Dünya Ekonomik Forumu tarafından düzenlenen Davos toplantılarının birini daha geride bıraktık. Türkiye’nin resmi heyet katılımının olmadığı bu Davos’da, dünya liderleri ve iş yöneticileri, dünya meseleleri üzerine bir hafta süren toplantılardan sonra ülkelerine döndüler. Üzerinde tartışılan konuları ajanslardan topladığım bilgiler çerçevesinde değerlendirmeye çalıştım.
Orta Doğu
Gaza, Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) gündemini domine etti, ancak liderler, Filistin devleti veya İsrail ile Gazze’nin Filistinli militan grubu Hamas arasında ateşkes konusunda net ayrıntılar sunamadı. Katar’ın maliye bakanı, savaşın bütün bölgenin ekonomisini yavaşlattığını söyledi. Filistin Yatırım Fonu başkanı, sadece Gazze’deki evlerin yeniden inşası için en az 15 milyar doların gerekeceğini tahmin etti. Arap devletleri, kalıcı bir barış olmadan rekonstrüksiyona finansman sağlamayacaklarını söyledi.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faisal bin Farhan bir WEF panelinde “Söz konusu bölgesel barışın İsrail için de barış içerdiğine katılıyoruz, ancak bu yalnızca Filistinliler için bir Filistin devleti aracılığıyla gerçekleşebilir,” dedi.
Kızıl Deniz
Yemen’in İran yanlısı Husi grubunun Kızıldeniz’deki gemilere yönelik saldırıları, lojistik devi DP World’e göre Asya’dan Avrupa’ya giden malların maliyetini çok yükseltecek. Davos’taki CEO’lar, alternatif tedarik rotalarını değerlendirdiklerini söyledi. Yemen’in başkan yardımcısı ve İran’ın dışişleri bakanı, saldırıların Gazze’deki savaş sona erene kadar durmayacağını söyledi.
Suudi Aramco’nun CEO’su Amin Nasser, “Kısa vadeliyse, tankerler çalışabilir. Ancak uzun vadeliyse, bu bir sorun olabilir,” dedi
Çin
Başbakan Li Qiang, Davos’a Çin ekonomisinin iş yapmaya açık olduğunu ve yabancı yatırım potansiyelini vurguladı, ancak yatırımcılar pandemi sonrası yavaş toparlanma ve ABD ile gerginlikler nedeniyle tedirginlik vardı. Li ile yapılan kapalı kapılar ardında bir öğle yemeğinin ne kadar yardımcı olduğu sorulduğunda, bir CEO Çin’in çekici olduğu konusundaki şüpheleri vurgulayarak “orta” dedi.
Yapay Zeka
Davos toplantı odalarını ve panellerinde en çok ilgi çeken yapay zeka konuşmaları, vaadi tabelalarda övülüyor ve Çin’in başbakanı tarafından güvenlik riskleri gündeme getiriliyordu. Konuşmalar, bu büyüyen teknolojinin nasıl düzenleneceği ve bilimsel keşfe nasıl uygulanacağı konusunda olurken, nasıl paraya çevrilebileceği sorusu da gündemde idi.
Borçları yeniden yapılandırma
Arjantin’in yeni seçilen Başkanı Javier Milei, ana Davos sahnesinde bir konuşma yaptı – ve hemen ardından ülkesinin borç labirentinde nasıl ilerleyeceğini tartışmak üzere Uluslararası Para Fonu’nun Genel Direktörü Kristalina Georgieva ile masaya oturdu. Gana, borç yeniden yapılandırmada ivme kazanmaya çalışırken uluslararası tahvil sahipleriyle yeniden görüşmeye girecek.
Arjantin’in yeni başkanı Milei’nin şu sözleri de “Özgür girişim kapitalizmi, açlığı ve yoksulluğu sona erdirmek için sahip olduğumuz tek araçtır,” demesi ilginç idi.
Ekonomi
Küresel bankaların başkanları, artan nakliye maliyetlerinden kaynaklanan enflasyon baskıları ve petrol fiyatlarının yükselme olasılığı konusunda uyarıda bulunduı. Banka yöneticileri, piyasanın faiz indirimlerini yanlış fiyatlandırdığını ve jeopolitik risklerin volatiliteye neden olabileceğinden endişe duyduklarını söyledi.
UBS’in Sürdürülebilirlik ve Etki Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Suni Harford “Bu genel olarak dünya çapında önemli yıl, bu da dünya çapında mali teşvikin potansiyel olarak nasıl ele alınabileceğini değiştirebilecek birçok seçimin olduğu anlamına gelebilir,” dedi
Bankacılık
Avrupa bankalarının birleşmesi kapalı kapılar ardında tartışıldı, ancak yöneticiler, bölge genelinde birlik düzenlemesi olmadan sınır ötesi birleşmelerin zor olduğunu söyledi. Milli oyuncuların seçici birleşmelerinin daha olası olduğu düşünüldü.
Enerji
Birçok panel, fosil yakıtların sona ermesine odaklanırken, Aramco’nun başkanı Reuters’a petrol talebinin yakın zamanda zirveye ulaşmayacağını söyledi. Davos’taki enerji yöneticilerinin sayısı geçmiş yıllara göre daha azdı. Shell, TotalEnergies ve Aramco’dan petrol patronları, tedarik ettikleri endüstrileri dekarbonize etmeye nasıl yardımcı olacaklarını tartışmak üzere yan toplantılarda buluştular.
Ukrayna
Diğer krizlerin dikkat çektiği bir ortamda, Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskiy, Ukrayna’yı erken aşamada Davos gündemine yerleştirdi. Dünya çapında 80’den fazla ulusal güvenlik danışmanıyla yapılan görüşmeler, İsviçre’nin barış görüşmelerine ev sahipliği yapma teklifinde bulunmasına yol açtı. Zelenskiy ayrıca Wall Street’in Jamie Dimon ve diğer banka liderleriyle buluşarak Ukrayna’nın yeniden inşası için finansman aradı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Kiev’in Batılı müttefiklerine silah tedariki ve finansal destek sağlamaya devam etmelerini isteyerek “Ukrayna bu savaşı kazanabilir, ancak dirençlerini güçlendirmeye devam etmemiz gerekiyor,” dedi.
Cinsiyet
WEF yönetimi, bu yıl Davos’ta toplanan 3,000 katılımcının, aralarında 350 devlet ve hükümet başkanı ile bakanların bulunduğunu, toplamın %28’inin kadın olduğunu söyledi. Yöneticiler bu yıl, 54 yıllık Yıllık Toplantı tarihinde önemli bir dönemeç oluştuğunu, çünkü Davos’a 800’den fazla kadının kayıt olduğunu ve bunun tarihteki en yüksek rakam olduğunu belirttiler.
