Selçuk Efes Kent Belleği’nde “Yüzüncü Yılında Her Yönüyle Mübadele Sandıklara Sığmayan Hayatlar” kitabının tanıtım ve imza günü düzenlendi. Cumhuriyetin kuruluşunun 100. yılı etkinlikleri kapsamında düzenlenen kitap tanıtımında, mübadillerin hikâyelerinin anlatıldığı bir sergi de açıldı. Lozan Mübadele Vakfı Ege Bölge Temsilciliği Sanat Yönetmeni Yılmaz Demirtaş mübadil türküleriyle etkinliğe renk kattı.
3 Aralık 2021 tarihinde Selçuk Efes Kent Belleği’nde “Dans ve Müzik” ile başlayan söyleşi serisinde farklı zamanlarda “Mutfak ve Yemek Kültürü”, “Edebiyat”, “Mübadelenin Sosyolojik Etkileri”, “Ekonomi ve Tarım” başlıkları altında 1923 yılında gerçekleşen mübadelenin sebepleri, mübadele sırasında ve sonrasında yaşanan olaylar ile günümüze etkileri konuşulmuştu.
“Yüzüncü Yılında Her Yönüyle Mübadele” söyleşi serisinden yola çıkılarak Semra Yeşil ve Kadri Dallı koordinatörlüğünde Selçuk Efes Kent Belleği yayınlarından çıkan “Sandıklara Sığdırılan Hayatlar” kitabının tanıtım etkinliği Tolga Mert’in sunumuyla başladı.
Sandıklara sığdırılan hayatların hikâyesi
Efes Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel, önsözünü yazdığı Her Yönüyle Mübadele kitabında mübadelenin siyasi ve tarihi yönlerinin yanı sıra sosyolojik, psikolojik, kültürel ve sanatsal yönleriyle de ele alındığını belirterek; “Nüfusunun önemli bir kısmı mübadillerden oluşan bir kentte yaşıyoruz. Mübadele söyleşilerine katılan bütün kıymetli hocalarımızın söyleşi serisinden oluşan, sandıklara sığdırılan hayatları nasıl özümsediklerine bu kitap ile şahit olacaksınız. Cumhuriyeti kutlamak adına 100. yılımızdan geleceğe bırakacağımız kalıcı bu eseri ortaya koyan herkese teşekkür ediyorum” dedi.
Tarihe bir miras bıraktık
Kitabın koordinatörlerinden Semra Yeşil Mübadeleye giden süreci anlatarak; “Günümüzden 100 yıl önce yaklaşık 2 milyon insan yaşadığı toprakları terk etmek zorunda kaldı. Hiç görmedikleri topraklarda yeni hayatlar kurmaya çalıştı bu insanlar. Birçok zorluk yaşadılar. Mübadele değiş tokuş anlamına gelse de biz mübadeleye bir kopuş, büyük bir acı, büyük bir hasret diyoruz Biz de akademisyenlerimizle, yazarlarla 100. yılında mübadelenin insanların hayatlarında bıraktığı etkileri farklı disiplinler açısından inceledik. Bu incelemeyi Belediye Başkanımız Filiz Ceritoğlu Sengel’in desteğiyle tarihe bir miras olarak bıraktık” dedi.
Mübadeleyi sosyolojik olarak inceleyerek kitaba katkı sunan Engin Önen Mübadelenin bazı toplumsal travmalara yol açtığını belirterek; “Birinci kuşak acılarla yaşadı. Yurtlarını bıraktılar, geldikleri yerde dillerini konuşamadılar. İkinci kuşak dil öğrenmeye, uyum sağlamaya çalıştı. Üçüncü ve dördüncü kuşak mübadeleyi merak etmeye başladı. Yerel yönetimlerin sorumlulukları çerçevesinde kalıcı bir çalışmaya imza atmamıza katkı sunan Efes Selçuk Belediyesi’ne teşekkür ediyorum” dedi.
Cumhuriyetimizin temelleri sağlam
Mübadeleyi Tarım ve Ekonomi açısından inceleyen Ege Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkılapları Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Okan Ceylan, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. kuruluş yıl dönümüne değinerek; “Cumhuriyet kolay kazanılmadı. Askeri mücadelemizi Lozan Barış Antlaşması ile taçlandırdık. Bunların yanı sıra emperyalizme karşı kültürel mücadelemizi Atatürk’ün devrimleriyle verdik. İşte bu yüzden Cumhuriyetimizin temelleri çok sağlam. Bunu da 100 yıllık Cumhuriyetimize ve başta Atatürk olmak üzere Cumhuriyetimizin kurucu kadrolarına borçluyuz” dedi.
Kadri Dallı ise, mübadele dışında kalan Batı Trakya Türkleri ve Türkiye’de kalan Rumlar hakkında bilgi vererek; “İskeçe ve Gümülcine’de kalan Türkler kültürel kimliklerini, farklılıklarını, dinlerini korumak için çalışıyorlar. Bu aşamada yalnız da kalıyorlar. Kitapta bu konuya sadece giriş yaptık. Mübadelenin üçüncü tarafı dediğim bu insanlar hakkında da araştırma yapılmasının çok önemli olduğunu düşünüyorum” dedi.
