YAĞMUR ÖNGÜN
Selvi: Kısıtlama sonrası yaşanan gecikmeler, maddi ve manevi kayıplar nedeniyle müşteri ile ticaretimiz kopma noktasına geldi
Türkiye’den Avrupa Birliği (AB) başta olmak üzere bir çok ülkeye zeytinyağı talebinin artması, iç piyasada fiyatların yükselmesine neden oldu. Ticaret Bakanlığı ise yurt içinde tükeci fiyatlarını düzenlemek amacıyla dökme ve varilli zeytinyağı ihracatında aldığı kısıtlama kararını uzattığını duyurdu. Palamidas Zeytin ve Zeytinyağı Fabrikası İhracat Müdürü Faruk Selvi, dökme zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlamanın yurtiçinde fiyatları biraz da olsa kontrol altına alabileceğini ancak uygulamanın yanlış olduğunu belirtti. Firmaların yasaktan dolayı zeytinyağı siparişlerini gönderemediğini belirten Selvi, “Firma olarak ambalajlı zeytinyağı ihracatına odaklanmış olmamıza rağmen bir ton balığı üreticisine o hafta gelen yasaktan dolayı gönderim yapamadık. Yaşanan gecikmeler, maddi ve manevi kayıplar nedeniyle müşteri ile ticaretimiz kopma noktasına geldi. Yasak gelecekse de belirli bir süre ihracatçılara zaman tanınmalı” dedi.
İhracatı yasaklamak yerine ilk başta getirilen fon uygulamasının herkes için daha faydalı olacak şekilde revize edilmesini öneren Selvi, “Benim görüşüm dökme satmak istenirse; Flexi için 200 dolar/ ton, IBC veya varil için 150 dolar/ton ihracatçı fon ödemeli. Ambalajlı ihracat yapacak firmaya ise 1 litreye kadar 150 dolar/ton, 2-5 litreye kadar 100 dolar/ ton ihracatçıya dolar bazında teşvik verilmeli. Bu destek sızma ve naturel birinci için geçerli olmalı, rafine zeytinyağı ve prinada ise 50 dolar hem fonda hem desteklemede azaltılmalı” ifadesine yer verdi.
“Enflasyon verilerine göre fiyatlar yükselecek”
İklim değişikliğinden kaynaklanan sorunların Türkiye’de bu yıl zeytin rekoltesinde etkili olmaya başladığını belirten Selvi, “Türkiye’deki ekonomik sorunların dışında, AB’den kaynaklı zeytinyağı fiyatı yükselmeye devam etti. Türkiye’deki enflasyon verilerine göre fiyatlar yükselecek. Ancak uluslararası pazarda euro olarak ne kadar yükseleceğini ya da tam tersi talep düşünce gerileyip gerilemeyeceğini zaman gösterecek. TL olarak fiyatın artmaya devam edeceğini düşünüyorum. Şu anda çiftçi fiyatı olarak yeni mahsül ürünlerinin 230-250 TL müstahsil fiyatı olduğunu düşünürsek, bu rakamın yeni yıldan sonra 300 TL’yi görmemesi için hiçbir sebep yok” diye konuştu.
Rekoltede %50 düşüşün nedeni iklim değişikliği
Selvi, AB’nde kuraklık, Yunanistan’da sel, Türkiye’de ise deprem, orman yangınları ve hava sıcaklığındaki farklılıkların zeytin rekoltesinde yaklaşık yüzde 50 düşüşe neden olduğunu aktardı. Bu durumun ise fiyatları etkileyen en önemli etkenlerden bir olduğunu söyleyen Selvi, “Türkiye’de kişi başı zeytinyağı tüketimini arttırmaya çalışırken yaşadığımız bu sorun sektöre olumsuz yansıdı. Diğer bitkisel yağların geri gelmesi ile birlikte Türkiye’de zeytinyağı tüketim miktarı eski seviyelere gerileyeceğini öngörüyorum” dedi.
Fiyatta yükseliş tağşişi artırdı
Zeytinyağı fiyatlarının çok fazla yükselmesinin taklit, tağşiş olaylarını da artırdığını söyleyen Selvi, “Bugünlerde birçok popüler alışveriş sitesinde 5 litre ‘zeytinyağı’ adı altında 350 TL’ye ürünler mevcut. Bu duruma karşı kimse önlem almıyor. Ancak bu fiyatlarla haksız kazanç sağlanıyor. Bu ürünlere itibar edilmemeli. Tüketiciler, damak tatlarına uyan bilinen üretici veya markalardan alışveriş yapmaya devam etmeli” ifadesine yer verdi.
