Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) iş birliği ile gerçekleştirilen ‘Cumhuriyetin İkinci Yüzyılında Müteahhitliğin Sorunları ve Geleceği Çalıştayı’ ASO’nun ev sahipliğinde yapıldı. İnşaat sektörünün ve müteahhitlik mesleğinin sorunlarının değerlendirildiği çalıştayın açılışında konuşan ASO Başkanı Seyit Ardıç, “Tüm kesimlerin görüşleri dikkate alınarak sektörün masaya yatırılması ve yeni bir vizyon belirlenmesi gerekiyor” dedi.
Uzun yıllardır ekonominin lokomotiflerinden olan inşaat sektörünün Türkiye’nin ekonomik kalkınmasında çok önemli rol oynadığını belirten Ardıç, “Diğer sektörler üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri dikkate alındığında, inşaat sektörünün Türk ekonomisindeki payı yüzde 30’lara ulaşıyor. Müteahhitlik ise bu sektörün önemli kısımlarından biri. Müteahhitlik mesleğinin sağlıklı büyümesi, geniş anlamda inşaat sektörünün çok sağlıklı büyümesi anlamını taşıyor” diye konuştu.
“Önümüzdeki dönemde hedefimiz iş hacmimizi büyütmek olmalı”
Türk inşaat firmalarının yurt dışındaki başarılarıyla tarih yazdığını ve Türkiye imajına çok değerli katkılarda bulunduğunu söyleyen Ardıç, “Türkiye, 2022 yılındaki performansıyla ‘Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi’ listesinde 40 firma ile yer aldı ve firma sayısına göre dünya ikinciliğini korudu. Listede 81 firmayla birinci yine Çin olurken, üçüncü sırada 39 firma ile ABD bulunuyor. 2022 verilerine göre, Türkiye’nin küresel inşaat pazarından aldığı pay, yüzde 4,4 oldu. İlk 100 firma arasına 6 Türk firması, ilk 50 firma arasında 2 Türk firması, ilk 30 arasında 1 Türk firması yer alıyor” ifadelerini kullandı.
Türk müteahhitliği markasının sadece Ortadoğu ve Körfez ülkelerinde değil, diğer bölgelerde de giderek daha fazla konumlandığına dikkat çeken Ardıç, “Ancak iş hacmimizin düşüklüğü nedeniyle, dünya sıralamasında ilk 30 firma arasında sadece 1 Türk firma yer bulabiliyor. Önümüzdeki dönemde hedefimiz iş hacmimizi büyütmek olmalı. Bunun için ise tüm parametrelerin ve tüm kesimlerin görüşleri dikkate alınarak sektörün masaya yatırılması ve yeni bir vizyon belirlenmesi gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
“En önemli engel finansman sorunu”
Türk müteahhitlik firmalarının yeni iş fırsatları yakalamasının önündeki en önemli genelin finansman sorunu olduğunu belirten Ardıç, “Eximbank kredilerinin artırılması, sektörün yurt dışında daha geniş çaplı, etki alanı geniş, daha büyük işler yürütmesinin önünü açacaktır. Yurt dışındaki ihaleler için teminat mektubu temini ve kabulü konusundaki sorunların çözümü de aynı şekilde öncelikli” dedi.
“Müteahhitlerde yüksek yeterlilik kriterleri aranmalı”
Yurt içinde ise inşaat yapım aşamasında birçok belge ve sertifikalandırma şartlarının usulen yerine getirilmesinin öncelikli sorunlar arasında olduğunu söyleyen Ardıç, “Tüketicinin ucuz daire ve hizmet istemesi, müteahhitlik firmasının ucuz malzeme ve iş gücü talep etmesi, bazı sorunların ağırlaşmasının nedenleri. Ülkemizin deprem bölgesi olma gerçeğini, hiçbir talep değiştiremez” diye konuştu. Ardıç, deprem riski yüksek bölgelerde yapı inşaatlarında sadece belgeli işçilerin çalışmasına izin verilmesi ve müteahhitlerde daha yüksek yeterlilik kriterleri aranması gerektiğini söyledi.
Müteahhitlik sektörünün, tüm vatandaşların sosyal ve ekonomik yaşamlarını doğrudan etkilediğini de dikkat çeken Ardıç, “Katma değer üretip, ülke kalkınmasına katkı sağlayan müteahhitlik sektörünün bambaşka bir ülke yaratma gücüne sahip olmasının paha biçilmez bir güç ve onur olduğuna inanıyorum. Yeter ki birbirimizin sesine kulak verelim” diye konuştu.
“Müteahhitliği herkesin yapabileceği bir iş olmaktan çıkarmalıyız”
Türk müteahhitliğinin kimlik sorunun uzun yıllardır çözülemediğini belirten İNTES Başkanı Celal Koloğlu da “Müteahhitlik sıradan bir ticari faaliyet olarak yapılmaya devam ediyor. Bizler gücümüzü mühendislikten alıyor, kaliteden ödün verilmemesi için çalışıyoruz. Müteahhitliği her aklına gelenin yapabileceği bir iş olmaktan çıkarmak zorundayız” dedi.
Müteahhitlerin yatırımların devamını sağlamakta sıkıntı çektiklerine değinen Koloğlu, şunları söyledi: “Fiyat artışlarının hızı ile kamu yatırımlarındaki fiyat farkı uygulamaları arasında uçurum büyümektedir. Sektörümüzdeki darboğaz; yalnız yüklenici firmaları etkilememektedir. Doğrudan hem dolaylı etkilediği sektörler ve ülkemiz ekonomisi için hayatidir. Yapılan düzenlenmeler sorunları çözmede yeterli olamadı. Makro düzeyde en fazla ihtiyaç duyduğumuz unsur, belirsizliklerin giderilmesi. Sınırlı kaynakları en verimli şekilde kullanmak zorundayız. Yatırımlar arasında mutlaka öncelik sıralaması yapılmalıdır. Acil olanları hemen tamamlayıp, hizmete almalıyız. Mevzuat ve ihale uygulamalarından kaynaklanan sorunların giderilerek, sektörün önünün açılması da önem taşıyor.”
