Ekim ayına geldik. Şimdiye kadar değinmediğimiz bir konuya dokunalım istiyoruz. Golf sahasındaki gibi olmasına gerek yok ama evinizin önünde bir yeşil alan ya da düzlük varsa neler yapabiliriz? Buralarda yeşil bir çayır ya da alan varsa neler yapabiliriz? Çevreye nasıl daha uyumlu bir yeşil alan sağlayabiliriz? Su ile ilgili çekincelerimizi düşücelerimizi geçenlerde yazmıştık. Bir de bizi en çok endişelendiren otkıran ilaçların fütursuzca kullanılmasıdır. Doğal olarak bizim için hedefin bahçede “0” otkıran, böcekkıran ilaçların kullanılmasıdır. Sizi daha da sıkmadan, sonbaharda çimenlere nasıl bakabiliriz diye soralım?
En önemli konuyu hemen belirtelim. Çimenin ekili olduğu yerin, Türkiyenin neresinde olduğu, ne kadar yağmur aldığı çok önemli bir konudur. Örneğin İzmir’e 4 ay sonra ilk defa geçenlerde yağmur yağdı. Bu kadar uzun süre yağmur yağmayınca ister istemez çimenlerin arada sulanması yaşamsal bir önemdedir. Eylül ayından beri İstanbul’da hava kapalı ya da yağmurlu geçiyor. Zaten hava serinlediği için buharlaşmanın azalması nedeniyle çimenler ya da otlar tekrardan canlandılar.
Yağmur ve nem arttıkça bizim bahçe sever olarak biraz da gözlem yapmamız gerekiyor. Bahçemizin hangi bölgelerinde su birikiyor? Hangi bölgeler kelleşmiş? Çimenler hatta diğer otlar su içinde yüzer gibi yaşamaktan hiç hoşlanmazlar. Bu nedenle bir yaba ya da bahçe çatalı ile belli aralıklarla toprakta delikler açılarak suyun süzülmesi sağlanmalıdır.
Çimeni havalandırmak için yapılmış özel araçlar ve gereçler de bulunmaktadır. Hatta yabadan çok daha geniş, çok daha derine girebilen dişli ve bu için tasarlanmış bahçe aletleri vardır.
Böyle bir işlem yapıldığı zaman, toprağın hem havalanmasını kolaylaştırıyoruz, hem de durağan su birikintilerini azaltıyoruz. Bu nedenle toprakta söz konusu yöntemlerle en azından 40 cm.’de bir, bir sıra delik oluşturulması uygundur. Hatta suyun biriktiği alanlarda ise bu deliklerin daha sık oluşturulması daha da uygun olacaktır. Bu deliklerin derinliği 5 ya da 10 cm. arasında olabilir. Bu toprak pencereleri sayesinde su, oksijen ve besleyici maddeler çimenlerin köklerine daha rahat ulaşacaklardır.
Çimen ya da kısaca yeşil alanınız, kompakt ve kilden zengin bir toprağa sahipse, her sene bu deliklerin açılması gerekir. Yok, kumlu bir alana sahipseniz, zaten geçirgenlik iyiyse, söz konusu işlemler için çok titizce davranmanıza pek de gerek de yoktur. Ekim ayında çimenli alanlar çok fazla ayaklar altında ise, üzerinde top oynanıyor ise 5 cm. boyunda biçilebilir. Çok fazla üzerinde tepinmiyorsanız size 10 cm. boyunda biçmenizi öneririz. Özellikle kurak bölgelerde 10 cm.’den otların biçilmesinin önemini geçen haftalarda ayrıntılı olarak yazmıştık.
Yazın yağmursuz geçen bölgelerimizde, kurumuş olan çimin üst bölgelerinin yumuşak ve elastik bir tırmıkla taramak bu aylarda gerekmektedir. Bunu yaptıktan sonra elenmiş kompostu aralara serpmek, daha sonra da bir çalı süpürgesi ile süpürerek aralara yaymak estetik olarak da uygun oluyor. Kompostla beraber iyi elenmiş ve yanmış hayvan gübresini de aralara serpmeniz harika olacaktır. Hayvan gübresi değil de yapay gübre olacaksa azottan daha zengin gübreler kullanmak gerekir.
Bizim gibi, kurakçıl bölgelerde, İzmir’de ya da İstanbul’da yaşıyorsanız, gübreleme işlemini ilkbaharda yapmanız doğaya daha uygun olabilir. Yalnız tüm bunları yaparken aklımızın bir köşesinde duracak bir ayrıntı var. Bahçenizdeki solan, sararan yerdeki yaprakları toplayarak komposta atmanız en iyisi yoksa uzun süre çimen üzerinde kalan yapraklar yukarıda da bahsettiğimiz kelleşmelere neden oluyor.
Bu haftaki fotoğraflarımıza sıra geldi. Ticaret Gazetesinde önce bir çimen üzerinde ölü çimenleri temizleyebileceğiniz yumuşak dişli bir tırmık göreceksiniz. İkinci fotoğrafta Mehmet Önder’in objektifinden Villandry bahçelerinden bir görüntüyü karşınıza gelecek. Görsel bir hoşluk yaratacaksanız, illaki çimene ihtiyacınız yok; bitkileri bir heykeltraş titizliğinde budayabilirsiniz.
Bunların yanında, Serpil Üçok Kanada’dan Astilbe japonica (yalancı keçi sakalı?) fotoğrafını bizimle paylaşmış. Hemen yanında ise Mehmet kardeşimiz yine Villandry bahçelerinin bostanının planını yollamış. Bizde de özellikle Selçuklu medeniyetinin oluşturduğu geometrik mimari biçimler temel alınarak bir yığın gösterişli bahçe düzenlemesi yapılabilir.
Keyifli Bahçeler…
