Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Sektör Raporu’nun Ocak 2025 sonuçları açıklandı. Raporda, inşaat malzemesi sanayi üretiminin 2024 yılı kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,3 arttığı belirtildi. Yıl boyunca yaşanan değişime de raporda yer verildi. Yılın ilk çeyrek döneminde üretimin geçen yılın ilk çeyrek dönemine göre yüzde 10,9 yükseldiği, ikinci çeyrekte ise yüzde 3,9 azaldığı kaydedildi. Üçüncü çeyrekte de üretimdeki gerilemenin sürdüğüne ve yüzde 2,2 azalma görüldüğüne değinildi. Diğer yandan yeni inşaat siparişleri ocak ayında bir önceki aya göre 6,9 puan artarak beklentilerin üzerinde bir yükseliş gösterdi. Mevsimsel olarak düşük olan kış aylarında yaşanan bu artışın, gelecek dönem için olumlu bir işaret olduğu değerlendirildi.
12 alt sektörde üretim düştü
2024 yılının kasım ayında alt sektörlerin birçoğunda üretimin azaldığına raporda dikkat çekildi. 2024 Ocak-Kasım döneminde üretim, 10 alt sektörde geçen yılın aynı dönemine göre artarken, 12 alt sektörde ise azaldı. Öte yandan bazı alt sektörlerde görece yüksek üretim artışları yaşandı. İlk 11 ayda inşaat camları üretimi yüzde 13,1 ve demir çelik inşaat ürünleri üretimi yüzde 13 arttı. Hazır beton üretimi yüzde 8,9, çimento üretimi yüzde 5 ve demir çelik çubuk ve profil üretimi de yüzde 3,7 büyüdü.
2024 yılının ilk 11 ayında bazı alt sektörlerde ise üretimin yüksek düşüş gösterdiği rapora yansıdı. Bu dönemde seramik kaplama malzemeleri üretimi yüzde 23,7 ve seramik sağlık gereçleri üretimi yüzde 27,2 düştü. Ayrıca, metal yapı ve yapı parçaları üretimi yüzde 13,7, demir çelik radyatör üretimi yüzde 23, birleştirilmiş parke ve yer döşemeleri üretimi yüzde 15,7 azalma kaydetti. 2023 yılında alt sektörlerde farklı üretim eğilimlerinin ortaya çıktığına değinilen raporda, 2024 yılının kasım ayına kadarki süreçte de benzer eğilimin sürdüğüne vurgu yapıldı.
İnşaat üretimi yüzde 10,8 arttı
Türkiye İMSAD raporunda, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından inşaat sektörüyle ilgili yeni bir endeksin yayımlandığına değinildi. Bundan sonra, TÜİK her ay inşaat üretim endeksini açıklayacak. Bu doğrultuda ilk endeks Kasım 2024 verilerine yönelik olarak yayımlandı. TÜİK’in açıkladığı endekse göre, toplam inşaat üretimi, 2024 yılı kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,8 oranında bir artış gösterdi. İnşaatın alt sektörleri incelendiğinde ise, 2024 Kasım ayında “bina inşaatı sektörü endeksi”, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,3 oranında yükseldi. Ayrıca, “bina dışı yapıların inşaatı sektörü endeksi” yüzde 8,3, “özel inşaat faaliyetleri sektörü endeksi” ise yüzde 0,9 oranında artış kaydetti.
Bina inşaatlarında yıllık %14,3 artış
Rapora göre, 2024 yılında inşaat üretiminde bina inşaatları sürükleyici oldu. Yıllık yüzde 14,3 artış kaydeden bina inşaatlarına, özellikle deprem bölgesindeki konut ve konut dışı binaların inşaatları etki gösterdi. Bina dışı yapılar ise büyük ölçüde alt yapı inşaatlarından oluştu. Hükümet ile yerel yönetimlerin alt yapı yatırımları bu alanda belirleyici oldu.
İnşaat üretim endeksinin, inşaat üretiminin fiyat etkisinden arındırılmış olarak izlenmesi amacıyla hesaplanan bir hacim göstergesi olduğu açıklanan raporda, aylık olarak yayımlanacak göstergenin önemli bir kaynak olacağına vurgu yapıldı. İnşaat üretim endeksinin coğrafi kapsamının tüm Türkiye olduğunun da altı çizildi. TÜİK tarafından yayımlanan endeksin faaliyet kapsamını ise NACE Rev.2’nin bina inşaatı, bina dışı yapıların inşaatı ve özel inşaat faaliyetleri sektörleri oluşturdu. Endeks; ana faaliyeti bina inşaatı, bina dışı yapıların inşaatı ve özel inşaat faaliyetleri olan yaklaşık 260 bin firmanın referans dönem içinde faaliyet alanı için yaptıkları malzeme alımları ile çalışanlarına yaptıkları ödemeler kullanılarak hesaplandı. Deflatör olarak, TÜİK tarafından yayımlanan inşaat maliyeti endeksinde ise, ağırlık olarak yıllık gayri safi yurtiçi hâsıla verilerinin ilgili kısımları kullanıldı.
Güven endeksi 4,8 puan yükseldi
İnşaat sektörü güven endeksi, kasım ve aralık aylarındaki artışların ardından 2025 Ocak ayında bir önceki aya göre 4,8 puan arttı ve 90,4 puana yükseldi. Son üç aydır toparlanma gözlemlenen güven endeksi, ekonomideki sıkılaşma politikalarına rağmen faiz indirimi beklentisiyle ocak ayında belirgin bir iyileşme gösterdi. 2025’in ilk çeyreğinde güven endeksinin yükselmeye devam etmesi bekleniyor.
Yeni inşaat siparişleri ocak ayında bir önceki aya göre 6,9 puan artarak beklentilerin üzerinde bir yükseliş gösterdi. Mevsimsel olarak düşük olan kış aylarında yaşanan bu artışın, gelecek dönem için olumlu bir işaret olduğu değerlendirildi. Yeni siparişler, 2023 Mayıs seviyelerine geri döndü. 2024 yılında yeni konut satışları ise 2023 yılına göre yüzde 27,6 artarak 484 bin 461 adet oldu. 2020’de pandemi nedeniyle düşüş gösteren satışlar, 2024’te 2019’dan sonraki en yüksek seviyeye ulaştı. 2024 yılının ikinci yarısında konut fiyatlarının artması beklentisiyle satışlarda hızlanma yaşandı.
