Pazartesi, Ekim 21, 2024

Çarşı Karışık

Hemen her ulusal çevre için iktisadi şartlara bağlı olarak kitleler ve bireylerin yaşamlarını ilgilendiren, zamana yayılan değişimleri dolayısıyla yapıcı etkileri nesil kaymalarında hissedilir olup sabit olmayan süreçler vardır. Son zamanların en fazla söz edilen, üçüncü dünya savaşının ekonomiler üzerinden gerçekleşiyor olduğu tezinin bu sebeple uzun zamana yayılan bir sürecin konusunu oluşturması belki de bu yüzdendir.

İktisadi münasebetlerin tarihi süreçte klasik anlamı ile kendi içerisinde terakki ettiği uzun dönemlerin sonucunda ortaya çıkan, Vladimir Putin’nin konuşmalarında telaffuz ettiği ‘yönetici elitler’ kavramının nihayet 19, 20. asırlarda ekonomi üzerinden şekillendirdiği küresel nizamın başta ‘devlet’ kavramı olmak üzere ekonomik anlamda bilinen referanslara yakınlık bağı zayıflamıştır.

Kesin bir zaman saptamak gerekli olmamakla birlikte Soğuk Savaşın bitmesi veya Milenyum’dan bu tarafa gibi alışılagelmiş kitlesel algılama kriterlerinin ilgi alanlarında; bölgeselden küresel’e, siyaset ve ideolojiden ekonomiye doğru hayli değişimler olduğu gözlenir. Haritanın her hangi bir mahallindeki görünürde iki devletin arasındaki direk bir sıcak çatışma dolaylı olarak çevresini, bölgeyi hatta küresel ekonomi yolu ile uluslar arası münasebetlere tesir edebilecek etkiler yaratabilir.

Üretim-tüketim-enerji-kalkınma-yatırım-finansman-ulaşım gibi ana başlıklardan başlamak üzere küresel çapta uluslar ekonomilerine can veren akışın şimdilerde, evvelce olduğu gibi siyasi, ideolojik, askeri ve sosyal istikrarsızlık unsurlarından fazlasıyla tesirli olduğu döneme girildiği son 65 senenin ekonomik istatistik rakamları ile sabittir.

Hasılı küreselleşen münasebetlerin mevcut hakim senaryolarda ‘yeni dünya düzeni’ kurma çabaları kâğıt üzerinde insanlık adına ‘çevre, ‘gıda’, ‘sağlık’, ‘barış’ vb unsurlarını dizerken, vizyona sokulan ‘kalkınma’, ‘gelişme’, ‘büyüme’ altyapı unsurları eşliğinde yol aldığı süreç tabiri yerinde ise siyaseten ve biteviye ‘çarşının karışması’ anlamı taşıyor. Sakın bu ayar bahis olunan üçüncü dünya savaşının ta kendisi olmasın.

Demir Uzun

Diğer Yazarlar