Kas ve iskelet sistemi hastalıklarının en önemli ve yaygın grubunu temsil eden, buna rağmen koruyucu ve önleyici tedbirlerin bilinmediği artrit hakkında farkındalığı artırmak amacıyla 12 Ekim tarihi ‘Dünya Artrit Günü’ olarak kabul edildi. Her yıl bu özel gün için oluşturulan tema çerçevesinde çeşitli etkinlikler yapılıyor. 2024 yılının sloganları ‘Hareketin Gücü Artriti Yener’ ve ‘Harekete Geçmek Sizin Elinizde’ şeklinde belirlendi. Eklemlerde iltihaplanma ile karakterize olan ve sıklıkla eklemlerde ağrı, kızarıklık, ısı artışı, şişlik ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösteren artritler, dünya genelinde 1,7 milyar kişinin yaşam kalitesini ve günlük yaşama katılımını olumsuz etkileyen kas ve iskelet sistemi hastalıklarının en önemli ve yaygın grubunu temsil edildi.
Osteoartritin oluşmasına yol açan faktörlerden biri genetik yatkınlık
Artritin yaygınlığına rağmen insanlar bu hastalık hakkında koruyucu ve önleyici tedbirleri bilmektedir. Halbuki koruyucu, önleyici tedbirlerin alınması ve erken dönemde etkin tedavinin uygulanması ile kişilerin aktif ve üretken bir hayat sürdürmeleri mümkün. Artritin en yaygın görülen tipini ise osteoartrit oluşturuyor. Küresel Hastalık Yükü (GBD) çalışmasına göre dünyada osteoartritten etkilenen kişi sayısı yaklaşık 600 milyon olup bu sayının nüfusun yaşlanmasıyla birlikte 2050 yılında 1 milyara ulaşacağı tahmin ediliyor. Kadınlarda daha sık görülen ve yaşın ilerlemesiyle birlikte görülme sıklığı artan osteoartritin oluşmasına yol açan önemli risk faktörleri arasında genetik yatkınlık, eklem travmaları, tedavi edilmeyen eklem hastalıkları, obezite ve diyabet yer alıyor.
Osteoartritten en fazla dirsek, kalça, omurga ve eldeki küçük eklemler etkileniyor. Bu etkilenmeler yavaş yavaş olabileceği gibi yaralanma veya incinmeyi takiben birdenbire de ortaya çıkıyor. Oluşan fiziksel aktivite kısıtlılığı zaman içinde kalp damar hastalıkları, obezite ve diyabet gibi farklı sağlık sorunlarına veya mevcut olan bu hastalıkların ilerlemesine neden olabiliyor. Osteoartritin meydana gelmesini önlemek veya mevcut olan hastalığın ilerlemesinin önüne geçmek mümkün. Sağlıklı hayat tarzının benimsenmesi ve eklemlere aşırı yük binmesinin önlenmesi bu mücadelede önemli.
Sağlıklı hayat tarzı osteoartritinin meydana gelmesini engelliyor
Osteoartritin meydana gelmesini önlemek veya mevcut olan hastalığın ilerlemesinin önüne geçmek için yapılması gerekenler var. Bu önlemler şu şekilde yer alıyor: “Sağlıklı hayat tarzını benimseyin, Sağlıklı beslenin.Düzenli fiziksel aktivite yapın.Sağlıklı vücut ağırlığınızı koruyun.Eklemlerinize aşırı yük binmesini engelleyin.Büyük ve geniş eklemlerinizi kaldıraç olarak kullanın. Örneğin, ağır bir kapıyı açarken basıncı elinize değil omzunuza yönlendirin.Herhangi bir objeyi taşırken ağırlığını birden fazla ekleme yayın. Örneğin, alışveriş poşetlerini tek elde değil, her iki elinizde hatta buna ilaveten sırtınızda taşıyın.Elinizdekileri çok sıkı kavramayın, mümkün olduğunca gevşek tutun.Uzun süre aynı pozisyonda oturmaktan kaçının, belirli aralıklarla mola verin ve hareket edin.Aile hekiminizden ve en yakınınızdaki Sağlıklı Hayat Merkezinden danışmanlık alın ve önerilere uyun.Hekiminiz tarafından reçete edilen ilaçları belirtilen şekilde, sürede ve düzenli kullanın.”
