Bankacılık sisteminde TL payını artırma ve TL’yi tasarruf aracı haline getirme amacını kararlılıkla sürdüren TCMB, mevcut düzenlemede yaptığı revizyonlarla bu amacını pekiştirirken, bazı teşvik ve uygulama kolaylıkları da getirdi.
TCMB’nin Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’i Resmi Gazete’de yayımlanırken, makroihtiyati çerçevede sadeleşme hakkında basın duyurusu da web sitesinde yayınlandı.
Buna göre, firmaların krediye erişimini kolaylaştırmak amacıyla bankalarca kullandırılan krediler için yüzde 30 oranında menkul kıymet tesis edilmesi uygulaması ile fatura karşılığı kredi uygulaması sona erdirildi. Daha önce ihracat, yatırım ve KOBİ kredilerinde fatura muafiyet sınırı 50 bin TL’den 250 bin TL’ye çıkarılmıştı. Yeni kararla hiçbir kredi tutarında fatura şartı aranmayacak.
Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada;
“Para Politikası Kurulunun 26 Ekim 2023 tarihli kararında, mevcut mikro ve makroihtiyati çerçevenin piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirildiği, sadeleşme sürecinin etki analizleri dikkate alınarak kademeli olarak ilerlediği, bu kapsamda Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik ilave adımlarla parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmesine devam edileceği kamuoyu ile paylaşılmıştır.Bankalarca kullandırılan Türk lirası cinsinden nakdi krediler üzerinden yüzde 30 oranında menkul kıymet tesisi uygulamasına son verilmiştir. Bu uygulamadan hariç tutulan kredi türlerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul kıymet tesisine tabi olması uygulaması da sona ermiştir.
Bankalarca satın alınan reel kesimin ihraç ettiği menkul değerler üzerinden yüzde 30 oranında menkul kıymet tesisi uygulamasına son verilmiştir.
Bankaların Türk lirası ticari kredilere referans oranın 1,8 katının üzerinde uyguladıkları faiz/kâr payı oranına göre menkul kıymet tesisi uygulaması kaldırılacaktır.
Faktoring şirketlerinin faktoring alacaklarına referans oranın 2,7 katının üzerinde uyguladıkları faiz oranına göre menkul kıymet tesisi uygulaması kaldırılmıştır.
Yatırım malı ithalatının net ihracatçılık şartından hariç tutulmasıyla ihracat kredilerine erişimin kolaylaşmasına katkı sağlanacaktır.
Kur korumalı hesapların (döviz dönüşümlü) yenilenmesi ve Türk lirasına geçişi ile Türk lirası payının artırılmasına ilişkin maddeler menkul kıymet düzenlemesinden çıkarılmıştır.
Diğer taraftan, Türk lirası mevduatın payının artırılmasına yönelik aşağıdaki adımların atılmasına karar verilmiştir.
Yabancı para mevduat için tesis edilen zorunlu karşılıklar üzerinden komisyon alınması uygulamasında kur korumalı hesapların (döviz dönüşümlü) yenilenmesi ve Türk lirasına geçişi ile Türk lirası payının artırılmasına yönelik değişiklikler yapılacaktır. TL’ye geçiş oranı yüzde 10’dan fazla olan bankaların hedefi aşan kısmı yenileme hedefine sayılacaktır.
Gerçek kişilere ait Türk lirası mevduatın payı için daha önce belirlenmiş olan yüzde 2,5 artış hedefi yüzde 3,5’e yükseltilecektir. Yukarıdaki kararlara ilişkin teknik detaylar ilgili düzenlemelerde yer alacaktır” denildi.
Amaç krediye erişimi kolaylaştırmak
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, alınan kararla ilgili sosyal medya hesabı üzerinden açıklamada bulundu. Bakan Şimşek; “Daha iyi işleyen bir piyasa ekonomisi için önemli sadeleşme adımları. Amaç krediye erişimi kolaylaştırmak ve TL’ye geçişi özendirmek”ifadesinde bulundu.