İstanbul Ticaret Borsası’nın (İSTİB) katma değeri yüksek tarımsal ürünlerin yaygınlaştırılması amacıyla başlattığı ‘Altın Tohumlar’ projesinde bu ay ‘Nasıl Ceviz Yetiştiricisi Olunur?’ konusu ele alındı. Toplantıda ithalatın yerli üreticilere zarar verdiği ve ceviz üretiminin yaygınlaşması için, gümrük vergisinin yükseltilmesi, ihtisas gümrüklerinin kurulması ve desteklerin artırılması gerektiği vurgulandı. Online gerçekleştirilen ve herkese açık olan toplantının açılış konuşmasını İstanbul Ticaret Borsası Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap, moderatörlüğünü İSTİB Genel Sekreter Yardımcısı İsmail Şen yaptı. Cevizdeki yüksek verim potansiyelinin yatırımcıyı cezbeden en temel nedenlerden biri olduğunu söyleyen İstanbul Ticaret Borsası Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap, “Son 20 yılda hem ceviz üretim miktarı hem de verimlilikte ilerleme sağlanmasına rağmen Türkiye’deki ceviz verimliliği maalesef dünya ortalamasının gerisinde olduğunu vurguladı.
Ergüder: Gayri resmi ceviz girişinin olması yetiştiricilerimize zarar veriyor
İthalatla veya yasal olmayan yollardan ülkeye giren cevizin yerli yetiştiricilere zarar verdiğini ifade eden Ceviz Üreticileri Derneği Başkanı Ömer Ergüder, “Bunun yanı sıra ana üreticilerden olan ABD ve Şili’nin ihracat rotasında birinci sıradayız. Ülkemize hem yasal hem de büyük boyutlarda gayri resmi ceviz girişinin olması yetiştiricilerimize zarar veriyor. Bu sebeple, ithalatın regüle edilerek gümrük vergisinin artırılması gerekli. Aynı zamanda farklı sektörlerde olduğu gibi kuruyemiş sektörünü için de ihtisas gümrükleri kurulmalı” dedi.
“Ceviz bahçelerimizin potansiyelinin çok altında üretim gerçekleştiriyoruz”
Ergüder, ceviz üretimimizdeki en büyük sorunlardan birinin ise verim konusu olduğunu ve mevcut verim rakamları ile yeni yatırımcıların gelmesinin ve ithal ürünler ile rekabet etmenin mümkün olmadığını belirterek, “Verim ülkemizin en büyük sorunlarının başında geliyor. Ceviz bahçelerimizin potansiyelinin çok altında üretim gerçekleştiriyoruz. Cevizde rakibimiz olan Amerika ve Şili üretimlerini profesyonel şekilde yapıyorlar. Üretime geleneksel yöntemler ile devam edildiği sürece sektörün büyümesi, sektöre yeni yatırımcıların davet edilmesi ve ithal ürünler ile rekabet edilmesi mümkün değil” şeklinde konuştu.
Kasap: Türkiye’deki ceviz verimliliği dünya ortalamasının gerisinde
Dünya üzerindeki ceviz ortalamasını değerlendiren Kasap, Son 20 yılda hem ceviz üretim miktarı hem de verimlilikte ilerleme sağlanmasına rağmen Türkiye’deki ceviz verimliliği maalesef dünya ortalamasının gerisindeyiz. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre dünyada ortalama verim hektar başına 3,3 ton iken, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) ceviz ağaçlarının verimi ortalama 4,2 ton/hektar civarındadır. Türkiye’de ise ceviz dikilen alanlar genel olarak artarken, verimlilik ise ortalama hektarda 2 ton seviyesinde yatay bir seyir izlemektedir. Bu durum, yerli üretimin artması için verimliliğin ne kadar önemli olduğunun da göstergesidir. Çünkü birim alandan yüksek verim, yüksek kazanç demektir. Yüksek kazanç da yatırımcıyı cezbeden en temel nedendir” dedi.
Yazıcıoğlu: Teknoloji kullanımında geç kalınması ithalata bağımlılığı artırdı
Avrupa Tarım Yönetim Kurulu Üyesi Haşimcan Yazıcıoğlu, cevizin geçmiş dönemlerde stratejik bir ürün olarak görülmediğini ifade ederek, “Ülkemizde geçmişte ceviz bahçelerimiz yoktu, ağaçlarımız vardı. Fakat tüketimdeki artışa rağmen, üretimin düzenli bahçelere geçişinde ve teknoloji kullanımında geç kalınması, ceviz ürününde ithalata bağımlı olmamıza neden oldu. Bu durum, ülkemizden döviz çıkışını engellemek için cevizin stratejik bir ürün olarak görülmesine sebebiyet verdi” dedi.
Yazıcıoğlu, teknoloji kullanımının ceviz üretimi için çok önemli olduğu belirterek, “Teknolojik imkânları doğru kullanarak maliyetimizi düşürüp üretimimizi yükseltebilir, kaliteli üretim ile satışlarımızı artırabiliriz. Cevizin stratejik bir ürün olarak değerlendirilmesi ve doğru stratejilerin uygulaması durumunda da ihraç edecek duruma gelebiliriz” dedi.
Sütyemez: Chandler’den üstün ceviz türü geliştirdik
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sütyemez, Üniversite olarak yaklaşık 15 yıldır ıslah ve verim konularında yeni türler geliştirme çalışmaları yaptıklarını belirterek, “Üniversitemizde geliştirilen Diriliş türü ceviz, verim açısından son 3 yılda chandler çeşidinden yüzde 15 ileri seviyede sonuçlar veriyor. Üstelik Diriliş türü, Chandler’e göre 15-20 gün daha önce hasat edilebiliyor. Islah programlarının devlet ve özel sektör iş birliği ile desteklenmesi halinde verimimizi daha da yükseltmemiz mümkün” dedi.
Boz: Türkiye ceviz üretiminde kendine yetecek bir ülke haline gelecek
Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Yılmaz Boz, ceviz üretimi konusunda devletin üretici ve yatırımcıya birçok teşvik ve destek sağladığını belirterek, “Devletimizin sağladığı teşvik ve destekler ile ceviz dikildiği zaman orman ağacı olur söylemi unutuldu. Mazot ve gübre gibi klasik desteklerin yanı sıra makine, proje ve sulama tesisi desteğinden birçok üretici faydalanıyor. Sağlanan destek ve ıslah çalışmalarının geliştirilerek devam etmesi sonucunda, önümüzdeki yıllarda ülkemiz ceviz üretiminde kendine yetecek bir ülke haline gelecektir” dedi.
