Tuik tarafından açıklanan Temmuz 2025 rakamlarına göre, gerek TÜFE’, gerekse de ÜFE’de gerileme gözlendi. Temmuzda TÜFE %2,06, ÜFE ise %1,73 oranında arttı. 2023 yılından itibaren Temmuz aylarında TÜFE sırasıyla %9,49 ve %3,23 artmış idi. ÜFE ise aynı aylar için %8,23 ve % 1,94 artış göstermişti.
Açıklanan rakamlara göre TÜFE yıllık bazda Temmuzda da gerilemesini devam ettirdi ve %61,78’den %33,52’ye geriledi. Oniki aylık ortalamalara göre ise değişim oranı %41,13 oldu. On iki aylık ortalamalara göre Aralık sonunda TÜFE %58,51 idi. Bu rakam önemli zira genelde kira artışları için tavan bu orana göre belirleniyor. Dolayısıyla Temmuz sonu için tavan %41,13 olarak belirlenmiş oldu. Yılbaşından beri gerçekleşen fiyat artışı ise %19,08 oldu. Rakamlar açıklanmadan ENAG tarafından yapılan hesaplamaya göre TÜFE’nin %3,75 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun da %65,15 olduğu görülüyor. Yıllık bazda ENAG’ın hesabı TUİK’in iki misline yakın olarak görülüyor..
ÜFE’de ise iki aydır aylık rakamında artış izleniriken bu ay gerileme gözlendi. ÜFE bir önceki yılın aynı ayına göre değişimde Ocak’da %27,20 iken Şubat 2025’de %25,2’e, Mart 2025’de de %23,50’ye Nisan’da da %22,50’ye geriledikten sonra Mayıs ayında %23,13’e ve Haziranda da %24,45’e yükseldi ve Temmuzda ise %24,19’a geriledi.. Oniki aylık ortalamalara göre ise TÜFE’de olduğu gibi ÜFE’de de gerileme oldu ve oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı Ocak’da %39,50 iken, Temmuz ayında %27,07’ye geriledi. İlk altı aydaki artış ise %17,70.
Alttaki tablolarda 2023 yılından itibaren aylık artışlar ve onun yanında da bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranları yer alıyor. Veriler ve değerlendirmenin TUİK rakamlarında göre yapıldığını da hatırlatmak isterim.
TÜKETİCİ ENFLASYONU TABLOSU
Aylar | 2023 Aylık Artış | 2023 Bir önceki yıla göre artış | 2024 Aylık Artış | 2024 Bir önceki yıla göre artış | 2025 Aylık Artış | 2025 Bir önceki yıla göre artış |
---|---|---|---|---|---|---|
Ocak | 4,15 | 86,46 | 4,14 | 44,20 | 3,06 | 27,20 |
Şubat | 1,56 | 76,61 | 3,74 | 47,29 | 2,12 | 25,21 |
Mart | 0,44 | 62,45 | 3,29 | 51,47 | 1,88 | 23,50 |
Nisan | 0,81 | 52,11 | 3,60 | 55,66 | 2,76 | 22,50 |
Mayıs | 0,65 | 40,76 | 1,96 | 57,68 | 2,48 | 23,13 |
Haziran | 6,50 | 40,42 | 1,38 | 50,09 | 2,46 | 24,45 |
Temmuz | 8,23 | 44,50 | 1,94 | 41,37 | 1,73 | 24,19 |
Ağustos | 5,89 | 49,41 | 1,68 | 35,75 | ||
Eylül | 3,40 | 47,44 | 1,37 | 33,09 | ||
Ekim | 1,94 | 39,39 | 1,29 | 32,24 | ||
Kasım | 2,81 | 42,25 | 0,66 | 29,47 | ||
Aralık | 1,14 | 44,22 | 0,40 | 28,52 |
Yüzde 33,52 oranı 2021 yılı Kasım ayından beri en düşük yıllık enflasyon oranı. 2024 Temmuz ayında aylık enflasyon %3,23 olarak gerçekleşmişti. Yukarıda da belirttiğim gibi TUİK’in açıkladığı rakam ENAG’ın rakamları arasındaki ciddi fark da devam ediyor.
Temmuz ayı sonuçlarına göre altı aylık enflasyon %19,08’e ulaştı. TCMB’nin son yaptığı yıl sonu tahmini %24 seviyesinde. Dolayısıyla bu hedefi yakalamak için önümüzdeki 5 ay fiyatların toplam %4,14 artması gerekecek. Bu da aylık artışın ortalama %0,8 olması durumunda meydana gelecek. Öte yandan, geçen yıl son 5 aylık enflasyon %12,13 artmıştı. Bunun ortalaması ise aylık %2,31 idi. Yıl sonunda %30’u yakalamak için önümüzdeki altı aylık artışı %9,17, aylık ortalamanın da %1,77 olması gerekiyor. Geçen yılın son beş ay prtalaması %2,32 olarak gerçekleşmişti.
ÜRETİCİ ENFLASYONU TABLOSU
Aylar | 2023 Aylık Artış | 2023 Bir önceki yıla göre artış | 2024 Aylık Artış | 2024 Bir önceki yıla göre artış | 2025 Aylık Artış | 2025 Bir önceki yıla göre artış |
---|---|---|---|---|---|---|
Ocak | 6,65 | 57,68 | 6,70 | 64,86 | 5,03 | 42,12 |
Şubat | 3,15 | 55,18 | 4,53 | 67,07 | 2,27 | 39,05 |
Mart | 2,29 | 50,51 | 3,16 | 68,50 | 2,46 | 38,10 |
Nisan | 2,39 | 43,68 | 3,18 | 69,80 | 3,00 | 37,86 |
Mayıs | 0,04 | 39,59 | 3,37 | 75,45 | 1,53 | 35,41 |
Haziran | 3,92 | 38,21 | 1,64 | 71,60 | 1,37 | 35,05 |
Temmuz | 9,49 | 47,83 | 3,23 | 61,78 | 2,06 | 33,52 |
Ağustos | 9,09 | 58,94 | 2,47 | 51,97 | ||
Eylül | 4,75 | 61,53 | 2,97 | 49,38 | ||
Ekim | 3,43 | 61,36 | 2,88 | 48,58 | ||
Kasım | 3,28 | 61,98 | 2,24 | 47,09 | ||
Aralık | 2,93 | 64,77 | 1,03 | 44,38 |
Aynı şekilde ÜFE’de de gelişmelere bakarsak 2022’nin Ekim ayında yıllık bazda eriştiği %157,69 rakamından Temmuz 2025’de %24,19’a gerilemiş olması iyi bir gelişme. 2024 yılının son 5 ayının aylık ÜFE artış ortalaması %1,08 idi. Bu ortalama yakalanırsa ÜFE %27,11’de kalarak geçen seneki %28,52 rakamının altına düşmüş olur..
Bu arada bütçe harcamalarının da enflasyon konusunda etkili olduğunu unutmamak lazım. Bütçe ile ilgili olarak ise genelde izlenen politika gelirleri arttırma yönünde gelişiyor ve tasarruf konusunda ise dişe dokunur bir gelişme gözükmüyor. Bütçede görülen faiz ödemeleri ise hem açığı arttırma, faizin devlet dışı birey ya da kurumlara gittiği için de piyasada harcanabilir paranın artmasına neden olmakta, bu da enflasyonla mücadeleyi zorlaştırmakta.