Yılın ilk sekiz ayında dış ticaret açığı geçen yıla göre %11,9 artarak 73,5 milyar dolardan 82,3 milyar dolara yükseldi. İhracatın itahalatı karşılama oranı da %69,2’den %66,7’ye geriledi. İlk sekiz ayda ihracat geçen yıla göre %0,4 azalarak 165,502 milyardan 164,794 milyar dolara geriledi. İthalat ise %3,4 artarak 239,037 milyardan 247,097 milyar dolara çıktı. Bu arada Temmuz ayında ihracatımız %1,6 artarken, ithalatmız da %6,9 geriledi.
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre ilk sekiz ayın gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2020’den itibaren Ocak – Ağustos döneminde ton olarak şöyle gelişti:
| Yıllar | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 |
|---|---|---|---|---|
| Miktar(ton) | 19.530.389 | 22.717.218 | 19.701.221 | 19.011.115 |
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak %14 azalmış durumda. Bu gelişmenin petrol faturasında müspet etkisi olacağını varsaymak mümkün. (Hampetrol ithalat değeri 2002 yılı başından itibaren gizleme nedeniyle paylaşılmamaktadır. O nedenle rakamsal olarak etkisi konusunda bir fikir sahibi olmak mümkün değil.)
Ocak-Ağustos dönemi için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 180,987 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 247,097 milyar dolarlık ithalatın içinde %73,25 oranına işaret ediyor.
| FASILLAR – İTHALAT | 000 $ |
|---|---|
| Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri bitümenli maddeler, mineral mumlar | 46 338 697 |
| Kazanlar, Makinalar mekanik cihazlar parçaları | 27 279 322 |
| Kıymetli taşlar – metaller | 24 660 859 |
| Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler | 20 200 866 |
| Elektrikli Makina ve cihazlar | 18 565 456 |
| Demir Çelik | 17 506 317 |
| Plastikler ve mamulleri | 11 389 759 |
| Organik kimyasal ürünler | 6 386 576 |
| Bakır ve bakırdan eşya | 4 404 728 |
| Optik, foto, sinema ölçü kontrol aletleri | 4 254 588 |
| TOPLAM | 180 987 170 |
| FASILLAR – İHRACAT | 000 $ |
|---|---|
| Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı | 19 883 145 |
| Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları | 16 568 644 |
| Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü | 9 978 402 |
| Mineral Yakıtlar, yağlar | 9 790 463 |
| Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar | 7 492 688 |
| Plastikler ve mamulleri | 7 041 326 |
| Örme giyim eşyası | 6 876 196 |
| Demir veya çelikten eşya | 6 536 600 |
| Demir ve çelik | 5 768 942 |
| Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı | 5 637 593 |
| TOPLAM | 95 573 998 |
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi toplam ithalatın %18,75’ini oluşturarak ilk sıradaki yerini koruyor.
İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması %58,00 ile geçen yılın ortalaması seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 19,883 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın %12,07’sini oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 5,768 milyar dolar ile 9. Sırada.. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 12,513 milyar dolar. Motorlu taşıtlarda 17,73 milyon dolar aleyhte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te ilk sekiz ayda 11,737 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz. Geçen yılın toplamında da bu rakam 12 milyar doların üzerinde idi.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
| İTHALAT 000 $ | İHRACAT 000 $ | ||
|---|---|---|---|
| Rusya erasyonu | 31 722 254 | Almanya | 14 158 954 |
| Çin | 30 669 535 | ABD | 9 809 642 |
| Almanya | 18 832 618 | İtalya | 8 098 557 |
| Gizli Ülke | 17 207 658 | İngiltere | 8 019 825 |
| İsviçre | 15 697 878 | Irak | 7 738 182 |
| ABD | 10 590 921 | Rusya | 7 463 732 |
| İtalya | 9 893 954 | Fransa | 6 868 053 |
| Fransa | 7 744 469 | İspanya | 6 748 760 |
| Güney Kore | 7 131 928 | Hollanda | 4 927 101 |
| İspanya Kore | 6 445 644 | Romanya | 4 608 660 |
| TOPLAM | 155 936 859 | 78 441 467 |
Toplam ithalatımızın %60,50’sini ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Rusya’dan ithalatımız 31,722 milyar dolar ile toplam ithalatımızın %12,84’ünü oluşturuyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 7,463 milyar dolar. İkinci sırada yer alan Çin’den ithalat 30,669 milyar dolar ile toplam ithalatın %12,41’ini oluşturmakta.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 14,158 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın %8,59’unu Almanya’ya yapıyoruz. Onu ,809 milyar dolar ile ABD takip ediyor. Toplam ihracatımızın %47,60’ı olan 78,441 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. İtalya 8,098 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da %5,95.
Not:
Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
