Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2023 yılında serbest bölgelerden yapılan ihracat 12,7 milyar dolara ulaştı
Ticaret Bakanlığı, serbest bölgelerde yapılan ihracata ilişkin yazılı açıklamada bulundu. Yapılan açıklamaya göre, 2023 yılında serbest bölgelerden yapılan ihracat yıllık bazda yüzde 10,7 artarak 12,7 milyar dolara ulaştı. Serbest bölgelerden 2022’de 11,4 milyar dolar olarak gerçekleşen ihracat, 2023 yılında yüzde 10,7 yükselişle 12,7 milyar dolar oldu. Serbest bölgelerden yapılan ihracatın tutarı 2021 yılında ise 9,8 milyar dolar, 2020’de 7,7 milyar dolar, 2019’da ise 8 milyar dolar olarak hesaplandı.
En fazla ihracatı 2,8 milyar dolarla ESBAŞ yaptı
Geçen yıl Avrupa Birliği’ne (AB) yapılan ihracat yüzde 11 artışla 6 milyar dolara, Kuzey Amerika’ya gerçekleştirilen dış satım yüzde 27 yükselişle 1,7 milyar dolara ulaştı. Bu bölgelerde faaliyet gösteren yerli firma sayısı 1563, yabancı firma sayısı ise 545 oldu. 19 serbest bölgede istihdam, yüzde 6,9 artarak 97 bin 588 oldu. Serbest bölgelerde en fazla ihracatı 2,8 milyar dolarla Ege Serbest Bölgesi (ESBAŞ) yaptı. İstanbul Endüstri ve Ticaret Serbest Bölgesi’nin ihracatı 388,9 milyon dolar artarak 1,3 milyar dolara ulaştı. Söz konusu bölge, ihracatını en çok artıran serbest bölge oldu. Serbest bölgelerde verilen üretim konulu faaliyet ruhsatlarının oranı 1,8 puan yükselişle yüzde 43,1 oldu. Bu bölgelerde yerli faaliyet ruhsat sayısı 2 bin 205, yabancı ruhsat sayısı 775 olurken, toplam 2 bin 980 faaliyet ruhsatı düzenlendi.
ESBAŞ’ta firma başına 14,6 milyon dolarlık ihracat düşüyor
Türkiye genelinde 2023 yılında 120 bin ihracatçı firma aracılığıyla toplamda 254 milyar dolarlık ihracat gerçekleşirken, ESBAŞ’ta ise 194 firma, yurt dışı satışlardan ülkeye 2,8 milyar dolar kazandırdı. Bu verilere göre; ülke genelinde ihracatçı firma başına düşen 2,1 milyon dolarlık ihracat gelirine karşılık, ESBAŞ’ta firma başına 14,6 milyon dolarlık ihracat düşüyor. Bu miktar Türkiye ortalamasının 7 katına denk geliyor. İhracata konu ürünlerin katma değeri açısından karşılaştırıldığında ise bölge ihracatı 9 doları bulan kilogram değeri ile, 1,57 dolar olan Türkiye’nin ihracatının kilogram değerinden yaklaşık 6 kat yüksek değere sahip.
ESBAŞ, 4 yıldır sürdürdüğü yüksek oranlı büyüme ivmesini 2023 yılında beklentilerin üzerinde arttırdı. Geçen yıl toplam ticaret hacmini önceki yıla göre yaklaşık yüzde 10 artışla 5,8 milyar doların üzerine çıkaran ESBAŞ’tan yurt dışına yapılan satışlar ise yüzde 13,48 artışla 2.8 milyar doların üzerine çıktı. Yurt dışından bölgeye yapılan satışlar ise sadece yüzde 1,78 artışla 1,5 milyar dolar seviyesinde kalınca, ESBAŞ’ta 2023 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı yaklaşık yüzde 180 olarak gerçekleşti.
“Bölgenin ihracatı birim değer bazında 6 kat daha değerli”
ESBAŞ’ta yüksek katma değerde ürünlerin üretilip ihraç edildiğine dikkat çeken ESBAŞ Yürütme Kurulu Başkanı Dr. Faruk Güler, “Bölgemiz birim değer bazında 9 kg/dolar ihracatla en yüksek katma değerde ürünlerin üretildiği bir endüstri merkezi. 2023 yılında Türkiye’nin ihracatının ortalama birim değerinin 1,57 kilogram/dolar olarak gerçekleştiğini dikkate aldığımızda, birim değer olarak bölgemizden Türkiye ihracatından 6 kat yüksek değerde ihracat yapıldığını görüyoruz. Firmalarımızın ihracatı 4 kilogram/dolar seviyesinde olan Almanya’nın ihracatından da 2 kattan fazla yüksek değere sahip” diye konuştu.
“ESBAŞ 3 yıldır çift haneli büyüyor”
Dr. Faruk Güler, ESBAŞ’taki firmaların sağladığı döviz geliri ile Türkiye’nin dış ticaret dengesinin düzelmesine katkıda bulunmanın yanı sıra, ekonominin diğer önemli sorunu olan işsizliğin azalmasına da destek sağladığını belirterek, “Covid-19 pandemisinin ardından Ukrayna’daki savaş, enflasyon, parasal sıkılaşma ve iyice yaygınlaşan borç sıkıntılarıyla birlikte 2020 yılından itibaren küresel ticarette başlayan yavaşlama üç yıldır devam ediyor. Buna rağmen ESBAŞ ticaret hacmini 2021 yılında yüzde 21,56 ve 2022 yılında yüzde 13.49 ve 2023 yılında yüzde 10 artırabildi. Son 3 yıldaki ihracat artışı ise yüzde 16, yüzde 10 ve 13.48 gibi çift hanelerde gerçekleşti. Rakamların da gösterdiği gibi bölgemiz son 3 yıldır küresel ekonomideki kötü gidişattan pozitif ayrışmayı başardı. Bu gelişmeler buradaki firmaların istihdamını da arttırıyor. 2023 yılında bölgedeki istihdam yaklaşık bin kişi artarak yıl sonunda 25 bin kişiye ulaştı” diye konuştu.
