2024 yılının Ocak ayı rakamları dış ticarette müspet gelişmenin bir işareti olabilir mi? TÜİK tarafından 28 Şubat’da açıklanan Ocak ayı rakamlarına göre 2023 Ocak ayına göre ihracat %3,5 artarak 19,312 milyar dolardan 19,991 milyar dolara yükseldi. İthalat ise %22 oranında azalarak 33,6 milyar dolardan 26,2 milyar dolara geriledi. Bunun sonucu dış ticaret açığı da %56,4 oranında azalarak Ocak 2023’de 14,3 milyar dolar iken, Ocak 24’de 6,3 milyar dolara geriledi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da %57,5’den %76,2’ye yükseldi. Dış ticaret açığını 1946’dan beri artıya çeviremeyen bir ülke olarak Ocak ayı gelişmesine müspet olarak bakmak mümkün. Ancak dış ticaret hacminin de %12,7 azalarak 52,9 milyar dolardan 46,2 milyar dolara gerilediğini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.
TÜİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2024’ün gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak ayında ton olarak şöyle gelişti:
Yıllar 2024 2023 2022 2021
Miktar(ton) 2,420,115 2.255.846 2.609.752 1.814.681
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız Ocak ayında miktar olarak %7,28 artmış durumda.
Ocak ayı için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 19,344 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 26,218 milyar dolarlık ithalatın içinde %71,88 oranına işaret ediyor. Geçen yıl Ocak ayında ilk 10 ülkeye ihracatımız 25,5 milyar dolar idi ve toplam ihracatımızın %75,91’ini oluşturuyordu.
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın %24,92’sini oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması %56,38 ile geçen yılın seviyesinin biraz altında. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 2,407 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın %12,04’ünü oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 701 milyon dolar ile 9. sırada ve Ocak 2023’e göre 50 milyon dolar artmış. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 1,4 milyar dolar ve geçen yılki 1,5 milyar dolar seviyesinin altında. Motorlu taşıtlarda 2,227 milyar dolar aleyhte bir ticaret gözlenirken, demir çelikte 1,226 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
Toplam ithalatımızın %62,76’sını ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Ocak ayı sonu itibarıyla Rusya 4,324 milyar dolar ile ithalatımızda 1. sırayı koruyor ve ithalatımızın %16,49’unu Rusya’dan yapıyoruz. Çin’den ise ithalatımız 2,893 milyar dolar ile toplam ithalatımızın %11,03’ünü oluşturuyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 627,7 milyon dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 1,9 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,32’sini oluşturmakta.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 1,761 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın %8,81’ini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 1,223 milyar dolar ile ABD takip ediyor ve toplam ihracatımızın %6,12’sini ABD’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın %46,81’i olan 9,358 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. Irak 1,097 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da %5,49.
Bu gelişme devam ederse son iki yıldır 100’er milyar doların üzerinde olan dış ticaret açığı 2024’de belki 50-60 milyar dolar seviyesine inebilir.
Not: TÜİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
