Ege İhracatçı Birlikleri, geniş bir yelpazede üretim yapan Türk çiftçisinin ürünlerini dünyanın dört bir tarafına ulaştırıyor
Anadolu’nun bereketli toprakları, dört mevsimi yaşayan iklimi ve zengin biyoçeşitliliği Türkiye’yi dünyanın gıda ambarına dönüştürmüş durumda. Anadolu topraklarında binlerce yıldır üretim yapan çiftçiler, 24 milyon hektar alanda 137 milyon ton bitkisel üretime imza atıyor. Türkiye, 2024 yılı verilerine göre 74 milyar dolarlık tarımsal hasılayla Avrupa’da lider konumda, dünyada ise 8. sırada bulunuyor. Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatı 2024 yılı sonunda 36 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu başarı Türk çiftçileri ve Türk ihracatçılarının ortak ve uyumlu çalışmasıyla sağlanıyor.
Türkiye pek çok tarım ürününün üretiminde dünya lideri ya da ön sıralarda yer alıyor. Fındık, kiraz, incir, kayısı, defne, kekik, sofralık zeytin, levrek, çipura, oryantal tütün, haşhaş tohumu üretiminde dünya birincisi, ayva, bal, kavun ve karpuzda ikinci; mercimek, antepfıstığı, kestane, vişne, şeftali ve hıyarda üçüncü; ceviz, elma, domates, patlıcan, ıspanak ve biberde ise dördüncü sırada yer alıyor.
Türkiye, çiğ süt üretiminde de dünyada 9, Avrupa’da üçüncü sırada konumlanıyor. Sığır eti üretiminde dünyada 7, Avrupa’da birinci olan Türkiye, tavuk eti üretiminde dünyada 9, Avrupa’da da ikinci sırada bulunuyor. Türkiye, yumurta üretiminde dünyada 10, Avrupa’da ikinci sırada yer alırken, bal üretiminde dünyada ikinci, Avrupa’da da ilk sırada dikkati çekiyor.
Uçak: Üretimi örtü altına almalıyız
Kendisi de üretici olan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, iklim değişikliğinin günümüzde kendisini daha net bir şekilde hissettirdiğini, tarım sektörünün mart ve nisan aylarındaki soğuk hava, don ve doludan etkinlenmesinin önüne geçmek için örtü altı üretime geçmek ve tarım sigortasının yaygınlaşmasının zorunluluk olduğunu dile getirdi. Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatını 2024 yılında yüzde 3,3 oranında artırarak 36,2 milyar dolara ulaştırdıklarını anlatan Uçak, “Toplam ihracatımızda tarım ürünlerinin payı da yüzde 16 olarak gerçekleşti. Egeli ihracatçıların 2024 tarım ürünleri ihracatı ise yüzde 4 artışla 7,6 milyar dolara ulaştı. Bölgemiz tarım ürünleri ihracatında kg başı birim fiyat 2023 yılında 2,23 dolar iken 2024 yılında yüzde 13 artışla 2,55 dolara ulaştı. Teknoloji, dijitalleşme ve inovasyonun etkisiyle 2024 yılında katma değeri daha yüksek ihracatı sağladık” diye konuştu. Uçak, üretim bölgelerinde kalıntı haritasını oluşturmak ve pestisit sorununu çözmek amacıyla ‘Kullandığımız Pestisitleri Biliyoruz Projesi’ kapsamında 2024 yılında 600 numune alarak analiz yaptırdıklarını anlattı.
Işık: Çiftçilerimiz sayesinde sürdürülebilirlikte başarılı olacağız
Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlik ve Organik Ürünler Koordinatörü ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Işık, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü vesilesiyle yayımladığı mesajda, çiftçilerin emeğinin gıda güvenliği, sürdürülebilirlik ve ekonomik kalkınma açısından kritik önem taşıdığını vurguladı. Başkan Işık, “Tarım sektörü, yalnızca ülkemizin değil, tüm dünyanın geleceğini şekillendiren stratejik bir alan. Bu yapının temel taşı olan çiftçilerimiz, toprağı işlerken sadece ürün değil, aynı zamanda gelecek üretir. Onların emeği, alın teri ve bilgisi olmadan gıda arz güvenliğinden söz edilemez” dedi.
Girit: Doğaya saygılı yöntemleri destekliyoruz
Türkiye’nin çam balı, levrek ve çipura üretiminde dünya lideri olduğunu vurgulayan Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, “2024 yılında yaklaşık 4 milyar dolarlık ihracat hacmine ulaştık. Bu başarının ardında gece gündüz demeden emek veren tüm paydaşlarımızın katkısı büyük. Türkiye, çam balı üretiminde dünya birincisi; toplam bal üretiminde ikinci sırada. Yumurta üretiminde dünyada ilk 10’da yer alırken, ihracatta Hollanda’nın ardından ikinciliği zorlama potansiyeline sahip. Piliç eti üretiminde ise Türkiye, dünyada ilk on ülke arasında yer alıyor. Su ürünleri yetiştiriciliğinde Avrupa’da ikinci, dünyada 16. sıradayız. Levrek ve çipura üretiminde dünya lideriyiz; gökkuşağı alabalığında ise ikinci sıradayız. Süt üretiminde ise dünya 9’uncusu, Avrupa’da 3’üncüyüz. Sürdürülebilir üretim ve ihracat için sahadaki emeğe değer veriyor, kadınları, gençleri ve doğaya saygılı yöntemleri destekliyoruz” dedi.
Öztürk: İhracatımızda çiftçilerimizin alın teri var
Türkiye geneli hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatının 2024 yılında 12 milyar dolar seviyesine geldiğini paylaşan Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muhammet Öztürk, bu başarının temelinde, sabırla, inançla üretmeye devam eden çiftçilerimizin alın terinin yattığının altını çizdi. Öztürk, “Tarım demek gıda güvencesi demek. Gıda güvencemizi sağlayanlar ise çalışkan ve vefakâr çiftçilerimiz. Bunun için çiftçilerimizi desteklemek zorundayız” ifadelerini kullandı. Zorlu iklim koşullarına ve girdi maliyetlerindeki artışa rağmen üretimin sürekliliğini sağlayan çiftçilerin özverili çalışmaları sayesinde güçlü bir ihracat performansı gösterdiklerini dillendiren Öztürk şöyle devam etti: “Kadın üreticilerimizin desteklenmesini, gençlerin tarıma kazandırılmasını ve iklim dostu üretim modellerinin yaygınlaşmasını önceliklerimiz arasında görüyoruz.”
Umur: 42 bin üreticiyle sözleşmeli üretim
Tütün sektöründe katma değeri en yüksek olan Türk tipi (Oryantal) tütünde dünya lideri olduğumuz bilgisini veren Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkanı Ömer Celal Umur, Türkiye’de üretilen sigaralarda yerli harman oranının artmasıyla büyük yapraklı tütün (Sun-Cured Virginia ve Burley tipi) üretimini de artırdıkları bilgisini verdi. 42 bin üreticiyle sözleşmeli üretim yaptıklarını vurgulayan Umur, “Türk tütün sektörü olarak, 2025 yılında üretimimizi 80 milyon kiloya çıkarmak istiyoruz. Bunun için üreticilerimizi destekliyoruz. Son yıllarda hayata geçirdiğimiz projeler ve tütün üreticisinin emeğinin karşılığını alır hale gelmesi tütün üretimine ilgiyi artırdı. 2024 yılında 978 milyon dolar olan ihracatımızı 2025 yılında yeniden 1 milyar doların üzerine çıkarmayı hedefliyoruz” şeklinde konuştu.
Uygun: Serbest bir ticaret ortamı sağlanmalı
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Emre Uygun, Türkiye’nin sofralık zeytin üretiminde dünya liderliğine, zeytinyağı üretiminde ise ikinci sıraya yükselmesini; emeği ve alın teriyle çalışan Türk zeytin çiftçilerinin sağladığına vurgu yaptı. Uygun, “Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği olarak, çiftçimizin emeğini ve ürününü daha değerli kılacak her türlü çalışmanın destekçisiyiz. İklim değişikliği, artan maliyetler ve küresel rekabet gibi zorluklara karşı birlikte çözüm üretmek, sürdürülebilir tarım politikalarıyla üretimimizi güvence altına almak önceliğimiz. Bu doğrultuda, üreticimize yönelik desteklerin artırılması kadar, ihracat kısıtlamaları ve yasakların olmadığı, öngörülebilir ve serbest bir ticaret ortamının sağlanması da büyük önem taşıyor” dedi.
Gürle: Odun dışı orman ürünleri ihracatı %37 arttı
Defne, kekik, ıhlamur, adaçayı, biberiye, tıbbi bitkiler, meşe palamudu gibi ürünleri kapsayan odun dışı orman ürünleri ihracatımızın 2024 yılında 180 milyon dolar bandında seyrettiğini dile getiren Ege Mobilya Kâğıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Fuat Gürle, odun dışı orman ürünleri ihracatında Ege Bölgesi’nin payının yüzde 68’e ulaştığını vurguladı. Odun dışı orman ürünleri ihracatında 2024 yılında yüzde 37 artış kaydetmeyi başardıklarını vurgulayan Gürle, “İzmir Ticaret Odası ve İzmir Ticaret Borsası iş birliğinde, tıbbi ve aromatik bitkiler sektörünün ve sektörde faaliyet gösteren firmaların rekabet gücünü artırmaya yönelik olarak yürüttüğümüz “Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sektöründe Uluslararası Rekabetin Geliştirilmesi Ur-Ge Projesi ile faaliyetlerimize başladık ve Dubai Ticaret Heyetimizi gerçekleştirdik. Kınık’ta tıbbi aromatik bitkiler sektörüne yönelik kurulacak Kınık Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nin de sağlayacağı sinerjiyle sektörümüzün ihracatınız ikiye katlanarak 350-400 milyon dolar aralığına ulaşmasını hedefliyoruz” diye konuştu.
Tarım sigortası hayati önem taşıyor
Ege İhracatçı Birlikleri, kuru meyveden zeytinyağına, su ürünlerinden tıbbi ve aromatik bitkilere, meyve sebzeden tütüne, meyve sebze mamullerinden hububat bakliyat yağlı tohumlara kadar geniş bir yelpazede üretim yapan Türk çiftçisinin ürünlerini dünyanın dört bir tarafına ulaştırarak Türkiye’ye 7,5 milyar doların üzerinde döviz kazandırıyor. Türkiye’nin 36 milyar dolarlık tarım ürünleri ihracatından yüzde 22 pay alıyor. 2025 yılında mart ve nisan aylarında yaşanan ve 38 ilde etkili olan soğuk hava, dolu, don Türkiye’nin tarımsal üretimine ciddi zarar vermiş durumda. Fındık, üzüm, kayısı başta olmak üzere pek çok tarım ürünü rekoltelerinde önemli kayıplar oluştu. Çiftçilerin doğal afetlerde zararlarının minimuma inmesi için tarım sigortası bu süreçte hayati önem kazanmış durumda. Zararları minimuma indirmek için tarımsal üretimi örtü altına almak günümüzde daha yüksek sesle konuşulur oldu.
