SEZA NUR ALPDÜNDAR
İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) İzmir Şubesi kasım ayı olağan meclis toplantısı DTO İzmir Şubesi Meclis Başkanı Argun Gündüç idaresinde gerçekleştirildi. Toplantıda konuşan DTO İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, “Dünyanın önde gelen konteyner operatörleri, taşımacılık volümlerindeki ılımlı artışa rağmen yılın üçüncü çeyreğinde çok düşük kazanç ve kâr rakamları açıkladılar. Düşük talep artışına karşılık, çok hızlı artan gemi kapasitesi sektörü zorlamaya devam ediyor” dedi.
“İlk 10 ayda konteyner trafiği sabit kaldı”
Ocak-Ekim 2023 döneminde limanlarda 10 milyon 487 bin TEU konteyner elleçlendiğini belirten Öztürk, “”Geçen yıla göre konteyner trafiği neredeyse sabit kaldı. Aliağa bölgemizdeki limanlarda 1 milyon 322 bin TEU, TCDD İzmir Limanı’nda 250 bin TEU yük elleçlendi. Aliağa-İzmir diye ayrım yapmaya gerek yok ama bölge olarak yılı 2 milyon TEU ile bitirebiliriz. İzmir ve Aliağa, Türkiye toplam konteyner elleçleme pazarındaki yüzde 15’lik oranını koruyor” dedi.
Dünya deniz ticaretinde ise dökme yük taşımacılığı ile konteyner taşımacılığının zıt yönlere doğru hareket ettiğini aktaran Öztürk, “Kuruyük navlunları ve gemi kiralama fiyatları için temel gösterge olan Baltık Kuruyük Endeksi 2 bin 937 puan ile 18 ayın zirvesini gördü. Güçlü demir cevheri ticareti ile dökme yük gemi arzındaki eksiklikten dolayı artışın önümüzdeki günlerde devam edeceği öngörülüyor. 2024’te küresel ekonomide sert iniş riskinin azaldığına dair gözlemler de dökme yük navlunlarını destekliyor” diye konuştu.
“Navlunlar düşük seviyesini koruyor”
Yaklaşık bir yıldır sürekli gerileyen konteyner navlunlarının düşük seviyesini koruduğunu aktaran Öztürk, “Dünya Konteyner Endeksi 30 Kasım’da 40’lık konteyner için 1,382 dolar oldu. Dünyanın önde gelen konteyner operatörleri, taşımacılık volümlerindeki ılımlı artışa rağmen yılın üçüncü çeyreğinde çok düşük kazanç ve kâr rakamları açıkladılar. Düşük talep artışına karşılık, çok hızlı artan gemi kapasitesi sektörü zorlamaya devam ediyor. Daha zorlayacak çünkü 2024’te yeni gemiler denize inecek. Sefer iptalleri çok fazla, bir haftada 2 sefer iptal olabiliyor. Taşımacılık firmaları, kazançlarındaki gerilemeyi operasyonlar maliyetlerini kısarak ve istihdamı azaltarak durdurmaya çalışıyorlar” diye konuştu.
Öztürk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Diğer yandan deniz taşımacılığı jeopolitik risklerle mücadele ediyor. İsrail-Filistin savaşı nedeniyle Akdeniz’de ve Hint Okyanusu’nda seyir emniyeti açısından sorunlar yaşanıyor. Panama Kanalı’nda su seviyesindeki düşüş nedeniyle geçiş yapacak gemi sayısının sınırlandırılması, konteyner gemilerine de yansımaya başladı. Konteyner operatörleri, Aralık ayı ortasından itibaren bekleme maliyetlerini müşterilerine yansıtacaklarını duyurdular.”
“Yakın mesafe taşımacılığı cazip hale geliyor”
2024 yılında küreselleşen değil maalesef bölünen bir dünyadan bahsetmeye devam edileceğini vurgulayan Öztürk, “Uzmanlar, ABD ile Avrupa’nın Çin ekonomisine olan bağımlılığı azaltmayı sürdüreceklerini, Çin’in de Rusya ve yakın Asya ülkelerine yöneleceğini belirtiyorlar.Dolayısıyla yakın ülkelerden tedarik sürecinin dünya ticaretine yön vermeye devam edeceği belirtiliyor. Çin’in “ne olursa olsun yüksek büyüme” modelinden vazgeçmesi, elektrikli araçlarda olduğu gibi yüksek teknolojili ürünlerde rekabeti artırması bekleniyor. Bu gelişmeler deniz ticaretinde yakın mesafe taşımacılığı cazip hale getirecektir. Ülkemizin bu gelişmeleri dikkate alarak, üretim, ihracat ve denizcilik politikalarını yeniden belirlemesi gerekiyor” diye konuştu.
Kruvaziyer turizmi 2024’te kolay geçmeyecek
Kruvaziyer turizmi bakımından 2024 yılının kolay geçmeyeceğini düşündüğünü belirten Öztürk, “2024 yılının bu yıldan daha iyi olacağını, Türkiye olarak 2 milyon yolcu hedefinin aşılacağını, 2 milyon 240 bin yolcunun geldiği 2013 yılının yakalanabileceğini düşünüyoruz. Şu ana kadar İzmir Limanı’na 31 gemi ile 35 bin civarında yolcu geldi. Yılsonuna kadar dört gemi daha şehrimize gelecek. Sadece Kasım ayında Kuşadası’na 35, Antalya ve Alanya’ya 10, Marmaris ve Bodrum’a ikişer gemi yanaştı” ifadelerinde bulundu.
