Ticaret Bakanlığı’nın, serbest bölgelerden yurt içine yapılan satışları ithalat kapsamında değerlendirme kararının ardından, Dış Ticarete Yön Verenler Derneği (DIŞYÖNDER) Başkanı Dr. Hakan Çınar önemli açıklamalarda bulundu. Dr. Çınar, bu kararın serbest bölgelerde faaliyet gösteren birçok firma için ruhsat iptaline yol açabileceğini belirterek, bakanlığın söz konusu düzenlemeyi yeniden gözden geçirmesinin faydalı olacağını ifade etti. Dr. Çınar, yeni düzenlemenin hem ihracat hem de serbest bölge işleticileri açısından olumsuz sonuçlar doğuracağına dikkat çekti.
“Bu karar ruhsat iptali anlamına geliyor”
Ticaret Bakanlığı’nın ihracat kayıtlı olsa da serbest bölgelerden yurt içine yapılan satışları ithalat kapsamında değerlendirme kararını değerlendiren Dr. Çınar, “Bakanlık tarafından serbest bölgelerde yer alan firmalara gönderilen yazıda, satış ağırlıklarının yurt içine olması halinde, performanslarının belli bir süre takip edileceği ve sonrasında durumun yeniden değerlendirileceği belirtiliyor. Bu karar serbest bölgelerde faaliyet gösteren birçok firma için ruhsat iptali anlamına geliyor. Serbest bölgelerdeki firmalardan üretimlerinin tamamını yurt dışı etmelerinin istenmesini anlamak zor. Çünkü yurt içine verdikleri ürünü de zaten ihracat şartıyla satıyorlar. Dolayısıyla serbest bölgeden yurt içine satılan ürünün ithalat kapsamında değerlendirilmesi, firmaların bu bölgelerde faaliyet göstermelerini anlamsız hale getiriyor. Özellikle tekstil ve hazır giyim gibi sektörler için pek çok hammadde ve ara mal serbest bölgelerdeki firmalar tarafından üretiliyor. Üretici firma ihtiyaç duyduğu hammadde ve ara malı serbest bölgeden çok daha uygun fiyata tedarik ediyor. İhracatta fiyat tutturmanın zaten zor olduğu bir dönemde, böyle bir uygulama ihracatımıza zarar verir. Firma, serbest bölgede ürettiğini Türkiye’ye satıyor ve ihracat söz konusu değilse elbette bölgeden men edilebilir. Ama unutmamak lazım ki o firmalar zaten gelir ve kurumlar vergisi avantajlarından yararlanamıyorlar. Serbest bölgelerdeki faaliyet ruhsatlarının iptalinin günün sonunda kimseye bir faydası dokunmadığı gibi yap işlet modeli ile oluşturulan serbest bölge işleticilerini de zarara uğratacaktır. Diğer yandan, serbest bölgede teknoloji alanında yatırım yapan firmalara farklı bir gözle bakılmalı. Söz konusu firmaların ihracattan önce deneme satışlarını yurt içine yapmak durumunda kalacakları göz önünde bulundurulmalı” diye konuştu.
Dr. Çınar, serbest bölge çıkışlı malın Türkiye’de kalıp kalmadığının ‘Dahilde İşleme Belgesi’ sayesinde son derece kolay tespit edilebileceğini belirterek, Ticaret Bakanlığının kararı gözden geçirmesinin yararlı olacağını sözlerine ekledi.
