Aydın Ticaret Borsası Konferans Salonu’nda düzenlenen “2025-2026 Sezonu Kuru İncir Toksin Toplantısı”, sektör paydaşlarının geniş katılımıyla gerçekleştirildi. Türkiye’nin kuru incir üretim ve ihracatında lider konumda olduğunun altı çizilen toplantıda, ürünün en büyük riskleri arasında yer alan aflatoksin ve okratoksin sorununa karşı üretici, tüccar ve depoculara bilgilendirmeler yapıldı.
Toplantıya, Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, Aydın İl Tarım ve Orman Müdürü Ayhan Temiz, Aydın Ticaret Borsası Yönetimi, Ziraat Odaları yöneticileri, üretici, tüccar ve depocular katıldı. Aflatoksin ve okratoksin sorununa karşı üreticilerin inciri yerde kurutmaması, özenle seçme işlemi yapması gerektiği belirtilirken; tüccarların ise, ürünü kasalarda muhafaza etmesi gerektiği vurgulandı. Ayrıca toksinli incirlerin tespiti için karanlık oda yapılması veya portatif olarak mor ışıkla toksinli incirlerin incelenmesi ve puflu incirlerin ayrılmasının öneminden bahsedildi. Kayıt dışı olarak depolama işlemi yapanların tespit edilerek maliyeye bildirilmesi toplantının önemli konuları arasında yer alırken, ihracatçıların kayıt dışı incir depolarından mal almamaları gerektiği ifade edildi.
İncir hasadının yüzde 50’si tamamlandı
Toplantının açılış konuşmasını yapan Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, Aydın İl Tarım ve Orman Müdürü Ayhan Temiz’in Aydın’a yeni tayin olmasına rağmen göreve başlar başlamaz toksin konusuyla yakından ilgilendiğini belirtip teşekkür etti. Çondur, 2025-2026 incir sezonunda hasadın yüzde 50 seviyesine ulaştığını belirterek şunları söyledi: “Hasat yarılandığı halde ticarette sıkıntılarımız var. Geçen yıl toksin sorunları nedeniyle ihracatçılarımız mağduriyet yaşadı, bu nedenle bu yıl temkinliler. İncir alımları halen başlamadı. Bununla ilgili geçtiğimiz günlerde Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birlikleri ile toplantı yaptık. İhracatçılar ürün alacaklarını söylüyor ama üreticinin tasnif ve seçme konusunda daha özenli davranmasını istiyorlar. Hepimiz aynı gemideyiz; üretici, tüccar ve işletmeci birlikte hareket etmeliyiz. Geçen yıl yaşanan toksin kaynaklı iade sorunları bu sezonu da etkiledi.”
“Bize has ürünü kontrolsüz üretmemeliyiz”
Türkiye’nin, dünyanın en büyük incir üreticisi ve ihracatçısı olduğuna dikkat çeken Çondur, “Hem üretim hem de ticaret bizim elimizde. Ama bu kadar bize has olan ürünü de kontrolsüz üretmemeliyiz. İncirin tasnifi ve muhafazası konusunda dikkatli olmalıyız. Tüccar ve ihracatçılar vasıtasıyla incire katma değer yaratmaya çalışıyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığımız ve Ziraat Odalarımızın desteğiyle üreticilerin bilinçlendirilmesi ve denetlenmesi gerekiyor. Bu konuda Aydın İl Tarım ve Orman Müdürlüğümüzün yardımlarını bekliyoruz” diye konuştu.
“Herkes elini taşın altına koymalı”
Kuru incirde tonu bin 400-bin 500 dolar olan ihracat rakamlarının 6 bin dolarların üzerine çıktığını dile getiren Çondur, “Hedefimiz 10 bin dolar seviyesine çıkarmak. Ancak bu hedefe ulaşmak için üreticiden tüketiciye kadar herkesin elini taşın altına koyması gerekiyor. İlk olarak kalite bahçede üretici tarafından başlamalı, üretici toksinli ve puflu inciri ayırmalı, incirler yerde değil kasalarda depolanmalı. Aflatoksin kontrolü ve puflu incir ayrımı yapıldıktan sonra ihracatçı ürünü alacak” diye konuştu.
“Kontrolsüz depoları kayıt altına almalıyız”
Aydın İl Tarım ve Orman Müdürü Ayhan Temiz de incirin Aydın’ın en önemli ürünü olduğunu hatırlatarak şunları söyledi: “Ülke üretiminin yüzde 56’sını tek başına karşılıyoruz. Ancak en büyük sorunlarımızdan biri aflatoksin ve okratoksin. Depolama koşulları kritik önemde. Bizler bu konuda, üretici ve depocuları bilgilendiriyoruz. Kurutma koşullarının önemli olması sebebiyle İhracatçı birlikleri ile kerevet dağıtımları yaptık. 254 adet kayıtlı depolarımız var ama kayıtsız depolar ciddi risk oluşturuyor. Kayıtlı olmayan yerleri bizlere bildirebilirsiniz. Bunların mutlaka kayıt altına alınması gerekiyor. Kayıtsız depodan gelen ürün tamamen kontrolsüz ürün. Mevcut depolarda kontrol sıklığının artırılması, karanlık oda uygulamasının yapılması ve seçme işlemlerinin gerçekleştirilmesi yönünde talep bulunmaktadır. Bununla ilgili talebi Bakanlığımıza ileteceğiz. Seçme ve elleçleme işlemi sadece işletme düzeyinde en son yapılıyor. O kısma gelene kadar seçmeden geçmiyor. İlk üretici ayağından son nihai ihracatçıya gelene kadar herkes elleçleme yaparsa sorun çözülecek” ifadelerini kullandı.
