104 yıl önce Atatürk öncülüğünde Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı Erzurum Kongresi, ulusal egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verilen ilk kongre olma özelliği taşıyor.
Ulu Önder Atatürk ve arkadaşları, 23 Temmuz 1919’da emperyalist güçlerin Osmanlı topraklarını paylaşmaya çalıştığı dönemde, Erzurum Kongresi ile Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasını temin etti.
Düşman işgalindeki vatan toprağını kurtarmak için bağımsızlığa giden zorlu yolu Erzurum’dan sürdüren Atatürk ve silah arkadaşları, bu kongre sayesinde ülkenin bağımsızlığa giden yolunu açtı.
Erzurum Kongresi Tarihi
18 Ocak 1919 yılında düzenlenen Paris Barış Konferansı’nda İtilaf Devletleri, Doğu Anadolu’da bir Ermenistan devleti kurma amaçlarını belirtmişler ve bu yönde karar almışlardır. Yaşanan bu gelişmelerin neticesinde bölgede bulunan Ermeni çeteler harekete geçerek, Türk köylerine saldırılar düzenlemişler ve bölge halkını katletmeye başlamışlardır.
Bölgedeki bu Ermeni faaliyetlerinin sonucunda, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti; yaşanan bu Ermeni saldırılarını engellemek amacıyla Erzurum’da bir kongre toplanmasına karar vermiştir. Doğu Anadolu Bölgesi’nin güvenliği için bazı kararlar alınması amacıyla toplanan kongreye; Karadeniz’de yaşanan Rum saldırıları ile uğraşan Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti de delegelerini yollayarak katılmıştır.
Erzurum’da düzenlenen kongreye katılmak için Amasya’dan hareket eden Mustafa Kemal Paşa, İstanbul hükümetinden İstanbul’a geri dönme çağrıları almış fakat bunu kabul etmemiştir. Bunun üzerine kendisine gönderilen bir telgrafla müfettişlik görevinden alındığı belirtilmiş; Mustafa Kemal de karşılık olarak askerlik görevinden istifa ettiğini İstanbul hükümetine bildirmiştir.
