Tarım ve Orman Bakanlığı Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkisi altına alan büyük depremin ardından bölgede yapılan faaliyetlerin 6 aylık raporunu yayımladı. Rapora göre; 11 ildeki yaklaşık 300 bin çiftçi olmak üzere tüm Türkiye’deki 2 milyon 195 bin çiftçinin bu düzenlemeden yararlanması sağlanmıştır”ifadeleri yer aldı.
Bakanlık tarafından yayımlanan faaliyet raporunda yer alan ifadeler ise şöyle;
- Tarım ve Orman Bakanlığı Bakanlığımız depremin ilk saatlerinden itibaren AFAD ile koordinasyon içinde çalışmaya başlamıştır. Deprem bölgesinde en yoğun çalışmaların olduğu dönemde yaklaşık 15 bin personel ve 5 bin makine-ekipman ile çalışmalara destek verilmiştir. Hali hazırda çalışmalara katılan personel sayımız 5.743, makine-ekipman sayısı ise 472’dir.
- Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğinde değişiklik yapılarak 2023 üretim yılı için başvuru süresi uzatılmış, başta deprem bölgesinde bulunan 11 ildeki yaklaşık 300 bin çiftçi olmak üzere tüm Türkiye’deki 2 milyon 195 bin çiftçinin bu düzenlemeden yararlanması sağlanmıştır.
- Afet Bölgesi ilan edilen illerimizde ve diğer illerimizde zamanında müracaat yapılamayacağı, gecikmeler ve kısıtlar olabileceği öngörülerek destekleme ve hibe başvuru süreleri uzatılmıştır.
Orman köylüsü
Afet Bölgesi ilan edilen illerde 3 bin orman köylüsünün ve Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin, 6 Şubat- 31 Temmuz 2023 tarihleri arasına tekabül eden 11,3 milyon TL ORKÖY kredi borçları faizsiz olarak 31 Aralık 2023 tarihine kadar ertelenmiştir.
Hayvancılık
Depremden etkilenen illerimizde hayvanları telef olan (büyükbaş, küçükbaş, kanatlı ve arılı kovan) yetiştiricilerimizin telef olan hayvanlarının yerine bedelsiz hayvan dağıtımı devam etmektedir. Bu kapsamda ilk etapta 43 bin 618 küçükbaş hayvanın teslim çalışmaları aralıksız sürüyor. Küçükbaş hayvan dağıtımının ardından büyükbaş, kanatlı hayvan ve arılı kovan dağıtımlarının başlaması için de çalışmalar devam ediyor. Ayrıca deprem bölgesindeki 10 bin 328 arıcımızın 5 bin 358 ton besleme şekeri ihtiyacı karşılanmıştır.
Tarımsal destekleme
- Deprem Bölgesi 11 ilimizde 198 bin 371 işletmeye (büyükbaş hayvanlara 500 TL, küçükbaş hayvanlara 50 TL olmak üzere) 1 milyar 373 milyon TL yem desteği, 10.604 işletmeye toplam 101,4 milyon TL besleme amaçlı şeker yardımı, 1.500 işletmeye 340,5 milyon TL küçükbaş canlı hayvan dağıtım desteği ödenmiştir. Ayrıca, diğer hayvancılık destekleri kapsamında da 663,7 milyon TL ödenmiştir.
- Yine Deprem Bölgesi 11 ilimizde mazot gübre desteği kapsamında ayni olarak yapılması gereken ödemenin nakdi olarak yapılması suretiyle çiftçilerin ihtiyaçlarına yönelik harcama kolaylığı sağlanmıştır. Bu kapsamda çiftçilerimize, 2 milyar 903 milyon TL mazot gübre destekleme ödemesi yapılmıştır.
- Böylelikle depremin yaşandığı 6 Şubat tarihinden bugüne afet bölgesindeki çiftçilerimizin hesaplarına toplamda 8,8 milyar TL tarımsal destekleme ödemesi yatırıldı.
- Depremden etkilenen 11 ilimizde hayvanları telef olan ve tarım sigortası yaptıran üreticilerimize, TARSİM tarafından 37 Milyon TL hasar tazminatı ödemesi yapılmıştır.
Balıkçılık
- Deprem bölgesindeki 6 Şubat 2023 ve öncesi itibarıyla geçerli su ürünleri ruhsat tezkeresine sahip olan, deniz ve iç sularda faaliyet gösteren balıkçı gemisi sahiplerine, gerçekleştiremedikleri avcılık faaliyetinden dolayı oluşan gelir kayıplarını karşılamak ve avcılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliğini temin etmek üzere gemi başına, 3 bin 500 TL ile 60 bin TL arasında ödeme yapılacak. Müracaatlar 19 Haziran tarihinde başladı 21 Temmuz tarihinde sona erdi.
- Üretim tesisleri zarar gören su ürünleri yetiştiriciliği işletmelerine de adet başına olmak üzere 0,2 lira balık yumurtası, 1 lira yavru balık ve 250 TL anaç balık yardımları yapılacak. Ayrıca kilogram başına 30 TL porsiyon balık yardımı da yapılacak.
Kırsal Kalkınma ve Uzman Eller
- Deprem Bölgesindeki 11 ilimiz için Kırsal Kalkınma ve Uzman Eller Proje desteklerimiz de aralıksız sürüyor. Bu kapsamda 2023 programında 89 Ekonomik Yatırım Projesine 209 milyon lira, 11 Altyapı Projesine 3,3 milyon lira, 2 bin 498 Makine Ekipman Alım Projesine 101,6 milyon lira ve 650 Uzman Eller Projesi için 162,5 milyon lira olmak üzere bu illerde toplam 476,4 milyon liralık hibe desteği sağlanacak.
- Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı için hibe oranları kabul edilen proje tutarının %50’si oranındadır. Uzman Eller Projesinde ise Proje başına 250 Bin TL’ye kadar %100 hibe şeklinde uygulanmaktadır.
Misafirhane kapasitesi
Türkiye genelinde Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlara ait misafirhanelerdeki yaklaşık 10 bin kullanılabilir yatak kapasitesi depremzede vatandaşlarımızın hizmetine sunulmuştur. Ayrıca Bakanlığımızdaki tüm birimler beslenme desteği faaliyetlerini yürütmektedir.
Konteyner kapasitesi
- Afet Bölgesine bin204 adet barınma çadırı, 208 adet seyyar tuvalet (Tekli, 2’li ve 4’lü olmak üzere), 46 adet wc/banyolu konteyner ve 232 adet yatakhane konteyner gönderilmiştir. (Ek-4)
- Bakanlığımızca temin edilen 70 adet (500 litrelik) ve 45 adet (300 litrelik) su tankı bölgenin su ihtiyacını karşılanması amacıyla AFAD’a teslim edilmiştir.
Hayvan çadır ve durum göstergesi
Bakanlığımız koordinasyonunda;
- Depremde barınakları zarar gören hayvanlar için 16 bin 736 adet hayvan çadırı/branda bölgeye gönderilmiş olup dağıtımı yapılmıştır.
- Afet bölgesine 16 bin ton hayvan yemi gönderilmiştir.
- Ayrıca, depremden etkilenen sokak hayvanlarının bakım ve beslenmeleri için yaklaşık 50 ton mamanın Bakanlığımız paydaş çözüm ortağı olan Türk Veteriner Hekimler Birliği ve AFAD aracılığı ile dağıtımı sağlanmaktadır.
Odun dağıtımı
Deprem afetinden etkilenen illere 82 bin 284 ton odun dağıtılmıştır.
Gıda denetimleri
Afet bölgesinde, gıda denetimleri kapsamında 926 görevli uzman personel ile 32 bin 659 gıda denetimi gerçekleştirilmiştir.
Baraj ve içme suyu denetimi
Deprem bölgesindeki barajların durumu yakından izleniyor. Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremler sebebiyle afet bölgesi içerisinde kalan barajlar, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı DSİ Genel Müdürlüğü teknik ekiplerince detaylı incelemeye alındı. Bu kapsamda 110 baraj ve 30 gölet kontrol edildi.
İçme suyu sondajı ve sulama altyapısı onarım durumu
DSİ Genel Müdürlüğümüzce ;
- Deprem bölgesinde Malatya, Hatay, Adıyman, Maraş’ta toplamda 93 kuyuda sondaj çalışmaları tamamlanarak saniyede 1879 lt su elde edilmiştir.
- Ayrıca Hatay, Antep, Maraş, Elazığ ve Diyarbakır’da toplam 515 kooperatif kuyusu kontrol edildi.
- Yine Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı DSİ Genel Müdürlüğü, 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ili etkileyen depremler sonrası başladığı sulama altyapı projelerinin bakım ve onarımı çalışmalarının büyük bölümünü tamamlayarak tarım topraklarını tekrar suyla buluşturuyor. Bölgede, toplam 56 kilometre uzunluğundaki kanaletlerde bakım ve onarım çalışması yürütüldü. 12,4 kilometrelik sulama kanalı imalatları ile 1,2 kilometrelik işletme bakım yolu onarımı tamamlandı.
- Ayrıca 515 adet kooperatif kuyusunun deprem sonrası durumları da kontrol edilmiştir.
Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü
- ESK tarafından 93 ton et ürünü bölgeye teslim edilmiştir. Et ve Süt Kurumu, stoklarında bulunan 290.000 adet et konservesi de AFAD koordinesi ile deprem bölgelerine sevk etmiştir. Yine 7 ton süt ürünü dağıtımı yapılmıştır.
- Depremden etkilenen yetiştiricilerimizin talep etmeleri halinde sahipsiz kalmış veya bakım imkânı olmayan hayvanları, Et ve Süt Kurumu tarafından mahallinden teslim alınmaktadır.
- Deprem bölgelerindeki yetiştiricilerin çiğ sütleri ise Bakanlığımız koordinasyonunda üretici örgütleri ve özel sektöre yönlendirilmektedir. Bu şekilde bugüne kadar, bölgedeki süt işletmelerinin ve yetiştiricilerin ürettiği 263 bin 181 ton sütün toplanarak üretime dönüştürülmesi konusunda koordinasyon sağlanmıştır.
- Deprem bölgesine gönderilmek üzere vatandaşlar tarafından Et ve Süt Kurumu’na verilen küçükbaş ve büyükbaş hayvanlardan elde edilen et ve et ürünleri ise Kızılay’ın talebi doğrultusunda bölgeye ulaştırılmıştır.
Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü
AFAD aracılığıyla dağıtımı yapılmak üzere Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından 3bin 786 ton un, bin 435 ton pirinç, bin453 ton kırmızı mercimek, bin 510 ton ayçiçek yağı, 700 ton kavrulmuş iç fındık, 156 ton fındık kreması, 982 ton kuru üzüm, 450 ton üzüm pekmezi ve 20 ton fındık ezmesi, ayrıca Kızılay aracılığıyla dağıtımı yapılmak üzere 75 ton un hibe edilmiştir.
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü
Afet bölgemizde bulunan yetiştiricilerimizin hayvan varlığının yem ihtiyacı TİGEM Koordinasyonunda karşılanmaya başlanmış ve bin 520 ton kesif yem bölgeye ulaştırılmıştır. Ayrıca, afet bölgesinde bulunan yetiştiricilerden gelen talepler doğrultusunda hayvanları için bakım besleme ve barınma sorunu yaşayan yetiştiricilerden hayvanları alınarak, TİGEM işletmelerine geçici bakım amacıyla nakledilmiştir.
