumun, bir kuruluşun veya bir işletmenin KİŞİLERE bağımlı olmadan faaliyetlerini sürdürebilmesi ve geliştirebilmesini sağlayan bir yapıya kavuşturulabilmesi işlemine kurumsallaşma denir.
Bu tanım bana göre çok teorik ve klişe; ben ise kurumsallaşma denildiğinde organize olmayı ve dengeleri yönetmeyi anlıyorum. Bu konuda ileride bir yazı da kaleme alacağım.
Yazımın başında da dediğim gibi bugün kitabı tersten okuyup kurumsallaşma ile ilgili üzerinde pek konuşulmayan bir konuya daha değineceğim; kurumsallaşmanın olumsuz etkileri…
Bunu yaparsam kurumsallaşmadan hoşlanmayan insanları anlamakta belki daha az yorulurum diye düşünüyorum.
Gerçekten de kurumsallaşmanın olumsuz yönleri de olabilir mi?
Neden olmasın ki? Madeni paranın bir yüzü yazı ise diğer yüzü de mutlaka turadır…
Kurumsallaşmanın birçok olumlu yönü olmasına rağmen, bu süreç aynı zamanda bazı olumsuz etkileri de beraberinde getirebilir.
İşte kurumsallaşmanın potansiyel olumsuz etkileri:
Esneklik Kaybı
Kurumsallaşma genellikle daha katı bir yapıyı beraberinde getirir. Bu, işletmenin daha az esnek olmasına ve hızlı değişen pazar koşullarına adapte olma yeteneğinin azalmasına neden olabilir.
Bürokrasi Artışı
Kurumsallaşma süreci, işletme içinde daha fazla formalite ve bürokrasiyi getirebilir. Çeşitli prosedürler, onay süreçleri ve raporlama gereksinimleri arttıkça, karar alma süreçleri yavaşlayabilir.
Çalışan Memnuniyetsizliği
Kurumsallaşma, bazı durumlarda çalışan memnuniyetini azaltabilir. Bu, daha fazla kural, düzenleme ve denetimle ilişkilendirilebilir. Çalışanlar, bu tür değişikliklere karşı direnç gösterebilirler.
İletişim Zorlukları
Büyük organizasyonlarda, bilgi akışı ve iletişimde zorluklar ortaya çıkabilir. Çalışanlar arasındaki iletişim kanalları karmaşık hale gelebilir ve bilgi paylaşımı azalabilir.
İnovasyon Kısıtlamaları
Kurumsallaşma, daha fazla standartlaştırma ve iş süreçlerinin belirlenmesiyle birlikte, yaratıcılığı ve inovasyonu kısıtlayabilir. Çalışanlar, belirli bir kurumsal çerçeve içinde daha az özgür hissedebilirler.
Çalışan Katılımının Azalması
Kurumsallaşma sürecinde, bazı durumlarda çalışanların karar alma süreçlerine olan katılımı azalabilir. Bu durum, çalışanların motivasyonunu ve bağlılığını olumsuz etkileyebilir.
Maliyet Artışı
Kurumsallaşma süreci, daha karmaşık bir yapıyı beraberinde getirebilir ve bu da işletme için artan maliyetlere neden olabilir. Yönetim, raporlama, eğitim gibi alanlarda ek maliyetler ortaya çıkabilir.
Kültür Bozulması
Kurumsallaşma süreci, işletmenin özgün kültürünü değiştirebilir veya bozabilir. Çalışanlar, işletmenin kültür değişikliğine uyum sağlamakta zorlanabilir ve bu durum motivasyonu azaltabilir.
Riskten Kaçınma Eğilimi
Kurumsallaşmış organizasyonlar, riskten kaçınma eğiliminde olabilirler. Bu durum, girişimciliği ve yenilikçiliği engelleyebilir.
Kurumsallaşmanın olumsuz etkileri, genellikle işletmenin boyutu, sektörü, kültürü ve uygulanan kurumsallaşma stratejilerine bağlı olarak değişebilir. Başarılı bir kurumsallaşma, bu olumsuz etkileri en aza indirmek ve olumlu sonuçları maksimize etmek için dikkatlice planlanmalı ve yönetilmelidir.
Son olarak da kurumsallaşmadan hoşlanmayan bazı kişilerin genel özelliklerine değinmek istiyorum. Bakın bakalım, etrafınızda bu özelliklere sahip kimseler var mı?
Değişime Direniş Gösterenler
Bazı kişiler değişikliklere adapte olmakta zorlanabilir ve geleneksel, esnek olmayan bir iş yapısına direnç gösterebilir.
Yaratıcı ve Serbest Çalışma Ortamını Sevenler
Bazı insanlar, kurumsal yapıların kısıtlayıcı olduğunu düşünerek, daha yaratıcı, serbest ve esnek çalışma ortamlarını tercih edebilirler. Kurumsal kurallar ve prosedürler, bu kişiler için sıkıcı veya kısıtlayıcı olabilir.
Kendi İşini Yapmayı Seven Girişimciler
Girişimci ruha sahip olanlar, kendi işlerini yönetmeyi ve kurumsal hiyerarşi altında çalışmak yerine kendi kurallarını belirlemeyi tercih edebilirler.
Formalite ve Bürokrasiye Tahammül Edemeyenler
Kurumsallaşma genellikle daha fazla formalite ve bürokrasiyi beraberinde getirebilir. Bu tür iş süreçleri, daha hızlı ve esnek çalışmaya alışmış kişiler için rahatsız edici olabilir.
Topluluk ve İnsan İlişkilerine Önem Verenler
Küçük işletmelerde çalışanlar genellikle daha yakın bir ekip oluştururlar. Kurumsallaşma ile birlikte, işletme genişledikçe bu kişiler, daha büyük bir organizasyon içinde kişisel bağlantıların azalmasını ve anonimleşmeyi olumsuz bir şekilde algılayabilirler.
Risk Almaktan Kaçınanlar
Kurumsallaşma genellikle daha planlı ve güvenli bir yapı oluşturmayı hedefler, ancak bu durum bazı kişilere sıkıcı gelebilir. Daha fazla risk almayı tercih eden girişimciler, kurumsal dünyayı sınırlayıcı bulabilirler.
Son söz:
Her birey farklıdır ve bu nedenle kurumsallaşma konusundaki tercihleri değişiklik gösterebilir. Kimi insanlar yapılan düzenlemeleri olumlu bir gelişme olarak görebilirken, bazıları bu değişiklikleri olumsuz bir şekilde değerlendirebilir. Pek şaşırmamak lazım.
