Jeotermal Enerji Derneği (JED), Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’ndan (YEKDEM) çıkan santrallerin zarar ettiğini belirterek kilovatsaat başına en az 8 cent taban fiyat uygulanmasını talep etti. JED Başkanı Ali Kındap, “Baskılanmış döviz kuru ve artan girdi maliyetleri yatırımcıyı sürdürülebilir üretim yapamaz hale getiriyor. Milli servet niteliğindeki santrallerin ayakta kalması için taban fiyat kaçınılmaz” dedi.
Çözüm Önerisi: Uzun vadeli taban fiyat ve yatırım teşviki
JED’e göre, taban fiyat uygulaması santrallerin sürdürülebilir üretim yapabilmesi ve bakım-onarım yatırımlarını sürdürebilmesi için acil bir adım. Ayrıca sektöre uzun vadeli yatırım teşvikleri verilmesi, kapasite artırımı ve teknolojik yenileme yatırımlarının önünün açılması gerektiği belirtiliyor.JED verilerine göre, 2016 yılında 64 MW olan YEKDEM dışı kurulu güç, 2024’te 163 MW’a, 2025’te ise 115 MW’a ulaştı. Böylece 2016–2025 döneminde toplam 620 MW’lık jeotermal kurulu güç, destek sisteminin dışında kaldı. Bu rakam Türkiye’nin toplam 1735 MW’lık jeotermal kapasitesinin yüzde 36’sına denk geliyor.
Fiyatlar maliyetleri karşılamıyor
YEKDEM’den çıkan santraller, piyasada brüt 6,5–7 cent seviyelerinde elektrik satışı yapabiliyor. Ancak işletme giderleri ve bakım maliyetleri çıkarıldığında bu rakam 6 cent’e kadar düşüyor. Kındap, “Bu fiyatlarla mevcut santraller bırakın yatırım yapmayı, bakım-onarım gibi zorunlu faaliyetleri bile karşılayamaz hale geliyor” diye konuştu ayrıca Kındap, “Jeotermal enerji, yerli ve yenilenebilir kaynaklar içinde en istikrarlı üretim yapabilen teknoloji. Ancak doğru fiyatlandırma olmazsa bu avantajı kaybetme riskimiz var” dedi. Türkiye’nin jeotermal santralleri, yüzde 80’in üzerinde kapasite faktörüyle yılın her günü, kesintisiz enerji üretebiliyor. Bu özelliğiyle hem arz güvenliğine hem de enerji ithalatının azaltılmasına katkı sağlıyor.
Nükleer santrale 12,5 Cent garantisi, jeotermale yok
Türkiye’nin nükleer enerji santralleri için 15 yıl boyunca kilovatsaat başına 12,5 cent alım garantisi verdiğini hatırlatan Kındap, “Jeotermal santrallerimiz de en azından 8 cent taban fiyat ile korunmalı. Nükleer gibi yüksek yatırım gerektiren ve stratejik öneme sahip bir kaynak olan jeotermal, hem temiz enerji hem de enerji arz güvenliği açısından kritik” ifadelerini kullandı.
