‘Zirai Don Olaylarının Araştırılması ve Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi’ amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu kurulması kararı alındı
Türkiye genelinde son haftalarda etkili olan ve başta meyve-sebze üretimi olmak üzere birçok tarım ürününe büyük zarar veren zirai don olayları, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşındı. Konuya ilişkin olarak TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen ve tüm siyasi partilerin ortak imzasını taşıyan önergeyle ‘Zirai Don Olaylarının Araştırılması ve Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi’ amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu kurulması kararı alındı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kabine Toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, devletin Tarım Sigortası (TARSİM) kapsamında sigorta primlerinin yüzde 70’ini karşıladığını vurgulayarak çiftçilerin sistemde yer almasının gerekliliğine dikkat çekti. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar da çiftçilerin büyük bir kısmının sigortalı olmadığını ve sigorta kapsamına girmeyen çiftçilerin de zararının karşılanması gerektiğini belirtti. Milletvekilleri ise don felaketinin yalnızca tarımsal üretimi değil, gıda arzını ve ülke ekonomisini de tehdit ettiğini ifade ederek olayın uzun vadede tarımsal sürdürülebilirliği riske atabileceğini vurguladı.
Komisyon, üç ay boyunca kapsamlı bir çalışma yürütecek
Son 50 yılın en şiddetli zirai don felaketi, tarım bölgelerinde büyük hasara yol açtı. Üreticilerin büyük zarar gördüğü bu süreçte don olayının sonuçlarını tüm yönleriyle incelemek, tarımsal kayıpların boyutunu ortaya koymak ve benzer olayların tekrar yaşanması adına alınabilecek önlemleri belirleyebilmek amacıyla 22 kişilik bir Meclis Araştırma Komisyonu oluşturuldu. Komisyon, üç ay boyunca hem sahada hem de Meclis çatısı altında kapsamlı bir çalışma yürütecek. Zarar gören bölgelerin çiftçilerle birebir görüşmeler yapılarak uzmanlar ve sektör temsilcilerinden de teknik görüşler alınacak.
Erdoğan: Bu olay TARSİM ‘in önemini tekrar hatırlatıyor
Tüm Türkiye’yi etkisi altına zirai don olayına dair açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan,“Hava sıcaklığındaki ani düşüşler sebebiyle ülkemizin belli bölgelerinde don, kar yağışı, dolu olaylarıyla karşı karşıya kaldık. Kimi yerlerde termometreler eksi 17 dereceyi gösterdi. Başta hububat, baklagiller, yağlı tohumlar olmak üzere stratejik öneme sahip tarım ürünlerinde yurt içinde gıda arzını olumsuz bir risk yok. Bu olay bizlere TARSİM’in önemini tekrar hatırlatıyor. Don, sel, kuraklıktan etkilenmemek için prim bedelinin yüzde 70’i kadarının devletimizce ödendiği yaptırılması, çiftçi kayıt sistemine kayıt olması büyük önem taşıyor. 2006’dan bugüne üreticilerimize 33,5 milyar lira hasar tazminatı ödedik. Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı ve zirai don sigortası olmayan üreticilerimizin yaptıkları harcamaların hasar oranında karşılanması için Tarım Bakanlığımız çalışmalar başladı” dedi.
Bayraktar: Sigortalı olmayan çiftçilerin de zararları karşılanmalı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, söz konusu don afetinin 65 ildeki zirai faaliyetleri olumsuz etkilediğine dikkat çekerek tarımsal üretimin devamlılığı için tüm çiftçilerin zararlarının karşılanması adına bir fon oluşturulması gerektiğinin altını çizdi. Şemsi Bayraktar, “Yalnızca şubat ayından bu yana 3 büyük don hadisesi gerçekleşti. Şubat ayında Mersin, Adana ve Hatay başta olmak üzere birçok ilimizde yaşanan zirai don meyve bahçelerini vurdu. Mart ayında Manisa başta olmak üzere Ege Bölgesi’ndeki birçok ilimizde yaşanan don üzüm bağlarına zarar verdi. Tarımsal üretimin devamlılığı ve kırsaldan göçün önlenmesi için don afetinden zarar gören tüm çiftçilerimizin zararlarının karşılanması amacıyla bir fon oluşturulmalı; çiftçilerimize nakit yardımı ve girdi desteği verilmeli, bankalara ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan tüm borçlar faizsiz olarak ertelenmeli ve yeni kredi imkânları açılmalı. Ne yazık ki çiftçilerimizin büyük bir kısmı sigortalı değil. Sigorta kapsamına girmeyen çiftçilerimizin de zararları karşılanmalı. TARSİM, yaptıran çiftçilerimiz ise hem sigortaların kapsamı hem de hasar tespit aşamalarında bazı sorunlar yaşıyor” ifadelerinde bulundu.
Öztunç: Araştırma komisyonu zararı karşılamak için kurulmuyor
Komisyonun göreviyle ilgili yanlış bir anlaşılmanın olduğunu belirten CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, “Çok güzel, bir araştırma komisyonu kurulacak ama bir yanlış anlaşılma var. Çiftçimiz zannediyor ki Meclis bu konuya el attı, bizim zararımızı giderecek. Yok böyle bir şey. Meclis, önümüzdeki yıl böyle bir felaket yaşanmasın diye önlem almak için komisyon kuruyor. Ey çiftçi kardeşim senin şu anda girdiğin zararı ödemek için kurmuyor bu komisyonu. O bu Meclis’in görevi değil o iktidarın, bakanlığın görevi. Burada kurulacak komisyon çiftçinin şu anki zararı için kurulan bir komisyon değil” dedi.
Ağbaba: Her ilden çığlıklar yükseliyor, her evde ağıtlar yakılıyor
TBMM Genel Kurulu’nda elinde zarar görmüş kayısı dallarıyla kürsüye çıkan CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, Tarım Bakanlığı’nın gerçekçi ve kalıcı çözümler üretmesi gerektiğini vurgulayarak, “Büyük felaketle karşı karşıyayız. Birçok ürün zarar gördü. Yaşadığımız felaketi mutlaka yerinde görmemiz lazım. Her ilden çığlıklar yükseliyor, her evde ağıtlar yakılıyor. Milletin geleceği yanmış. 20 santimetrenin üzerindeki tüm tarım ürünleri yanmış durumda. Mutlaka Tarım ve Orman Bakanlığı, çiftçinin, üreticinin ne yapması gerektiğini anlatmalı” diye konuştu.
Bakırlıoğlu: Çiftçi devleti yanında görmek istiyor
Manisa’nın ilçelerinde gördükleri manzaranın korkunç bir boyutta olduğunu dile getiren CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, “Çiftçinin toplam borcu 935 milyar TL’ye çıkmış. ‘Bizim zaten ödeme kapasitemiz yoktu dondan sonra hiç ödeyemeyiz’ diyorlar. Bu borçların ötelenmesi hatta yıllara yayılarak taksitlendirilmesi gerekiyor diyorlar. Borçların yapılandırılması gerekiyor. Bağlarda bir kilo üzüm yok ama masraflar devam ediyor çünkü seneye hazırlanmak zorunda. Şunu istiyorlar; biz hibe desteği istiyoruz diyorlar. Fide desteği ve ihtiyaç halinde yeni kredi desteği istiyorlar. En büyük problemlerden birisi elektrik. Geçtiğimiz günlerde yüzde 12,5 zam geldi, derhal bu zammı geri çekin diyorlar. Bu elektrik faturalarını da 2026’ın mahsulüne ötelenmesini istiyorlar” dedi.
TARSİM: Üreticilerin kara gün dostu olarak yanlarındayız
Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM), son günlerde yaşanan zirai don olayları nedeniyle ürünü zarara uğrayan sigortalı üreticilere en kısa sürede destek verileceğini açıklayarak, “Yurt genelindeki sigortalı üreticilerimizin hasar gören ürünleri için hasar tespit çalışmalarına başlandı. Daima üreticilerimizin kara gün dostu olarak yanlarında yer almaya devam edeceğiz. Üreticilerimize geçmiş olsun dileklerimizi sunuyor, yüzde 70’e varan devlet prim desteği, indirimler ve çeşitli ödeme kolaylıklarıyla tarım sigortasının ihmal edilmemesini öneriyoruz” ifadelerinde bulundu.
