Gürer, çiftçinin 6 aylık depolama süreci sonunda ciddi bir kayıpla karşı karşıya kalabileceğini ifade etti
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Niğde’de kışlık patates hasadı başladığını, ancak çiftçilerin tüccar tarlada alım yapmadığı için patates depolamaya başladığını söyledi. Küresel iklim değişikliği ile farklı ürünlerde görülen vaktinden önce olgunlaşma sürecinin her ürünü etkilediğini belirten Gürer, patates üreticilerinin yaşadığı sıkıntıları yerinde inceledi ve çözüm önerilerini dile getirdi.
Tüccarların bölgeye geldiğini ancak fiyatları maliyetin altında verdiğini aktaran Gürer, “Mutlaka kamu sürece müdahale etmeli. TMO, TÜRKŞEKER ve tarım kredi maliyeti ve makul kar ile alım yapmalı. Üretici hasada başladı. Tüccar maliyet altında fiyat verince üretici de belki patates değer bulur umuduyla ürünlerini depolamaya başladı” dedi. Gürer, çiftçinin 6 aylık depolama süreci sonunda ciddi bir kayıpla karşı karşıya kalabileceğini ifade etti.
Kamu kuruluşlarının bu süreçte patates alımına destek vermemesinin, çiftçinin büyük bir zararla karşı karşıya kalmasına yol açabileceğini söyleyen Gürer, Tarım Kredi Kooperatifi ve Toprak Mahsulleri Ofisi gibi kurumların acilen devreye girmesi gerektiğini vurguladı.
“Patatesi depoya kaldıracağız”
Patates üreticisi Cesim Battal ise yaşadığı zorlukları dile getirerek, “Şu an söküm yapıyoruz, söktüğümüz patatesi depoya kaldıracağız. Bunu çaresizlikten yapıyoruz çünkü şu an patatesi alan yok. Maliyetimiz 6-7 TL, tüccar ise 3 TL veriyor. Bu şekilde zarar ediyoruz. Ekim için arazimizi kiraladık, işçilik, gübre, mazot masrafı var, zarardayız” dedi. Fiyatların maliyetleri karşılamadığını belirten üretici, çaresizlik içinde patatesi depolamaktan başka çarelerinin olmadığını vurguladı. Çiftçilerin ürünlerinin büyük şehirlerde çok daha yüksek fiyatlarla satıldığını belirten Gürer, “İstanbul’da, Ankara’da patates 20-30 TL’ye satılıyor. Ama çiftçi ürününden para kazanamıyor, ama oradaki tüketici ürünü pahalı almak zorunda kalıyor. Kamu bu işe el atmalı, çiftçi emeğinin karşılığını alamıyor” diyerek, üreticinin durumunun sürdürülemez olduğunu ifade etti.
“Ekonomik olarak battık”
Patates üreticisi Cesim Battal, bankalara olan borçlarını ödemekte zorlandıklarını belirterek, “40 dekar arazide ekim yaptım, dönümde 3,5-4 ton patates alıyoruz. Sulama suyu giderlerimiz arttı, son faturamız daha da yüksek geldi. Şu anda maliyetini kurtaramıyorum. Seneye nasıl ekim yapayım? Ekonomik anlamda bittik. Bankalara da kredi borcum var, çiftçinin borcu olmaz mı?” dedi. Gürer ise, “Çiftçilerin bankalara olan borçları 715 milyarı aşmış durumda, diğer borçlarıyla beraber 800 milyarın üzerinde borçları var. Öyle olunca tüm çiftçiler borçlanarak üretim yapıyorlar” diye konuştu.
Gürer, Türkiye’nin 1999 yılında 6,5 milyon ton patates ürettiğini, geçen yıl ise bu rakamın 5,5 milyon tona düştüğünü belirterek, “Nüfus 30 milyon artmışken, üretim düşüyor. Patatesin bugün bu hale düşmesini en iyi çiftçi arkadaşlarımız ifade ediyor, “İlgisizlikten bu hale geldik” diyorlar. Çiftçilerin ilgisizlik nedeniyle mağdur olduğunu vurgulayan Gürer, “Patatesler depoda çöp olacak. Bakanlığın bu duruma el atması gerekiyor” diye konuştu.
“Patatesi don vurmasın diye depoluyoruz”
Patates üreticisi Cesim Battal, don olayından önce patatesleri depoladıklarını belirterek, “Don vurmasını istemeyiz, bu yüzden patatesleri söküyoruz. Ancak bu iş çaresizlikten yapılıyor. Alan olmadığı için depoya kaldırıyoruz. Seneye bu iş batak olacak, Türkiye aç kalır. Hepsi aynı; domates de patates de ne ürettiysek para kazanamadık, bu sene batağız. Borcum var ama patatesi alan yok. Alan olmadığı için mecburen depoya kaldırıyorum, belki bir şey olur diye bekliyorum. 15-20 gün sonra bu bölgede don olur, don vurmasını istemeyiz. Bu yüzden söküm yapıyoruz, ama para kazandığımız için değil, çaresizlikten söküyoruz” dedi. Gürer, patates üreticisinin sorunlarının bu yıl daha da derinleştiğini vurgulayarak, “Eğer üreticinin bu mağduriyeti devam ederse, önümüzdeki yıl patatesin fiyatı artacak ve zararı yine tüketici görecek. Üretici, tüccar gelmeyince patatesi söküp depoya kaldırmak zorunda kalıyor. Depoda patates yaklaşık 6 ay dayanır, ancak 6 ay boyunca satılmazsa çillenir ve çöp olur” diye konuştu.
“Fiyatlar düşük, çiftçi mutlu değil”
Bu sene çiftçinin ne ektiyse tüm ürünlerden zarar ettiğini ifade eden Gürer, “Ancak patates gibi ürünlerin, özellikle kışlık patatesin 6 aylık dayanım süresi olduğu için depodaki patates de değer bulmazsa, bu patatesler çöp olacak. Devletin bu konuda destek verebileceği kuruluşlar var. Onlar gelsin, çiftçiden en azından maliyetin üstüne makul bir kâr koyarak patatesi alsın” dedi.
Niğde’de yazlık patates hasadının sona erdiğini hatırlatan Gürer, “Bu yıl havaların sıcak gitmesiyle çiftçi patateste erken söküme başladı. Şu anda söküm devam ediyor ve patatesler depolanıyor, fiyatın oluşması bekleniyor. Çiftçi, patatesin maliyetini bile karşılayamıyor ve yaptığı yatırımı geri alamıyor. Böyle olunca patates üreticisi oldukça sıkıntılı. Patatesin yüzde 35’i tarladan satılıyor, yüzde 60’ı ise depolanıyor. Mart ayına kadar bu patatesin satışı devam edecek. Esas söküm yoğun olarak Ekim ayında gerçekleşecek. Şu andaki fiyat çiftçiyi mutlu etmiyor. Çiftçi, fiyatın düşük olması nedeniyle kamunun alıma girmesi gerektiğini söylüyor” diye konuştu.
