İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Kültürpark’a kazandırılan İlber Ortaylı Kütüphanesi’nin açılışını geçen hafta İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay ve Prof. Dr. İlber Ortaylı birlikte yaptı. Kente yeni kütüphaneler kazandırmaya devam edeceklerinin müjdesini de veren Başkan Tugay, yeni neslin kültür ve sanatla iç içe yetişmesi için çalıştıklarını kaydetti. Ortaylı ise gençlerin Kültürpark’a kitap okumak için geleceğini belirterek kütüphaneye adının verilmesinden duyduğu mutluluğu dile getirdi ve konuşmasında şu izlenim ve duygularına yer verdi:
“1963 yılının eylül ayında bir dönem İzmir’de bulundum. Burada herkes birbiriyle kolay diyalog kuruyordu. Giyim kuşam farklıydı ama kütüphane yoktu. Kemeraltı’nda bir kitabevi vardı. Zamanla okuma gelişti. Bugün kütüphaneler açılıyor. O yıllarda burada gezerken adımla bir kütüphane açılacağını söyleseler ‘Kafayı yiyorum herhalde, doktora gideyim’ derdim. Kabiliyetli milletin bazı şeylerden mahrum yaşaması hoş değil. Onu inşallah telafi edeceğiz. Bu millet kütüphaneleri hak ediyor.
Gençliğimde, doçent olduğum yıl bile Türkiye’de Avrupa tarihine ait tercümeler neredeyse yoktu. Artık sahada araştırma yapan gençlerimiz var. Böyle bir ülkenin bazı şeyleri hak ettiğine inanıyorum. Kütüphaneye ismimin verilmesi benim için iftihardır. Mühim olan buralara kütüphanelerin dolması. Bu kütüphaneyi yapanlara, tertip edenlere müteşekkiriz. İnşallah gençlerimiz Kültürpark’a sadece gezinmek için değil, ders çalışmak için de gelecek. Bir şehir de öyle büyür. İzmir büyük bir merkez. Şimdi bir metropol var ama metropolün de niteliği de olur. O niteliği kütüphaneler, operalar, tiyatrolar, mutfak sağlar.”
Açılışta, üzerine İlber Ortaylı’ya ait “Gidersin, karşına birdenbire nefis bir kütüphane çıkar. İşte o kütüphane olmadan şehrin karakteri oluşmaz” sözlerinin yazıldığı kitap ayracı da Ortaylı’ya hediye edildi. Hocayla İstanbul’dan tanışıyoruz, adının verildiği kütüphanenin açılışı vesilesiyle de onunla olmak güzeldi. Konuşmasında Girit’ten gelen bir ailenin evladı olan ve 1923’te İzmir’de doğan, ilk ve orta öğrenimini de İzmir’de yapan Prof. Dr. Mübeccel Kıray’dan da söz etti. Kıray, lisans ve y.lisansta şehircilik ve sosyoloji hocamdı. Alanının en kıymetlisidir ve İzmir üzerine de önemli bir araştırması kitaplaştırılmıştır. “Örgütleşemeyen Kent: İzmir”i gerek İzmir Büyükşehir gerekse metropol ilçelerdeki başkan ve üst düzey bürokratlara öneririm.
Kültürpark’ta hizmete alınan İlber Ortaylı Kütüphanesi, 20 bin civarında esere ev sahipliği yapıyor. Kütüphanede Türk ve dünya edebiyatı, sosyoloji, tarih, felsefe, psikoloji alanlarının yanı sıra yabancı dil meraklıları için İngilizce kitaplardan oluşan bir bölüm de yer alıyor. Kütüphanede sessiz okuma ve çalışma alanları, rezervasyonlu grup çalışma odaları, dijital çalışma alanı bulunuyor. Aynı anda 74 kişinin ders çalışmasına olanak sağlayacak şekilde tasarlanan kütüphanede grup çalışmaları için asma kat alanında rezervasyonlu üç adet çalışma odası da var. İlber Ortaylı Kütüphanesi; araştırmacılara, öğrencilere ve tüm kitapseverlere açık olacak. Ayrıca mekânın dış alanında gençlere yönelik düzenlenecek etkinlikler ve atölyelerle İzmir’in kültür yaşamına değer katılacak. Bu arada İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Tugay, çalışma arkadaşlarına haftada bir gün burada ilkokul öğrencilerine kitap okumak istediğini ve bunu programlamaları talimatını verdi.
Kültürpark’ta ağaç ve bitkilerin hayat verdiği bir kent içi merkez park olma kimliği yanında kültür-sanat ortamlarının; tiyatronun, kütüphanelerin, sergi salonlarının olması çok kıymetli. Göl Gazinosu’nun sosyal bir yeme içme alanı olması, Ada Gazinosu’nun da seneye aynı şekilde hizmete girecek olmasını değerli buluyorum. Umarım ileride İzmir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası da yapılır ve holler de artık Kültürpark’tan kaldırılır, yerine ağaçlar dikilir.
X X X
İlber Hoca’nın adının verildiği kütüphane vesilesiyle aklıma geldi; geçtiğimiz yıllarda Prof. Dr. Münci Kapani’nin eşi Margaret teyze Karşıyaka’daki evinde vefat ettiğinde hocanın kütüphanesi, çalışma odası olduğu gibi duruyordu. Kızı Suzan Hanım ve damadı E. Büyükelçi Osman Korutürk, Münci Hoca’nın çalışma odası ve kütüphanesinin elden geçirilip değerlendirilmesini benden rica etti. Daktilo, şilt, hocanın kaleme aldığı eserlerden birer örneği İzmir Barosu’na takdim ettim. Akademik hukuk kitaplarını ise hocanın arkadaşı Selçuk Yaşar’ın kurduğu Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne bağışladık. 500’ün üzerinde seçkin ve bir kısmı imzalı kültür kitabını İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne, 150 civarında kitabı da Karşıyaka Belediyesi’ne kütüphanelerde değerlendirilmek üzere bağışladık. Hatta o zaman Karşıyaka Belediye Başkanı olan Dr. Tugay’a da Münci Hoca’dan bir hatıra iletmiştim.
Münci Hoca, çok önemli eserleri olan, Ankara Üniversitesi’nde Kamu Hukuku Kürsü Başkanı olarak görev yapan seçkin bir akademisyen olmanın yanında 61 Anayasası’nı hazırlayan bilim insanları içinde yer almış, Kurucu Meclis Üyesi de olmuştur. Köklü bir Karşıyakalı olan hocanın babası Tahir Bey de henüz şube müdürlüğü döneminde Karşıyaka Belediyesi Şube Müdürü ve bir süre de vekaleten İzmir Belediye Başkanlığı yapmıştır.
