İzmir Büyükşehir Belediyesi, Osmanlı döneminde İzmir’de ticaretle uğraşan Paterson Ailesi tarafından kullanılan ve yıllardır atıl olan kentin en büyük Levanten köşkünde restorasyon çalışmalarına devam ediyor. 2024 yılının ilk yarısında kentlilerin kullanımına açılacak köşk, kültür amaçlı kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilecek.
Kentin önemli sivil mimari örneklerinden 164 yıllık Paterson Köşkü’ndeki restorasyon çalışmaları hız kazandı. Restorasyon çalışmaları tamamlandığında içerisinde küçük kafeteryalar, sergi salonları ve idari ofisleri barındıracak.
“Özgün dokusuna zarar verilmiyor”
İzmir Büyükşehir Belediyesi Tarihi Yapılar Şube Müdürü Can Yıldızhan, “Yürüttüğümüz çalışmalarda önceliğimiz, günümüze ulaşabilmiş özgün dokuya zarar vermeden yapıyı ayağa kaldırmak. İki kısımdan oluşan Paterson Köşkü’nde yürüttüğümüz çalışmalar kapsamında üç kattan oluşan ve tamamını koruduğumuz kuleli binanın restorasyonunu yüzde 80 oranında tamamlandık. Ana binada ise yapılan sıva raspaları sonucunda yapının neredeyse tamamının betonarme eklentilerden oluştuğunu tespit ettik. Bu eklentilerin tamamını kaldırarak, kurul onaylı projesine göre özgün malzemeler kullanarak yapıyı ayağa kaldırma çalışmalarımızı yüzde 55 oranında tamamladık. Beden duvarlarının örümü tamamlandıktan sonra çatı örtüsünü yapacağız” dedi.
Günümüzde köşk 25 bin 400 metrekarelik alana sahip
Döneminin özgün mimari örneklerinden Paterson Köşkü’nün ilk sahibi John Paterson Leith, İskoçyalı bir tacirdi. İzmir’in 19. yüzyıl yaşam kesitini sergileyen anıtsal niteliklere sahip Paterson Köşkü, yapıldığı dönemde yüksek duvarlarla çevrili 133 dönüm büyüklüğünde bir bahçe içerisinde yer alıyordu. Arazide yarış atları, hayvan çiftlikleri, sera ve tarım alanlarıyla beraber müştemilatlar bulunuyordu. Döneminin en göz alıcı örneklerinden biri olan köşkün İngiltere’den getirilmiş şömine ve mobilyalarla süslenmiş 38 odası ve 60 hizmetlisi olduğu da biliniyor. Günümüzde ise köşk 25 bin 400 metrekare alana sahip. 1960 yılına kadar konut olan yapı daha sonra ofis, lojman ve halı fabrikası olarak kullanıldı. 1986 yılındaki yangında ana giriş bölümleri büyük ölçüde harap oldu.
