2024 yılının Ekim ayı dış ticaret rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Ekim’de ihracat yüzde 3,1 artarak 22,805 milyar dolardan 23,500 milyar dolara, ithalat ise değişim olmadı ve Ekim ithalatı 29,409 milyar dolarda kaldı. Eylül ayı dış ticaret açığı aylık yüzde 10,5 azalarak 6,603 milyardan 5,909 milyar dolara geriledi.
2024’ün ilk on ayına göre ise ihracat yüzde 3,1 artarak 209,669 milyar dolardan 216,195 milyar dolara yükseldi. İthalat ise yüzde 7,2 oranında azalarak 303,935 milyar dolardan 282,049 milyar dolara geriledi. Bunun sonucu dış ticaret açığı da yüzde 30,1 oranında azalarak 2023’ün ilk on ayında 94,2677 milyar dolar iken, 2024’ün ilk on ayında 65,853 milyar dolara geriledi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 69’dan yüzde 76,7’ye yükseldi. Dış ticaret açığı azalırken, dış ticaret hacminin de yüzde 3 azalarak 513,604 milyar dolardan 498,244 milyar dolara gerilediğini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2024’ün gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak-Ekim döneminde ton olarak şöyle gelişti:
| Yıllar | 2024 | 2023 | 2022 | 2021 |
|---|---|---|---|---|
| Miktar(ton) | 24.950.068 | 25.435.063 | 28.585.754 | 25.437.872 |
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız Ocak-Ekim döneminde miktar olarak yüzde 1,9 azalmış durumda.
Ocak – Ekim dönemi için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 204,175 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 282,048 milyar dolarlık ithalatın içinde yüzde 72,39 oranına işaret ediyor.
| FASILLAR – İTHALAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri bitümenli maddeler, mineral mumlar | 53 049 946 |
| 2 | Kazanlar, Makinalar mekanik cihazlar parçaları | 32 734 102 |
| 3 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler | 25 813 910 |
| 4 | Elektrikli Makina ve Cihazlar | 22 637 066 |
| 5 | Demir ve Çelik | 19 339 861 |
| 6 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşla | 18 880 217 |
| 7 | Plastikler ve mamulleri | 13 175 806 |
| 8 | Organik kimyasal ürünler | 7 997 009 |
| 9 | Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar | 5 445 803 |
| 10 | Bakır ve bakırdan eşya | 5 102 273 |
| TOPLAM | 204.175.993 |
| FASILLAR – İHRACAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı | 26 430 137 |
| 2 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları | 21 262 928 |
| 3 | Mineral yakıtlar, yağlar | 13 999 302 |
| 4 | Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü | 13 480 986 |
| 5 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar | 10 645 473 |
| 6 | Plastikler ve mamulleri | 9 114 871 |
| 7 | Demir ve Çelik | 8 541 656 |
| 8 | Örme giyim eşyası | 8 469 365 |
| 9 | Demir veya Çelikten eşya | 8 130 706 |
| 10 | Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı | 6 282 012 |
| TOPLAM | 126 357 436 |
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın yüzde18,81’ini oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması yüzde 58,45 ile geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 26,430 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın yüzde 12,23’ünü oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 8,541 milyar dolar ile 7. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 14,751 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda 616,2 milyon dolar lehte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 10,798 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
| İTHALAT 000 $ | İHRACAT 000 $ | |||
|---|---|---|---|---|
| 1 | Çin | 37 423 151 | Almanya | 17 096 880 |
| 2 | Rusya | 35 498 724 | ABD | 13 380 755 |
| 3 | Almanya | 22 186 278 | Birleşik Kral. | 12 490 049 |
| 4 | İtalya | 15 585 162 | Irak | 10 761 949 |
| 5 | Gizli Ülke | 13 933 839 | İtalya | 10 537 355 |
| 6 | ABD | 13 525 969 | İspanya | 8 224 617 |
| 7 | Fransa | 10 439 919 | Fransa | 8 191 832 |
| 8 | İsviçre | 8 371 610 | Rusya | 7 226 703 |
| 9 | İspanya | 7 717 021 | Hollanda | 7 168 225 |
| 10 | Güny Kore | 7 657 171 | BAE | 6 847 688 |
| TOPLAM | 172 338 843 | 101 926 053 |
Toplam ithalatımızın yüzde 61,10’unu ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. İlk on ayda Çin 37,423 milyar dolar ile ithalatımızda 1. sıradaki yerini korudu ve ithalatımızın yüzde 13,27’sini Çin’den yapıyoruz. İthalatımızda son üç aydır ikinci sıraya gerileyen Rusya’dan ise ithalatımız 35,498 milyar dolar ile toplam ithalatımızın yüzde 12,59’unu oluşturuyor. Bu iki ülkeden ithalatımız toplam ithalatın yüzde 25,85’ini teşkil ediyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 7,226, Çin’e ise 2,8 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 22,2 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,87’sini oluşturmakta.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 17,096 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın yüzde 7,91’ini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 13,380 milyar dolar ile ABD takip ediyor ve toplam ihracatımızın yüzde 6,19’unu ABD’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın yüzde 47,15’i olan 101,926 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. Birleşik Krallık 12,490 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da yüzde 5,78. Aylık ortalama dış ticaret açığı 6,5 milyar dolar seviyesinde. Bu gelişme son iki yıldır yıllık toplam 100 milyar doların üzerinde olan açığın, şimdilik yıllık 75 milyar dolarlık bir seviyede kalabileceğine işaret ediyor.
Not: Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
