Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Sektör Raporu’nun Ekim 2024 sonuçları açıklandı. Raporda, hükümetin Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunduğu 2025 yılı bütçe teklifi ele alındı. 2025 yılı bütçesinde gelirlerin artırılması ve kamu tasarrufları yoluyla açığın azaltılmasının temel hedef olduğu belirtildi. Ana hedef doğrultusunda hazırlanan bütçe teklifinde, deprem bölgesi yatırımları ile kentsel dönüşüm faaliyetleri için önemli kaynak ayrıldığına da raporda dikkat çekildi. Ayrıca, 2025 yılı bütçesinin yatırımları ve inşaat sektörünü destekleyecek nitelikte olduğu vurgulandı.
Rapor sonuçlarına göre, inşaat malzemesi sanayi üretimi bu yılın ağustos ayında 2023 yılı ağustos ayına göre yüzde 2,7 azaldı. 2024 yılının ilk sekiz ayında geçen yılın aynı dönemine göre 8 alt sektörde üretim artarken, 14 alt sektörde ise azaldı. Raporda, inşaat sektörünün 2025 yılında yüzde 4-5 oranında büyüme göstereceği ön görüsüne de yer verildi.
2025’te afetlere karşı 584 milyar TL ödenek ayrıldı
Rapora göre, 2025 yılı bütçesinde deprem bölgesinin iyileştirilmesi ve afetlere karşı dirençliliğin artırılması için 584 milyar TL tutarında ödenek öngörüldü. Önümüzdeki yıl Afetlere Dirençli Şehirler Projesi kapsamında kentsel dönüşüm için ayrılan kaynak tutarı 120 milyar TL olurken bu tutarın GSYH’ye oranı ise yüzde 0,9 olarak belirtildi. Raporda, 2025 yılı kamu yatırımlarında dört alanın öne çıktığına vurgu yapıldı. Bunların; deprem yaralarının bir an önce sarılması ve sosyal konut üretimi, belirli aşamaya gelmiş olan sulama yatırımlarının hızla tamamlanması, sanayinin lojistik maliyetlerini azaltmak için iltisak hatları yapımlarının hızlandırılması ve başlamış olan OSB ve küçük sanayi siteleri yapımlarının hızla tamamlanması olduğu belirtildi.
Yerel yönetimlere 1,34 trilyon TL kaynak aktarılacak
Türkiye İMSAD raporuna göre, 2025 yılı hükümet bütçe teklifi, kamunun birçok alanda vereceği destekleri, yapacağı harcamaları ve istisnaları yansıtmakta olduğu raporda belirtildi. Bu noktada, 2025 yılında kamunun sabit sermaye yatırım harcamalarının 1,1 trilyon TL olacağına raporda yer verildi. Öte yandan, kamu alanında 2025 yılında yeni bir projenin başlamayacağına, geçen yıllarda başlayan projelerin ve devam eden yatırımların süreceğine dikkat çekildi.
Raporda yer verilen bilgilere göre, 2025 yılında yerel yönetimlere bütçeden 1,34 trilyon TL kaynak aktarılacağı belirtildi. Bu kapsamda, yerel yönetimlere aktarılan kaynaklarda önemli bir artış görüleceğine ve böylece yerel yönetimlerin 2025 yılı alt yapı yatırımlarının artacağına da işaret edildi.
Deprem bölgesi yatırımları büyümeye 2 puan katkı sunacak
Uygulanan ekonomi politikalarının olası etkileri ve 2025 yılı bütçesinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, inşaat sektörünün 2025 yılında yüzde 4-5 arasında bir büyüme gösterebileceği raporda ön görüldü. Deprem bölgesi alt ve üst yapı yatırımlarının inşaat sektörünün büyümesine 2 puan katkı sağlayacağına da vurgu yapıldı. Ayrıca, kentsel dönüşüm faaliyetlerinin de 1,5-2,0 puan katkı vereceği belirtildi. Sınırlanan diğer kamu yatırımlarının katkısının ise 0,5 puan olacağı ifade edildi. Özellikle yılın ikinci yarısında hareketlenmesi beklenen özel sektör faaliyetlerinin de inşaat sektörüne 0,5-1,0 puan katkı vereceği belirtildi.
İnşaat malzemesi sanayi üretimi %2,7 azaldı
Raporda yer verilen bilgilere göre, inşaat malzemesi sanayi üretimi bu yılın ağustos ayında 2023 yılı ağustos ayına göre yüzde 2,7 daraldı. Yılın ilk çeyrek döneminde üretim geçen yılın ilk çeyrek dönemine göre yüzde 10,9 yükseldi. İkinci çeyrekte ise yüzde 3,9 azaldı. Üretimdeki gerileme üçüncü çeyrekte de sürdü. Temmuz ayından sonra ağustos ayında da düşüş yaşandı.
2024 yılının ağustos ayında, alt sektörlerin birçoğunda üretimin azalma kaydettiği raporda belirtildi. 2024 Ocak-Ağustos döneminde 8 alt sektörde üretim geçen yılın aynı dönemine göre artarken, 14 alt sektörde ise azaldı.
Rapora göre, bazı alt sektörlerde yüksek üretim artışları oldu. İlk sekiz ayda inşaat camları üretimi yüzde 15,5 ve demir çelik inşaat ürünleri üretimi yüzde 14,1 arttı. Hazır beton üretimi yüzde 13,1 ve çimento üretimi yüzde 8,3, demir çelik çubuk ve profil üretimi yüzde 7,8 artış gösterdi.
Öte yandan, 2024 yılının ilk sekiz ayında bazı alt sektörlerde de üretimde yüksek oranda düşüş yaşandı. Seramik ürünlerinde yüksek oranda üretim düşüşü yeni yılda da sürdü. İlk 8 ayda seramik kaplama malzemeleri üretimi yüzde 23,5 ve seramik sağlık gereçleri üretimi yüzde 26,4 azaldı. Metal yapı ve yapı parçaları üretimi yüzde 21,6, demir çelik radyatör üretimi yüzde 23,6 ve birleştirilmiş parke ve yer döşemeleri üretimi de yüzde 18,9 azaldı. Raporda, 2023 yılında alt sektörlerde farklı üretim eğilimlerinin ortaya çıktığı ve 2024 yılının ilk sekiz ayında da benzer eğilimin devam ettiği belirtildi.
