Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan sonu ve mart ayı üretici market fiyatları ile girdi maliyetlerindeki değişimleri yaptığı basın açıklamasıyla değerlendirdi. Bayraktar, mart ayında markette ve üreticide fiyatı en fazla artan ürünün limon olduğunu söylerken; markette fiyatı en çok azalan ürünün maydanoz, üreticide ise beyaz lahana olduğunu belirtti.
Bayraktar, ürünlerin fiyat değişimleri ile ilgili, “Ramazan sonu ve mart ayında üretici market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 208 ile kuru fasulyede görüldü. Kuru fasulyedeki fiyat farkını yüzde 206,8 ile nohut, yüzde 202,5 ile kuru kayısı, yüzde 186 ile kırmızı mercimek, yüzde 174,6 ile yeşil mercimek takip etti. Kuru fasulye ve nohut 3,1 kat, kuru kayısı 3 kat, kırmızı mercimek 2,9 kat, yeşil mercimek 2,7 kat fazlaya satıldı. Üreticide 33,29 TL olan kuru fasulye 102,53 TL’ye, 31,56 TL olan nohut 96,82 TL’ye, 150 TL olan kuru kayısı 453,70 TL’ye, 22,94 TL olan kırmızı mercimek 65,61 TL’ye, 29,33 TL olan yeşil mercimek 80,53 TL’ye markette satıldı” diye konuştu.
Markette fiyatı en çok azalan ürün; maydanoz
Mart ayında markette 39 ürünün 30’unda fiyat artışı, 9’unda fiyat azalışı görüldüğünü kaydeden Bayraktar, “Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 53,7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 38,8 ile patates, yüzde 19,8 ile elma, yüzde 19,5 ile sivri biber takip etti. Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 8 ile maydanoz oldu. Maydanozdaki fiyat düşüşünü yüzde 6,7 ile ıspanak, yüzde 5,9 ile marul ve kuru incir izledi” dedi.
Mart ayında üreticide 31 ürününün 14’ünde fiyat artışı olurken, 9’unda fiyat düşüşü görüldüğünü söyleyen Bayraktar, “8 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 23,4 ile beyaz lahanada görüldü. Beyaz lahanadaki fiyat düşüşünü yüzde 13,9 ile maydanoz, yüzde 12,6 ile kuru soğan, yüzde 10,3 ile domates izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 68,3 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 28,3 ile patates, yüzde 20 ile Antep fıstığı, yüzde 16,7 ile yeşil soğan takip etti” ifadelerini kullandı.
“Yaşanan don patatesin fiyatını artırdı”
Yaşanan doğal afetlerin ve bayram öncesi oluşan talebin bazı ürünlerin fiyatlarını etkilediğini söyleyen Bayraktar, “Geçtiğimiz günlerde yaşanan don sebebiyle narenciye bahçeleri dondan zarar gördü. Piyasadaki ürünün azalmasıyla da sezon boyunca düşük seyreden limon fiyatları arttı. Çukurova Bölgesi’nde yaşanan don sebebiyle erkenci çeşitlerde yüzde 50-60 oranında, geççi patateste yüzde 30-35 oranında zarar olduğu tahmin ediliyor. Yaşanan don, hasat süresini de geciktirdiğinden yıl boyunca fiyat düşüklüğü yaşanan patateste fiyat artışı yaşandı” diye konuştu.
Ramazan Bayramı nedeniyle talepte yaşanan artışın Antep fıstığı fiyatlarının yükselmesine yol açtığını belirten Bayraktar, “Yeşil soğan ve ıspanakta kar yağışı sebebiyle seralar yıkıldı, ürünler açıkta kalarak bozuldu. Arz azaldığı için de fiyatlar yükseldi. Bafra bölgesinde kışlık sebzelerde geçtiğimiz aylarda yaşanan sel ve kar yağışı nedeniyle çoğu üründe bozulmalar yaşandı. Bu durum alım gücü düşen üreticilerimizin beyaz lahana, maydanoz ve marulu düşük fiyata satmasına sebep oldu. Kuru soğanda Çukurova Bölgesi’nde yaşanan don sebebiyle hasadın gecikmesi ve ticari anlaşmalarla gelen kuru soğan ithalatları sebebiyle arzdaki artış fiyatları düşürdü” ifadelerini kullandı.
Gübre fiyatları arttı
Gübre fiyatları ile ilgili bilgi veren Bayraktar, şunları söyledi: “Ziraat Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre; mart ayında, şubat ayına göre, amonyum nitrat gübresi yüzde 3,7, üre gübresi yüzde 1,9, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,5, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1, DAP gübresi yüzde 0,3 oranında arttı. Geçen yılın Mart ayına göre son bir yılda, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 34,6, DAP gübresi yüzde 33,9, üre gübresi yüzde 32,3, amonyum nitrat gübresi yüzde 28,9, amonyum sülfat gübresi yüzde 25,8 oranında arttı.”
Bayraktar, besi yemi ve ilaç fiyatları ile ilgili de konuşarak, “Mart ayında şubat ayına göre besi yemi yüzde 1,8, süt yemi yüzde 1,7, son bir yılda süt yemi yüzde 24,9, besi yemi ise yüzde 24,8 oranında arttı. İlaç fiyatları yıllık yüzde 14,9 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 30,4 oranında arttı. Mazot fiyatı son bir yılda yüzde 11,1 oranında artarken, geçen aya göre yüzde 2,3 oranında düşüş oldu” dedi.
