KPMG Raporu’na göre; yatırımcıların risk iştahındaki azalmaya bağlı olarak piyasadaki oyuncuların yüksek riskli yatırımlara kıyasla daha güvenli limanlara yönelmesi bu durumun temel nedeni olarak açıklandı
KPMG Türkiye, “KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2024” raporunu yayımladı. Türkiye’de 2024 yılında açıklanan işlem hacmi 2023 yılına kıyasla yaklaşık 2 katına çıktı.
Verilere göre, 2024 yılında dünyada birleşme ve satın alma işlemleri hacmi 3 trilyon dolar seviyesine ulaşarak bir önceki yıla kıyasla 270 milyar dolar artış gösterdi. Buna karşın, işlem adedi 2023 yılındaki 55 bin 862 adet işleme kıyasla 51 bin 82 adet işlem olarak gerçekleşti.
2024 yılında, işlem hacmi ve adedi açısından öne çıkan sektör, teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT) oldu. Önümüzdeki dönemde de 2024 yılına benzer şekilde TMT’nin yanı sıra enerji ve endüstriyel üretim ve otomotiv sektörlerine yönelik ilginin artarak devam etmesi bekleniyor.
Türkiye’deki birleşme ve satın alma işlemleri incelendiğinde, toplam 475 işlem ve açıklanan 5,3 milyar dolar işlem hacmiyle geçen yıla kıyasla işlem sayısında bir azalma yaşanmış olsa da işlem hacminde kayda değer bir artış gözlemlendi. Değeri açıklanmayan işlemlerin tahmini değerleri de göz önünde bulundurulduğunda, toplam işlem hacminin de önemli ölçüde artarak 2024 yılı için 10,1 milyar dolar seviyesinde olduğu öngörüldü. Rapora göre, Türkiye’de birleşme ve satın alma işlem adedinde düşüş yaşansa da işlem hacminde rekor bir artış görüldü.
2024 yılının ana gündemini, Orta Doğu’daki jeopolitik gerginlikler, devam eden Rusya-Ukrayna savaşı, ABD’deki başkanlık seçimleri, küresel büyüme hızındaki yavaşlama, yüksek faiz ortamında kademeli normalleşmeye geçiş ve enflasyonist baskılar gibi küresel gelişmeler şekillendirdi. Türkiye’de 2023 yılında geride bıraktığımız genel seçimlerin ardından ekonomik istikrarı sağlama adımları, enflasyonla mücadele, gri listeden çıkış, deprem felaketinin ardından yeniden yapılanma süreci ve mart ayında tamamlanan yerel seçimler öne çıkan başlıklar arasındaydı.
KPMG, bir önceki yıla ilişkin beklentileriyle uyumlu olarak, ekonomik reform politikalarının birleşme ve satın alma faaliyetleri üzerindeki pozitif etkisini 2024 yılı boyunca işlem hacmindeki artışla gözlemledi. Şirket, bu olumlu seyrin 2025 yılına ilişkin beklentilerini desteklediğini ve bu dönemde de pozitif yönlü ivmenin korunacağını öngörüyor.
Dünyada birleşme ve satın alma işlemlerinin genel görünümüne bakıldığında, işlem hacmi 3 trilyon doları seviyesine ulaşarak bir önceki yıla kıyasla 0,3 trilyon doları tutarında bir artış gösterdi.
Dolayısıyla, 2024 yılı hem dünyada hem de Türkiye’de daha büyük ölçekli yatırımların öne çıktığı bir yıl oldu. Raporda, yatırımcıların risk iştahındaki azalmaya bağlı olarak piyasadaki oyuncuların yüksek riskli yatırımlara kıyasla daha güvenli limanlara yönelmesi bu durumun temel nedeni olarak açıklandı.
Türkiye’de 2023 yılında herhangi bir mega işlem (değeri bir milyar dolar ve üzerindeki işlem) gerçekleşmezken, 2024’te yılın tek mega işlemi, Kaspi.kz’in Hepsiburada’nın yüzde 65,4’lük payını 1,1 milyar dolar karşılığında satın alması oldu. Bu kritik hamle, Türkiye’nin teknoloji ve e-ticaret ekosistemindeki know-how ve stratejik konumunu desteklerken, bu işlem ile Kaspi.kz ise dijital ekosistemi ve e-ticaret faaliyetlerini güçlendirmeyi hedefliyor.
En büyük 2 işlem teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT) sektöründen
Yılın en büyük işlemi olan Hepsiburada’ya ek olarak TMT’de gerçekleşen ve ikinci en büyük işlem olan diğer işlem ise ABD merkezli finansal yatırımcı General Atlantic’in Insider’a yaptığı 500 milyon dolarlık ileri aşama yatırım oldu. Bu işlem, Türkiye’den çıkan ve pazarlama teknolojileri alanında dünya sahnesinde lider konumda bulunan Insider’ın gelecek vizyonu ve planlarını ortaya koyması için küresel yatırım çevreleri tarafından da desteklendiğini kanıtladı. İşlem hacmi bazında ilk 10 işlemde 3 işlem ile enerji, 2 işlem ile TMT, 2 işlem ile ilaç ve sağlık sektörleri öne çıktı.
Enerji sektöründe ses getiren satın almalar gerçekleşti
2024 yılı, doğal kaynakları da kapsayan enerji sektöründe önemli satın almalarla dikkat çekti. Bu sektörde gerçekleşen yılın en büyük işlemi, Birleşik Krallık merkezli ACG Metals’in Polimetal Madencilik’i 225,5 milyon doları işlem değeriyle satın alması oldu. Bir diğer önemli işlem de Palmet Enerji’nin Zorlu Enerji Dağıtım’ı 200 milyon doları karşılığında satın alarak bu alandaki etkinliğini arttırması oldu. Sektördeki hareketlilik bununla da sınırlı kalmadı; Doğan Holding, Gümüştaş Madencilik’in yüzde 75 hissesini 123 milyon dolarına satın alarak 2024 yılının öne çıkan işlemlerinden birine imza attı. Bu işlemler, tıpkı global piyasadaki trendlerde olduğu gibi enerji sektörünün yatırımcılar için cazibesini koruduğunu gösterdi.
Yabancıların tercih ettiği diğer sektörler; taşımacılık, ilaç ve sağlık ile endüstriyel üretim ve otomotiv
2018 yılında Türkiye’nin lojistik devi Un-Roro’yu satın alarak sektöre ve ülkeye olan ilgisini kanıtlamış Danimarka’lı DFDS, Kasım 2024’te Ekol Transport’un yüzde 100 hissesini 253,6 milyon dolar bedel ile satın alarak yılın önemli işlemlerinden birini gerçekleştirdi. Fransa menşeili Curium Pharma ise Nisan 2024’te ilaç ve sağlık alanında faaliyet gösteren Eczacıbaşı Monrol’un yüzde 50 hissesini 121,8 milyon dolar karşılığında satın aldı. İlaç sektöründeki bir diğer satın alma Kemer Medical Center’ın yüzde 80 hissesini Koç Holding’in 96,3 milyon dolar bedel ile satın alması oldu. ABD’li Quexco ise Eylül 2024’te Mutlu Akü’yü Güney Afrika’lı Metair’den 110 milyon doları bedel ile satın aldı.
ABD işlem adedi bazında en çok yatırım yapan ülke oldu
2024 yılında, ABD liderlik ettiği 17 işlemle yabancı yatırımcılar arasında işlem adedi bazında liderliğini korurken, onu 10 işlemle Almanya ve 9 işlemle Fransa takip etti. Açıklanan işlem büyüklüklerine bakıldığında ise Hepsiburada işleminin etkisiyle Kazakistan 1,1 milyar dolar işlem hacmiyle birinci sırada yer alırken onu 856 milyon dolar işlem hacmiyle ABD ve 309 milyon doları işlem hacmiyle Birleşik Krallık takip etti.
Türkiye, oyun sektöründe önemli bir yatırım merkezi olmaya devam etti
Geçtiğimiz yıllarda yakalanan trende paralel olarak, bu yıl da TMT sektörü içerisinde oyun dikeyi dikkat çekerken, yıl içerisinde bu dikeyde gerçekleşen 22 işlemin 16’sına finansal yatırımcılar liderlik etti. İşlem değeri açıklanan yatırımlar arasında Agave Games’in 18 milyon doları Seri A yatırımı ve Cypher Games’in 10 milyon doları tohum aşama yatırımı öne çıkarken, Mage Games, Grand Games ve Pine Games de bu dikeyde finansal yatırımcılardan 2 milyon doları üzerinde yatırım aldı. Aynı dikeyde gerçekleşen stratejik yatırımlar; Paxie Games, Spyke Games, Ruby Games, Hungri Games, Gleam Games ve Efsun Games işlemleri oldu. Bu gelişmeler, Türkiye’nin oyun ekosisteminin küresel pazardaki güçlü konumunu koruduğunu destekler nitelikteydi.
2025 yılı için beklentiler olumlu yönde
KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Lideri, Şirket Ortağı Özge İlhan Acar, 2025 yılına ilişkin beklentiler hakkında şunları söyledi: “Türkiye için 2025 yılının, enflasyonu düşürme ve makroekonomik istikrarı sağlama hedefi doğrultusunda sıkı para politikası ve bütçe açığını azaltmaya yönelik mali düzenlemelerle şekillenmesi öngörüldü. Yatırımcı dostu politikaların da etkisiyle bir süredir cazibesini koruyan TMT ve enerji sektörlerine ek olarak, endüstriyel üretim ve otomotiv alanında faaliyet gösteren şirketler ile ileri teknoloji kullanarak katma değerli üretim yapan şirketlerdeki satın alma aktivitelerinin artarak devam etmesini beklemekteyiz” dedi.
KPMG Türkiye’nin 2025 yılına yönelik beklentileri şöyle sıralanıyor: Teknoloji ve yapay zekânın çeşitli endüstri çözümlerine uygulanması sonucunda teknoloji destekli savunma sanayi, ilaç ve sağlık ve biyoteknoloji çözümlerine küresel bazda yoğun yatırımcı ilgisi. Global trendlerle paralel olarak enerji, TMT ve dijital dönüşüm odaklı teknolojiler alanında birleşme ve satın alma faaliyetlerinin hızlanması. Sürdürülebilirlik stratejileri çerçevesinde, yerli şirketlerin birleşme ve satın alma işlemlerinin hız kazanması. Türkiye’de uygulanacak yatırımcı dostu para politikalarının sürdürülmesi sonucunda güven ortamının sürekliliğinin sağlanarak uluslararası sermaye ve yatırımcı ilgisinde artış.Özellikle oyun, yazılım, yapay zekâ ve veri analitiği alanlarındaki girişimlerin, Türkiye’nin bölgesel teknoloji merkezi olma potansiyelinden faydalanarak yatırımlarında artış bekleniyor.
