EGİAD tarafından düzenlenen toplantı, ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci döneminin küresel ekonomi ve uluslararası ilişkiler üzerindeki etkileri konuşuldu
Ege Genç İş İnsanları Derneği (EGİAD), iş dünyasının önde gelen isimlerini Uluslararası Siyasetin Uzman isimlerinden Doç Dr. Sinem Ünaldılar ile bir araya getirdi. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın ikinci döneminin küresel ekonomi ve uluslararası ilişkiler üzerindeki etkilerini değerlendirmek üzere önemli bir toplantı düzenlendi. Toplantıda, Trump’ın ikinci döneminde, ABD’nin izlediği politikaların küresel düzende nasıl yankı bulacağı ve Türkiye ile ilişkilerde hangi dinamiklerin devreye gireceği tartışıldı.
Toplantıda konuşan EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Özhelvacı, “Böyle bir dönemde bilgiyi paylaşmak, iş dünyası olarak birlikte hareket etmek kritik önem taşıyor. EGİAD olarak, önümüzdeki dönemi daha dirençli ve bilinçli bir şekilde atlatmak için çeşitli bilgilendirme etkinlikleri düzenlemeye devam edeceğiz” dedi.
Konuşmasında iş dünyasının önündeki ekonomik zorluklara vurgu yapan Özhelvacı, çalkantılı bir küresel dönemden geçildiğini vurguladı. Trump’ın yeni ticaret politikalarının, küresel ticaret dengelerini ve uluslararası ilişkileri yeniden şekillendirdiğini dile getiren Özhelvacı, “Gümrük tarifelerinin artırılması, yeni ticaret savaşlarının habercisi olarak görülürken, çok sayıda ülkeyi etkileyebilecek bir ekonomik dönemin içine giriyoruz. İçinde yaşadığımız günlerin ekonomik ve siyasal açısından başlıca gündemlerini, ikinci kez seçilen ABD Başkanı Trump’ın politikalarının belirlediğini görüyoruz. Bildiğiniz üzere geçtiğimiz hafta içinde Trump, seçim dönemindeki söylemlerinde de bahsettiği gümrük tarifelerinin yükseltilmesi konusunu zaman kaybetmeden hayata geçirdi. Tüm otoriteler bu durumu yeni bir ‘Küresel Ticaret Savaşları’ dönemi olarak nitelendiriyor. Çok açık görülüyor ki ticaret açısından bir savaş dönemine giriyoruz. Uluslararası siyasi ilişkilerin de oldukça gerilim içinde olduğu bu dönemde, bunların üzerine Trump’ın politikalarının oluşturacağı yeni belirsizlikler ve çalkantılar ekleniyor” ifadelerini kullandı.
“Tedarik zincirlerinde aksamalar olabilir”
Özhelvacı, “Trump’ın uygulamaya koyduğu ve koymayı planladığı politikaların, genel olarak ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyeceği tahmin ediliyor. Özellikle, Çin, Meksika ve Kanada’dan yapılan ithalatlara uygulanan son gümrük tarifelerinin ABD’nin ekonomik çıktısını azaltacağı ve iş kayıplarına yol açacağı belirtiliyor. Bu tarifelerin AB ülkelerine dahi uygulanabileceği Trump’ın söylemleri arasında. Trump’ın bu uygulamalarının, tüketici fiyatlarını artırarak enflasyona yol açabileceği belirtilmekte. Ayrıca, Trump’ın başlattığı yeni küresel ticaret savaşlarının, tedarik zincirlerinde aksamalara neden olabileceği ve bu durumun da fiyat artışlarına ve ekonomik belirsizliğe katkıda bulunabileceği görülmekte. Diğer ülkelerin de misilleme tarifeler uygulaması ve bu durumun da küresel ticarette genel bir gerilemeye yol açabileceği söylenebilir” dedi.
Trump’ın uluslararası ilişkilerde de dikkat çekici politikalar uyguladığına dikkat çeken Özhelvacı, “NATO’ya yönelik yeni talepler, Ukrayna Savaşı’nı Rusya lehine olacak şekilde sonlandırma girişimi, Grönland’ı Danimarka’dan Satın Alma Talebi, Panama Kanalı’nı geri alma tehdidi, Meksika uyuşturucu kartellerine karşı askeri operasyonlar başta olmak üzere, hepsi kısa vadede ABD’nin çıkarlarını korumayı hedeflese de, uzun vadede müttefiklerle ilişkilerin zedelenmesine, küresel istikrarsızlıklara yol açabilecek görünüyor” diye konuştu.
“Ülkeler arası dijital egemenlik yarışının büyümesi bekleniyor”
Diğer yandan, Trump’un ikinci döneminde Elon Musk gibi, dünyanın en zengin insanlarının da arasında yer aldığı büyük teknoloji girişimcilerinden destek almasının tartışmalara sebep olduğunu hatırlatan Özhelvacı, “Bu durum ‘teknoloji oligarklığının güçlenmesi’ olarak ifade ediliyor, otoriter rejimlerin güçlenmesi, liberal demokrasiye olan güvenin azalması, alternatif güç merkezlerinin yükselmesi, ülkeler arası dijital egemenlik yarışının büyümesi gibi sonuçları olması bekleniyor” ifadelerini kullandı.
“Bloklar arası rekabet artacak”
Konuk konuşmacı Doç. Dr. Sinem Ünaldılar ise ABD’nin uluslararası politikadaki yeni dönemini detaylı bir şekilde ele aldı. Trump’ın ikinci döneminde korumacılık politikalarının sertleşeceğini belirten Ünaldılar, Meksika, Kanada ve Çin’e getirilen ek gümrük tarifelerinin Kore, Tayvan ve Vietnam gibi ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletileceğini vurguladı. BRICS, Şangay İşbirliği Örgütü ve ASEAN gibi yapıların giderek güçlenmesiyle birlikte, Trump’ın ABD dolarını rezerv para birimi olarak kullanmayan ülkelere yaptırım uygulayabileceği ifade eden Doç. Dr. Ünaldılar, “ABD dolarsız ticaret yapan BRICS ülkelerine yüzde 100 vergi getirme tehdidi, küresel ticaret sistemini yeniden şekillendirebilir. Bloklar arası rekabet artacak. Bu uygulamalar sadece ticaret dengesizlikleri yaratmakla kalmayacak, aynı zamanda yeni ekonomik bloklaşmalara da neden olacak” dedi. Trump’ın ABD çıkarlarını merkeze koyan politikasının, ABD’nin çıkarlarını önceliklendiren bir yaklaşımının, çeşitli ülkeler için ekonomik sarsıntılar yaratabileceğine dikkat çekti.
“NATO içinde yeni gerilimlerin olması muhtemel”
Trump’ın, Avrupalı NATO üyelerinden daha fazla savunma harcaması yapmalarını isteyeceğini vurgulayan Doç. Dr. Ünaldılar, bu baskıların NATO içinde yeni gerilimlere neden olabileceğini belirtti. BRICS ülkeleri ve Asya-Pasifik bölgesi ile gerginliğin artmasının muhtemel olduğunu vurgulayan Doç Dr. Ünaldılar, ABD ve AB ilişkilerinin de baskı altında olacağını belirtti. Doç. Dr. Ünaldılar, “Özellikle ABD-AB ilişkilerinde NATO ve savunma harcamaları konusunda yeni gerilimler yaşanabilir. Trump, Avrupalı müttefiklerden daha fazla katkı bekleyecek, ancak bu sürecin AB içinde de çatışmalara neden olması olası” diye konuştu.
“ABD-Türkiye ilişkileri, daha olumlu seyredecek”
Trump’ın ikinci döneminin Türkiye ile olan ilişkileri nasıl etkileyeceğine de değinen Doç. Dr. Ünaldılar, ABD-Türkiye ilişkilerinin Trump döneminde Biden’a göre daha olumlu seyredeceğini ifade etti. Doç. Dr. Ünaldılar, PYD/YPG konusu ile ABD’nin bölgedeki askeri varlığının ilişkilerde belirleyici olacağının altını çizdi.
Ayrıca, Trump’ın Ukrayna Savaşı’nı bitirme planlarının da AB ve NATO müttefikleri ile yeni çatışmalara yol açabileceğini aktaran Doç. Dr. Ünaldılar, “ABD’nin Ukrayna Savaşı’nda barışı zorlayıp zorlamayacağı ve bunu ne şekilde yapacağı, uluslararası siyasetteki en büyük belirsizliklerden biri olacak” ifadelerini kullandı.
