Bütün hızıyla ilkbahara girdik. Hatta çok hızla girdik. Hava sıcaklıkları normalin üzerinde; yağmur yağışı ise az. Zamansız sıcaklık artışı, hayvanlar ve bitkiler açısından çok iyi olmasa da, bahçe severleri ister istemez açık havaya davet ediyor. Bu hafta ekmesi biraz kolay, kolay olmasına rağmen emek isteyen bir bitkiden patatesten bahsedeceğiz. Neden emek yoğun derseniz, birincisi ne çok derine, ne de çok yüzeye ekmemek lazım? Ektiniz diyelim, hemen de üzülmeyin verimi arttırmanın, patates bitkisini yaşatmanın kolay bir yolu var. Bunların yanında bitki büyüdükçe bitkiyi toprakla dalların kırılmaması için yanlardan beslemeniz böylece bitkinin bulunduğu yeri ufak bir tepecik haline getirmeniz gerekecektir.
Patatesi çok yüzeyde bırakırsanız, patates yumrusu yeşil kalır. Yumrunun yeşil kalması, solanin maddesinden zengin olduğu ve acı olduğu anlamına gelir. Solanin maddesini unutmadınız değil mi? Patates filizlerinde bolca bulunan ve insanda istenmeyen etkileri olan madde. Solanin nedeniyle, filizlenmiş patateslerin bu kısımları oyularak atılır. Ancak bu işlemden sonra bizler tarafından yenebilir hale gelir. Konuyu fazla dağıtmadan, hemen en önemli kısmından başlayalım. Patatesler 10-12 cm. dibe ekilmeli. Daha derine ekilirse yumrular çürüyebilir. Hatta yeşermeden bile çürüyebilirler. Sıra üzerinde, yumruların birbirlerinden uzaklıkları 25-30 cm kadar olmalıdır. Sıra arası uzaklıklar ise 45-60 cm. kadar olmalıdır.
Patatesler deyince doğal olarak gülünçlüğü hemen fark ettik. Patates kelimesi bize Rumlardan gelme ve zaten çoğul olan bir kelimedir. Tomat, domates yanılgısı burada da peşimizi bırakmıyor. Diğer aklımızda bulunması gereken patates, domates ve biberin akrabasıdır.Aynı zamanda soğuk bölgelerde de ekilebildiğinden dolayı, Rusya’nın Sibirya’yı feth edebilmesi için orduyu beslemesini kolaylaştırmıştır. Sonbahar- kış ürününü alabilmek için yaz ortasında ekimleri yapmak gerekir. Ekilecek toprak çok kompakt ise çürüme olasılığını azaltmak için yüzeyel ekim yapmak gerekecektir. Bu durumda toprağın üstünü bolca saman parçalarıyla örtmekten başka çaremiz kalmıyor. Ayrıca zamanla bitki büyüdükçe toprak üzerine serilen saman katmanı daha da kalınlaşabilir. Saman kalınlığı, en az 20 cm. olmalıdır. Bunun yanında, kumlu, çok geçirgen topraklarda ise 10-12 cm.’ den daha da derine ekilebilir. Bu durumlarda, diğer deyişle ister samanla ekin, ister derine çok geçirgen bir toprağa ekin 4 haftadan önce filizler toprak üzerinde belirmezler.
Bunların yanında, patatesleri büyük kaplarda, saksılarda hatta çuval içinde bile büyütebilirsiniz. Her patates için 10-12 litre toprak ve yukarıda bahsettiğimiz gibi, diğer yumrularla aralarında 25-30 cm. olmalıdır. Önce çuvalın 1/3’ünü toprakla doldurun daha sonra patates yumrularını yerleştirdikten sonra 5 cm. kalılığında toprakla üzerlerini örtün. Filizlenip de topraktan çıkan filizlerin boyu 15 cm. olunca 10 cm. kadar kalınlıkta toprak koyun. Bundan sonra bitkilerinizi bolca sulayın. Yazın sıcak günlerinde her gün sulamanız gerekecektir. Doğal olarak, bitki devamlı büyüdükçe her iki haftada bir bitkinin körpe filizlerinin kırılmaması için toprakla yanlardan devamlı beslemek gerekecektir. Burada şöyle bir püf noktasından bahsedebiliriz. Filizlerin toprak üzerlerindeki boyu 5 cm.’yi geçmeyecek şekilde her defasında toprakla besleyerek tepecik oluşmasını sağlamamız gerekecektir.
Patates ekiminde başarılı olmak için birincisi belgeli yumrular ekmek gerekecektir. Neden mi? Büyük dükkanlardan, alışveriş merkezlerinden alacağınız patates yumrularına üretici tarafından filizlenmeyi önleyici ilaçlar püskürtüldüğü için ilk sene alacağınız ürün çok ufak patateslerden oluşacaktır. Patatesin soğuğa dayanıklı olduğunu söyledikse de, ekim sırasında toprak 4 dereceden daha soğuk olmamalıdır. Toprak pH’sı 5 civarlarında olmalıdır. Ekerken her yumruda 2 adet göz ya da filiz bulunmalıdır. Daha fazla bulunması durumunda, yumruyu bölmemiz gerekir. En güzeli böldükten sonra çürümeyi önlemek için dışarıda kesilen bölgelerin kurumasını beklenmedir. Bunun için ise, ekimi 2-3 gün sonra yapmak faydalı olacaktır. En iyisi ekilen yumruların bir tavuk yumurtası boyutlarını aşmamalarıdır.
Yazımızın sonuna geldik. Aybaşı olduğu için Ay takviminden söz etmeden olmuyor. Bu ay 7; 8; 20 ve 22 Nisan tarihleri Ay takvimi izleyicileri için tarım ile uğraşmamaları gereken günlerden.. Bunun yanında, 14 ile 28 Nisan günleri arasında inen Ay; diğer günler ise çıkan Ay dönemlerine denk düşüyor; bizden söylemesi. Bu arada da Osman Erşen’in adaçayı ailesinden bir çiçek fotoğrafı ile bizi mutlu etti. İstanbul’da ise tam lale zamanı. Okşan Kurç kardeşimiz de bize bir yığın lale fotoğrafı yollamış ama ne yazık hepsini sizlerle paylaşamıyoruz.
Keyifli Bahçeler…..
