Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Sektör Raporu’nun Kasım 2024 sonuçları açıklandı. Raporda, inşaat malzemesi sanayi üretiminin yılın ikinci çeyreğinden itibaren gerilemeye başladığına dikkat çekildi.
İnşaat malzemesi üretiminin hem iç talep hem de dış talepteki gelişmelerden etkilendiği belirtildi. 2024 yılının genelinde dış talebin durağan kaldığına vurgu yapılırken, bu durumun sanayi üretiminin üzerinde olumsuz etki gösterdiğine değinildi. İç talebin ise, yılın ilk çeyreğine kadar hareketli olduğuna, ikinci çeyrekten itibaren dezenflasyon politikalarının ve sıkı para politikasının etkileriyle yavaşlamaya başladığına, yılın üçüncü çeyreğinde de küçüldüğüne raporda yer verildi. Raporda yer verilen bilgilere göre, inşaat sektörü 2024 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 9,2 büyüme gösterdi. İkinci çeyrekteki inşaat sektörü büyümesi de yüzde 6,5’ten yüzde 6,9’a güncellendi. Üçüncü çeyrekte inşaat sektörünün sıkılaştırma politikasından etkilenmediğine ve ikinci çeyreğe göre büyümesinin hızlandığına raporda vurgu yapıldı. Deprem bölgesindeki yeniden imar çalışmaları, yerel seçimler sonrası kentsel dönüşüm ve diğer inşaat faaliyetlerinin inşaat sektörünü desteklediği de ifade edildi. Bu gelişmeler sonucunda ise inşaat sektörünün son 8 çeyreği büyüme gösterdiğine yer verildi.
İlk çeyrekte inşaat malzemesi sanayi üretimi yüzde 10,9 arttı
Raporda, 2024 yılının ilk çeyrek döneminde yerel seçimler nedeniyle ekonomide genişletici politikalar uygulandığına dikkat çekildi. Bu gelişmeye ek olarak, 2023 yılının ilk çeyreğinde deprem sebebiyle oluşan üretim kayıplarının yarattığı baz etkisi ile 2024 yılı ilk çeyreğinde üretimin yüzde 10,9 arttığı belirtildi. Yerel seçimler sonrasında ise ekonomide sıkılaşma politikalarının daha kararlılıkla uygulanmaya başlandığına, nisan ve haziran aylarında çalışma gün sayısının önemli ölçüde azaldığına raporda yer verildi. Bu gelişmelere bağlı olarak, inşaat malzemesi sanayi üretiminin 2024 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 3,9 daralma gösterdiği ifade edildi.
Üçüncü çeyrekte yüzde 2,2 daralma kaydedildi
2024 yılının üçüncü çeyreğinde ise çalışma gün sayılarının normalleştiğine ve siyasetin etkilerinin en aza indiğine raporda değinildi. Ayrıca, sıkı para ve maliye politikaları uygulamasının genişletildiğine de yer verildi. Bu gelişmelerin iç talep ve malzeme sanayi üretimi üzerinde etkili olduğuna değinildi. Yılın üçüncü çeyreğinde dış talebin de zayıf kalmaya devam ettiğine ve bu sebeple üretimi destekleyemediğine vurgu yapıldı. Yaşanan gelişmelerle sonucunda, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde inşaat malzemesi sanayi üretiminin yüzde 2,2 azaldığı kaydedildi. Yılın son ve 2025 yılının ilk çeyreğinde de üretiminin yüzde 2-3 arasında daralma yaşayacağı ön görüsünde bulunuldu. Raporda, inşaat sektörünün 2024 yılının ikinci ve üçüncü çeyreğinde önemli ölçüde büyüdüğüne, inşaat malzemesi sanayi üretiminin ise küçüldüğüne işaret edildi. İnşaat sektöründeki büyümenin yarattığı talebin henüz üreticilere tam olarak yansımadığı çıkarımında da bulunuldu. Ayrıca, bayiler ve diğer dağıtım kanallarının ellerindeki stokları kullandıklarına dair bilgi paylaşıldı.
İnşaat harcamaları yüzde 63,3 arttı
İnşaat sektöründe çeyrek dönemler itibarıyla harcamaların yüksek büyümeler gösterdiğine de raporda değinildi. 2024 yılı üçüncü çeyrek döneminde inşaat harcamalarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 63,3 artarak 1,72 trilyon TL’ye yükseldiği belirtildi. Bu yüksek büyümede enflasyon/inşaat maliyetlerdeki artışın da önemli rol oynadığı vurgulandı. İnşaat harcamalarının reel olarak ikinci çeyrekte yüzde 9,4 arttığı da ifade edildi.
İnşaat sektörü genel ekonominin üzerinde büyüdü
Rapor kapsamında, inşaat sektörünün 2023 yılının tüm çeyreklerinde ve yılın tamamında genel ekonominin üzerinde büyüğüne ve bu eğilimin 2024 yılında da sürdüğüne yer verildi. 2024 yılının üçüncü çeyrek döneminde genel ekonomi yüzde 2,1, inşaat sektörünün ise yüzde 9,2 büyüme gösterdiği belirtildi. Sıkılaştırma politikalarının birçok sektörde yavaşlamaya neden olduğu, fakat inşaat sektörünün bu durumdan daha sınırlı etkilendiğine dikkat çekildi. Öte yandan, gayrimenkul sektörünün ise yüzde 2,5 oranında zayıfladığı ifade edildi.
