Ay sonu nedeniyle, önümüzdeki Şubat ayının Ay takvimine bir göz atalım. 1 ve 15 Şubat günleri Ay düğümü günleridir; 2 Şubat Ay’ın Dünyamıza en yakın; 18 Şubat ise Ay’ın en uzak olduğu tarihlerdir. Ay takvimi izleyicileri, bu 4 gün bahçecilikle uğraşmamalıdır. Bu arada, hava bulutsuz olursa 12 Şubat günü dolunay bize görsel ziyafet çekebilir. Bunların yanında 1 ile 6 Şubat arası inen Ay; 7 ile 18 Şubat arası çıkan Ay; 19-28 Şubat günleri arasında tekrar inen Ay dönemleridir. Bu nedenle dikim, budama ve tohum ekim günleri uygun dönemlere göre programlanabilir.
Sukulent ve kaktüslere nasıl bakılacağını aslında hepimiz çok iyi biliyoruz. Çok geçirgen toprakta, bol güneş ve az su. Bu kadar basit aslında. Yalnız bitki dünyasında hep bir ayrıcalıklı birey bulunur. Az su deyince aklımıza hemen, nemden hoşlanan yağmur ormanlarında yaşayan yılbaşı kaktüsü ya da “Şükran Günü” kaktüsleri geliyor.
Bol güneş tamam ama leş kaktüsü denilen “Stapelia”, kalanşo (özellikle Kalanchoe delagoes), bir de telgraf çiçekleri (Trandentia ssp.) gölgelik yerlerde pekiyi ala yaşayabilirler. Geçirgen toprak da deyince, çok uzun bir süre olmaması kaydı ile suyun içinde bile yaşayan sukulentler var.
Önceki yazılarda da belirttiğimiz gibi aslolan etli, vücutlarında ya da yapraklarında bol su biriktiren bitkiler için havanın bol nemli olmasıdır. Kaloriferin üzerinde duran bir sukulent bir müddet sonra ister istemez rahatsız olacaktır. Çok sıcak ve kuru yerlerde bu bitkilere bakılmaz değil ama bir süre sonra albenilerini kaybedeceklerine kesin gözüyle bakılabilir.
Doğal olarak, bir bitki yetiştirecekseniz, bitkinin yaşadığı bölgenin iklimini taklit ederseniz başarı şansınız çok yükselir. Çok kurak yerlerin bitkileri olan “Lithops”ları, “Pleiospilos”ları ya da “Conophytum”ları diktiğiniz toprak bol kumlu, içinde ufak mermer parçaları ya da pişmiş kil parçaları bulunmalıdır.
Ufak sukulentleri, yaşadığı bölgelerdeki gibi az çok az sulamak şarttır. Söz konusu bitkiler nemden o kadar rahatsız olurlar ki, bu bitkileri bulutlu havalarda bile sulamamak gerekir. Genel olarak 10 derecenin altındaki sıcaklıklarda üşümeye başlayan kaktüs ve sukulentler, 4 derecenin altında ancak yukarıda değindiğimiz gibi kupkuru bir toprakta yaşamlarına devam edebilirler. Sedum, Crassula, gibi bitkilere su vermek için toprağın gerçekten kurumasını beklemek gerekir. “Crassula”, “Sedum” grubu bitkiler yazın ortasında rahatlıkla çok sık sulamaya dayanabilirler.
Unutmayalım ki, saksısı kuru bir sukulent kışın camekan altında soğuğa daha dayanıklıdır. Genel olarak sukulentlerin saksıları ufak olduğundan, burada size parmağınızı 2. boğumuna kadar toprağı içine batırarak toprağın nemini denetleyiniz demeyeceğiz.
Nem falan deyince aklımıza geldi de, bu bitkileri sulamak için yağmur suyu kullanmak iyi olacaktır. Bunun nedeni yağmur suyunun içinde kireç ve klor olmamasıdır. Yalnız İstanbul ve İzmir’de şehir suyu klorlanırken sudaki klorun 0,5 ile 5 ppm (parts per million) arasında olması çalışılıyormuş. Bu dozlarda bitkiler klordan etkilenmiyor. Hele de suyu biraz bekletirseniz.
Bazı sukulentleri özellikle kedi ve köpek sahipleri evlerine almadan önce biraz düşünmelidirler. Paşa kılıcı (Sansevieria), Agave (tekila yapımında kullanılmasına rağmen), Crassula, Aloe ve Kalanchoe (bulantı ve kusma yaparlar) küçük dostlarımız tarafından yenmeleri durumunda zehirlenme belirtilerini tetikleyebilirler.
Bir de kaktüs ve sukulentleri gübreleme konusunda bir kaç söz söylemek gerekir. Sulama gibi bu bitkilerin çok fazla gübreye de ihtiyaçları olmadığını bilelim. Sıvı gübre kullanacaksanız NPK oranlarının birbirlerine eşit olması en uygunudur diye düşünüyoruz. Sıklığı ise beklediğiniz gibi çok seyrek olmalıdır. Ne kadar mı? Senede bir defa yeterlidir. Cadı tırnağı (Carpobrotus) ya da Acem halısı (Mesembryanthemum roseum) gibi dışarıya toprak üzerine ektiklerinizde ise yavaş salınımlı ufak taneli gübreleri düşünün.
Yazımıza son vermeden önce bu haftaki fotoğraflarımıza bir göz atalım isterseniz. Bu hafta Okşan Kurç sayfamıza renk katmak için uzaklara giderek bize taş kaktüs (Lithops) ve aynı boyutlardaki Pleiospilos fotoğrafları yollamış. Bu fotoğrafları gazetede basılı olarak görebileceksiniz. İnternet gazetemizde ise dikenli sukulentlerden Madagaskar palmiyesi (Pachypodium lamerei) ve yine dikenli sukulentlerden Euphorbia millii fotoğraflarını sizle paylaşacağız.
