2024 yılının Haziran ayı rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Haziranda ihracat ve ithalat geriledi. İhracat %8,3 azalarak 20,773 milyar dolardan 19,049 milyar dolara, ithalat da %4,4 gerileyerek 26,071 milyardan 24,920 milyara indi. Haziran ayı dış ticaret açığı aylık %10,8 artarak 5,298 milyardan 5,872 milyar dolara yükseldi.
2024’ün ilk altı ayına göre ise ihracat %2,6 artarak 123,117 milyar dolardan 126,278 milyar dolara yükseldi. İthalat ise %8,4 oranında azalarak 184,442 milyar dolardan 168,869 milyar dolara geriledi. Bunun sonucu dış ticaret açığı da %30,5 oranında azalarak 2024’ün ilk altı ayında 61,325milyar dolar iken, 2024’ün ilk altı ayında 42,591 milyar dolara geriledi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da %66,8’den %74,8e yükseldi. Dış ticaret açığı azalırken, dış ticaret hacminin de %4 azalarak 307,559 milyar dolardan 295,147 milyar dolara gerilediğini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2024’ün gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak-Haziran döneminde ton olarak şöyle gelişti:
| Yıllar | 2024 | 2023 | 2022 | 2021 |
|---|---|---|---|---|
| Miktar(ton) | 15.817.938 | 14.260.582 | 16.780.878 | 13.838.505 |
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız Ocak-Haziran döneminde miktar olarak %10,92 artmış durumda.
Ocak ayı için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 122.587 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 168.868 milyar dolarlık ithalatın içinde %72,59 oranına işaret ediyor.
| FASILLAR – İTHALAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri bitümenli maddeler, mineral mumlar | 32 727 444 |
| 2 | Kazanlar, Makinalar mekanik cihazlar parçaları | 19 614 108 |
| 3 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler | 15 543 830 |
| 4 | Elektrikli Makina ve Cihazlar | 12 974 743 |
| 5 | Demir ve Çelik | 11 706 644 |
| 6 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşla | 11 481 941 |
| 7 | Plastikler ve mamulleri | 7 718 752 |
| 8 | Organik kimyasal ürünler | 4 733 531 |
| 9 | Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar | 3 179 196 |
| 10 | Bakır ve bakırdan eşya | 2 907 514 |
| TOPLAM | 122.587.705 |
| FASILLAR – İHRACAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 7 | Demir ve Çelik | 5 022 621 |
| 8 | Demir veya Çelikten eşya | 4 804 847 |
| 4 | Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü | 7 726 261 |
| 2 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları | 12 339 458 |
| 5 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar | 5 680 896 |
| 3 | Mineral yakıtlar, yağlar | 9 107 014 |
| 1 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı | 15 481 510 |
| 9 | Örme Giyim Eşyası | 4 763 562 |
| 10 | Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı | 3 773 269 |
| 6 | Plastikler ve mamulleri | 5 178 185 |
| TOPLAM | 73 877 623 |
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın %19,38’ini oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması %58,50 ile geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 15.481 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın %12,26’sını oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 5.022 milyar dolar ile 7. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 8.536 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda 62,3 milyon dolar aleyhte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 6,684 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
| İTHALAT 000 $ | İHRACAT 000 $ | |||
|---|---|---|---|---|
| 1 | Rusya | 22 041 457 | Almanya | 10 200 827 |
| 2 | Çin | 21 281 271 | ABD | 7 785 353 |
| 3 | Almanya | 12 765 245 | Birleşik Kral. | 6 962 105 |
| 4 | İtalya | 9 675 156 | İtalya | 6 454 116 |
| 5 | Gizli Ülke | 8 801 039 | Irak | 6 240 534 |
| 6 | ABD | 8 135 287 | İspanya | 5 023 256 |
| 7 | Fransa | 6 420 751 | Fransa | 4 913 438 |
| 8 | İsviçre | 5 249 197 | Hollanda | 4 359 719 |
| 9 | İspanya | 4 701 012 | Rusya | 4 164 747 |
| 10 | Güney Kore | 4 631 153 | Romanya | 3 997 465 |
| TOPLAM | 103 701 569 | 60 101 559 |
Toplam ithalatımızın %61,41’ini ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. İlk dört ayda Rusya 22,041 milyar dolar ile ithalatımızda 1. sırayı koruyor ve ithalatımızın %13,05’ini Rusya’dan yapıyoruz. Çin’den ise ithalatımız 21,281 milyar dolar ile toplam ithalatımızın %12,60’ını oluşturuyor. Bu iki ülkeden ithalatımız toplam ithalatın %25,60’ını teşkil ediyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 4,164 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 10,2 milyar dolar ile toplam ithalatın %8,08’ini oluşturmakta.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 10,2 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın %8,08’ini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 7,785 milyar dolar ile ABD takip ediyor ve toplam ihracatımızın %6,17’sini ABD’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın %47,59’u olan 60,101 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. Birleşik Krallık 6,962 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da %5,51. Aylık ortalama dış ticaret açığının 7 milyar dolar seviyesinde seyretmesi, son iki yıldır yıllık toplam 100 milyar doların üzerinde olan açık, şimdilik yıllık 50-60 milyar dolarlık bir seviyede kalabileceğine işaret ediyor.
Not: Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
