| SEDA GÖK / ÖZEL RÖPORTAJ |
2024 yılına ilişkin değerlendirmede sürece ilişkin anahtar kelimeler; karamsarlık, hareketlenme, toparlanma ve karlılık olarak sıralayan EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi: 2024’ün sonunda ferahlık var
Ege İhracatçı Birlikleri(EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, 2024’ü umut yılı olarak gördüklerini söyledi. Eskinazi, gelecek yılın ilk çeyreğinde karamsarlığın, ikinci çeyreğinde hareketlenmenin, üçüncü çeyreğinde toparlanmanın, son çeyreğinde ise karlılığın başlayacağını tahmin ettiklerini kaydetti.
2024’ün ihracat dünyası için “bir ümit” yılı olacağını belirten Eskinazi, ilginç bir dönemi yaşayacaklarını öngördü. TİCARET Gazetesi’ne değerlendirmelerde bulunan Eskinazi, 4 ayrı çeyrekte sürece ilişkin tespitlerini paylaştı. Eskinazi, “Yerel seçimler nedeniyle yılın ilk çeyreği için ihracatçılar olarak karamsarız. Döviz kurları üzerine baskı, kredi musluklarının açılamaması durumu, dış kaynak gelmeme riski sürecek.
İkinci 3 ayda bu parametrelerde hareketlenme olmasını bekliyoruz. Döviz kurlarında ve kredi musluklarında hareketlenme başlayacak. Birden hızlı bir hareket olmaz. Çünkü enflasyon devam edecek. Döviz kurlarındaki baskı nedeniyle ithalat artışı da sürecek. İkinci 3 aylık dönemde bunlarda gevşeme olacak. İhracatçı bir ümitle fiyatı tahmin ederek ona göre fiyat verecek. İkinci çeyrek ihracatçı için amorti dönemi olacak” diye konuştu.
Üçüncü çeyrekte toparlanma dönemi
2024’ün üçüncü çeyreğini toparlanma dönemi olarak gördüklerini vurgulayan Eskinazi, “Bu dönemde ihracatçı için artık taşlar rayına oturacak, fiyatlar daha rasyonel ve daha sağlıklı verilebilecek. İhracatçı biraz daha önünü görebilecek. 4. çeyrekte ise belki hafif hafif kar etme dönemi başlayacak. Tüm bunlar 2024 için çizdiğimiz iyimser tablo. Karamsar değilim. 2023’ün böyle bir yıl olacağını baştan görmüştük. 2024’ü ise ‘bir ümit’ yılı olarak görüyoruz. Hem mevcudu koruyacağız, hem de ümit edeceğiz. Başka çare yok. Şu an herkesin mevcudu korumak gibi bir derdi var. 2024’te ihracatçı bir nebze rahatlayacak. Yıl karamsar başlayacak ama sonunda ferahlık var. Tablo öngördüğümüz şekilde gerçekleşirse 2025’ten itibaren önümüzü daha rahat görürüz, orta vadeli plan sonundaki 302 milyar dolarlık ihracat hedefi daha rahat gerçekleşir” diye konuştu.
| Küçük ihracatçılar için model hazırlığı |
| EİB olarak küçük ihracatçıları yurtdışındaki fuarlara götürmek için bir proje hazırlığı içinde olduklarını da bildiren Eskinazi, “Şu an yurtdışı fuarlarda 9 metrekarenin altındaki stantlara destek verilmiyor. Bizim projemiz ihracatçı birlikleri standı şemsiyesi altında açılacak 3-5 metrelik stantların da desteklenmesini öngörüyor. Projeye son halini vererek bakanlığa sunacağız. Çünkü öyle KOBİ’ler var ki, dünyada ses getirecek ürünler yapıyorlar ama sermayeleri olmadığından pazarlayamıyorlar. İhracatı tabana yaymak istiyoruz. İç piyasada durum çok parlak değil. Asgari ücret artınca insanlar her şey pahalanacak kaygısıyla 1-2 ay boyunca harcamalarını artıracaklar ama sonra durgunluk yaşanacak. Yüksek enflasyon dönemlerinde hep böyle olmuştur” |
Yatırım için destekleme vurgusu
Başta tarım olmak üzere belli alanlardaki yatırımların devamlılığının önemine vurgu yapan Eskinazi, bu konuda devlette bu yatırımların finansmanını sağlayacak bir enstrümanın bulunması gerektiğini söyledi. Eskinazi, “Bu sene ihracatı en çok artan sektör tarım ama seneye ne olur bilemiyoruz. Çünkü örneğin yaş meyve – sebzede pek çok yetiştirici ağaçlarını sökmeye başladı. Maliyetler ve ürün fiyatları daldaki meyvenin toplanmasını engelliyor. Ticaret Bakanlığı’nın söylemlerine göre önümüzdeki yıl, bu yılın iki misline yakın destekleme yapılacak. Ama bunun nasıl uygulanacağını bilemiyoruz. KOBİ’leri ihracata yöneltmek için başka enstrümanlara ihtiyaç var. Fuarlara katılımları, pazarlama faaliyetleri, sistemlerini güncelleştirip Avrupa ve dünya standartlarına getirmeleri için yatırım yapmaları lazım ama bunlar onların sermayeleriyle yapılabilecek işler değil. Bunları mutlaka bir şekilde desteklemek lazım” diye konuştu.
STA’larda güncelleme talebi
Bakanlığın yürüttüğü Yeni Pazarlar Stratejisi’nin söz konusu ülkelerle serbest ticaret anlaşması(STA) yapılmadığı takdirde sonuç vermediğine dikkat çeken Eskinazi, bu konuda şunları söyledi:
“Yeni bir pazara gittiğimizde alıcılar malımızı ve fiyatınızı çok beğeniyorlar ama bir de bakıyorlar ki o malı alırlarsa dünya kadar vergi ödeyecekler. O ülkelerdeki vergi duvarlarını aşamadığımız müddetçe, ne kadar güzel mal yapsak, ne kadar avantajlı fiyat da versek oralara mal satamıyoruz. AB ile yaptığımız Gümrük Birliği Sözleşmesi’nin en eksik ve yanlış noktası AB’ye teslim olmamız, serbest ticaret anlaşmalarında yer almayışımız. Bunu değiştiremediğimiz müddetçe AB bünyesinde kalmamıza ihtiyaç dahi yok.”
