2024 yılının dış ticaret rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Aralıkda ihracat yüzde 2,1 artarak 22.958 milyar dolardan 23.443 milyar dolara, ithalat ise yüzde 10,9 artarak 29.058 milyar dolardan 32.2211milyar dolara yükseldi. Kasım ayı dış ticaret açığı aylık yüzde 43,9 artarak 6,100 milyardan 8,778 milyar dolara yükseldi.
2024’ün tümünde ise ihracat yüzde 2,3 artarak 232,177 milyar dolardan 237,559 milyar dolara yükseldi. İthalat ise yüzde 5,2 oranında azalarak 339,056 milyar dolardan 321,411 milyar dolara geriledi. Bunun sonucu dış ticaret açığı da yüzde 21,5 oranında azalarak 2023’de 106,879 milyar dolar iken, 2024’de 83,853 milyar dolara geriledi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 68,5’den yüzde 73,9’a yükseldi. Dış ticaret açığı azalırken, dış ticaret hacminin de yüzde 2,1 azalarak 571,233 milyar dolardan 558,970 milyar dolara gerilediğini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2024’ün gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren yıllık bazda ton olarak şöyle gelişti:
| Yıllar | 2024 | 2023 | 2022 | 2021 |
|---|---|---|---|---|
| Miktar(ton) | 30.024.612 | 31.303.568 | 33.486.198 | 31.398.360 |
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak yüzde 4,09 azalmış durumda.
2024 dönemi için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 250,559 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 311,797 milyar dolarlık ithalatın içinde yüzde 72,83 oranına işaret ediyor.
| FASILLAR – İTHALAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri bitümenli maddeler, mineral mumlar | 65 589 764 |
| 2 | Kazanlar, Makinalar mekanik cihazlar parçaları | 39 564 149 |
| 3 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler | 31 670 365 |
| 4 | Elektrikli Makina ve Cihazlar | 27 222 058 |
| 5 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşla | 24 872 883 |
| 6 | Demir Çelik | 23 659 330 |
| 7 | Plastikler ve mamulleri | 15 626 327 |
| 8 | Organik kimyasal ürünler | 9 453 415 |
| 9 | Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar | 6 788 850 |
| 10 | Aluminyum ve Aluminyumdan eşya | 6 112 506 |
| TOPLAM | 250.559.648 |
| FASILLAR – İHRACAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı | 29 265 933 |
| 2 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları | 23 384 512 |
| 3 | Mineral yakıtlar, yağlar | 15 201 547 |
| 4 | Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü | 14 915 425 |
| 5 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar | 11 836 619 |
| 6 | Plastikler ve mamulleri | 10 033 669 |
| 7 | Demir ve Çelik | 9 358 250 |
| 8 | Örme giyim eşyası | 9 265 907 |
| 9 | Demir veya Çelikten eşya | 8 954 771 |
| 10 | Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı | 6 870 809 |
| TOPLAM | 139 087 443 |
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın yüzde19,07’sini oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması yüzde 58,22 ile yaklaşık geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 32,422 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın yüzde 12,39’unu oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 10,190 milyar dolar ile 8. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 17,494 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda 772,2 milyon dolar lehte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 13,468 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
| İTHALAT 000 $ | İHRACAT 000 $ | |||
|---|---|---|---|---|
| 1 | Çin | 44 930 730 | Almanya | 20 434 489 |
| 2 | Rusya | 44 019 837 | ABD | 16 348 730 |
| 3 | Almanya | 27 084 193 | Birleşik Kral. | 15 289 050 |
| 4 | İtalya | 19 312 494 | Irak | 13 034 364 |
| 5 | Gizli Ülke | 17 915 239 | İtalya | 12 933 251 |
| 6 | ABD | 16 227 350 | İspanya | 10 041 842 |
| 7 | Fransa | 12 499 836 | Fransa | 9 799 668 |
| 8 | İsviçre | 11 173 798 | Rusya | 8 568 416 |
| 9 | İspanya | 9 362 320 | Hollanda | 8 564 965 |
| 10 | Güney Kore | 9 245 617 | BAE | 8 294 698 |
| TOPLAM | 211 771 413 | 123 309 472 |
Toplam ithalatımızın yüzde 61,56’sını ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. İlk on ayda Çin 44,930 milyar dolar ile ithalatımızda 1. sıradaki yerini korudu ve ithalatımızın yüzde 13,06’sını Çin’den yapıyoruz. İthalatımızda son beş aydır ikinci sıraya gerileyen Rusya’dan ise ithalatımız 44,019 milyar dolar ile toplam ithalatımızın yüzde 12,80’!ini oluşturuyor. Bu iki ülkeden ithalatımız toplam ithalatın yüzde 25,86’sını teşkil ediyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 8,564, Çin’e ise 3,395 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 27,1 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,87’sini oluşturmakta.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 20,434 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın yüzde 7,80’ini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 16,348 milyar dolar ile ABD takip ediyor ve toplam ihracatımızın yüzde 6,24’ünü ABD’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın yüzde 47,1’i olan 123,309 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. Birleşik Krallık 15,289 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da yüzde 5,84. yıllık veriler değerlendirildiğinde 2022 ve 23’de toplam 100 milyar doların üzerinde olan dış ticaret açığı, tahminlerimize uygun olarak yıllık 83,8 milyar dolarlık bir seviyeye gerilemiş bulunuyor.
Not: Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
