TEPAV verilerine göre, TEPE nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre 7,6 puanlık, bir önceki aya göre ise 2,2 puanlık azalışla -10,9 puan değerini aldı
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Perakende Güven Endeksi’nin (TEPE) 172’ncisi sayısı yayımlandı. Buna göre, Perakende Güven Endeksi (TEPE), nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre 7,6 puanlık, bir önceki aya göre ise 2,2 puanlık azalışla -10,9 puan değerini aldı ve perakende güveni nisan ayında da negatif seyrini korudu. TEPE değerinin yıllık değişiminde geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumuna yönelik değerlendirmelerdeki kötüleşme ve gelecek 3 aya ilişkin satış beklentisindeki düşüş etkili oldu. Diğer taraftan, mevcut stok düzeyinin normalin altında olduğu yönündeki 2,2 puanlık değişim endekse olumlu yansıdı.
Perakendecilerin geleceğe yönelik satış beklentisi azaldı
Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Nisan 2024’te -7,6 puan oldu. Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 5,7 puan, bir önceki yılın aynı ayına göre 12,3 puan azaldı. Nisan 2024’te TEPE anketi katılımcılarından önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme bekleyenlerin oranı yüzde 40,6’dan 36,9’a gerilerken işlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise yüzde 25,9’dan yüzde 29,5’e yükseldi. Katılımcıların yüzde 33,6’sı işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti.
İşlerin durumuna ilişkin değerlendirmeler kötümser
İşlerin durumuna yönelik değerlendirmeler, Nisan 2024’te -29,8 puan değerini alarak Mart 2024’e göre 5,3 puan, Nisan 2023’e göre 2,1 puan azaldı. Nisan 2024’te TEPE anketi katılımcılarının yüzde 23,9’u geçen yılın aynı dönemine göre işlerinde artış olduğunu belirtirken işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 53,8 olarak belirlendi. Geçen yıla göre işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise yüzde 22,3 oldu.
Perakende güveni en fazla tekstil, hazır giyim ve ayakkabıda arttı
Perakende güvenine alt sektörler itibarıyla bakıldığında, Nisan 2024’te, geçen yılın aynı dönemine göre ‘tekstil, hazır giyim ve ayakkabı’, ‘yiyecek, içecek ve tütün ürünleri’, ‘birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar’ ve ‘elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar’ sektörlerindeki değişim, ortalamanın üzerinde gerçekleşirken ‘motorlu taşıtlar’, ‘diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, zücaciye, kırtasiye, vb.)’ ve ‘mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri’ sektörleri ise ortalamanın altında değer aldı.
En fazla Güneydoğu Anadolu’da yükseldi
Perakende güvenine bölgeler itibarıyla bakıldığında, Nisan 2024’te, Güneydoğu Anadolu, Kuzeydoğu Anadolu, Ortadoğu Anadolu, Orta Anadolu, Doğu Marmara, Batı Karadeniz, Batı Marmara, Akdeniz ve Batı Anadolu bölgelerindeki değişim ortalamanın üzerinde gerçekleşirken Doğu Karadeniz, Ege ve İstanbul bölgelerinde ise ortalamanın altında gerçekleşti.
Mart 2022’den bu yana olumsuz görünüm gösteren ve negatif değerler alan AB-27 Perakende Güven Endeksi, Nisan 2024’te de -4,9 puan değerini aldı. Değişim, bir önceki aya göre 0,3 puan, geçen yılın aynı dönemine göre ise 3,8 puan düşüş yönünde oldu. Öte yandan TEPE, Ağustos ve Eylül ayları dışında son 12 ayda negatif değerler aldı. TEPAV ve Konya Ticaret Odası (KTO) iş birliğinde hazırlanan Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE), Nisan 2024’te geçen yılın aynı dönemine göre 7,8 puan azalırken bir önceki aya göre 6,7 puan artışla 5,3 puan değerini aldı. KOPE, Nisan ayında Türkiye genelinden ve AB-27’den daha olumlu bir perakende güvenine işaret etti.
Mayısta gıda enflasyonu %0,75 oldu
TEPAV tarafından mayıs ayı Gıda Fiyat Endeksi (TEGE) açıklandı. Açıklanan verilere göre, 1-31 Mayıs 2024 döneminde aylık gıda enflasyon oranı yüzde 0,75 olarak hesaplandı. Taze sebze fiyatlarında belirgin düşüşler gözlenirken, en fazla düşüş yaşayan ürünler arasında yüzde 38,49 ile sivri biber, yüzde 26,43 ile kıvırcık, yüzde 23,43 ile çarliston biber ve yüzde 22,36 ile domates öne çıktı. Nisan ayında en yüksek aylık fiyat artışları yüzde 25,94 ile sakız, yüzde 17,63 ile limon, yüzde 15,60 ile tahin helvasında ve yüzde 10,40 ile kakaoda gözlemlendi.
TEGE verilerine göre, dokuz aylık birikimli gıda enflasyonu yüzde 49,45 olarak belirlendi. Bu oran, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Ücretliler Geçinme Endeksi (ÜGE-Gıda) ile yüzde 47,33, CEFIS ile yüzde 50,10, Türk-İş mutfak enflasyonu ile yüzde 55,49 olarak ölçüldü. Mayıs 2024 dönemi için diğer kuruluşların hesapladığı aylık gıda enflasyonu verileri ise şöyle: ÜGE-Gıda yüzde 2,35, Türk-İş yüzde 7,02 ve CEFIS yüzde 5,37.
