Türkiye İMSAD’ın yayınladığı İnşaat Malzemesi Sektörü Raporu 2024’e göre Türkiye’de yaşanan depremden sonra yapılaşma çalışmalarının devam etmesi, inşaat malzemesi sektörüne de olan ilgiyi artırdı
Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) 2024 yılının İnşaat Malzemesi Sektörü Raporu’nu yayınladı. Rapor, inşaat malzemesi sanayisinin üretim, ihracat, iç pazar eğilimleri ve kapasite kullanımı gibi temel göstergelerini resmi kaynaklardan derlenmiş verilerle ortaya koydu. İnşaat sektörü, Türkiye’de 2023 yılında yaşanan depremden sonra bölgenin kalkınması ve yenilenmesi için geçilen faaliyetlerle talebini artırdı. İnşaat sektörü, yeniden yapılaşma çalışmaları ve kentsel dönüşüm faaliyetleriyle artan iç talebi karşılamaya çalıştı.
Türkiye’nin ham çelik üretimi 2024 yılında 36,9 milyon ton oldu, buna göre raporda Türk çelik sektörünün ihracatta güçlü bir toparlanma yaşadığına dikkat çekildi. Küresel çelik üretimi yüzde 1,2 artışla 1,8 milyon ton olurken, çimento üretimi 90,4 milyon tona yükseldi. En çok çimentoyu ABD’ye satarken, seramik kaplama üretiminde 60 milyon ton kayıp görüldü.
Ham çelik üretimi 36,9 milyon ton oldu
Rapora göre Türkiye’nin ham çelik üretimi, 2024 yılında 36,9 milyon ton oldu. 2024 yılında küresel talepteki daralmaya rağmen Türk çelik sektörü açısından ihracatta güçlü bir toparlanmanın yaşandığı dönem olduğunun altı çizildi. Kızıldeniz’deki gerilimler nedeniyle Uzak Doğu’dan Avrupa’ya yapılan sevkiyatların engellenmesi, ortaya çıkan talebin bir bölümünün Türk üreticiler tarafından karşılandığı vurgulanan raporda, bu durumun Avrupa Birliği’ne yönelik ihracatın artmasını desteklediği ifade edildi.
Küresel çelik tüketimi %1,2 arttı
Dünya genelinde ise Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Çin, Japonya ve Avrupa Birliği’nde (AB) 2023’te uygulanan sıkı para politikalarının gecikmeli etkileri ve yüksek maliyetlerinin, 2024’te inşaat faaliyetlerini birçok pazarda sınırladığı ve söz konusu bölgelerde çelik üretiminin gerilemesinde rol oynadığı dile getirildi. Raporda 2025 yılına gelindiğinde finansman koşullarında beklenen gevşeme sayesinde AB dahil birçok gelişmiş ekonomideki talebin canlanması ile küresel çelik tüketiminin yüzde 1,2 artışla 1 milyar 771 milyon ton seviyesine ulaşması beklentisi yer aldı. Ancak raporda jeopolitik gerginliklerin yoğunlaşması, enerji fiyatlarının yükselişi ile birlikte üretim maliyetlerinin artması ve Türkiye’nin Orta Doğu Körfez ülkelerine olan ihracatının zarar görmesi, sektör açısından aşağı yönlü risk oluşturmaya devam ettiği belirtildi.
Çimentoda üretim, iç tüketimi karşılıyor
Rapora göre 2024 yılında sektörde çimento üretimi yapan 46, klinker üretimi yapan 38 firma yer aldı. 2024 yılında çimento üretimi artarak 90,4 milyon tona yükselirken, klinker üretimi ise 83,4 milyon tona ulaştı. Çimentoda 2024 yılında iç tüketim ihtiyacı 71,4 milyon tona yükseldi. Türkiye çimento tüketimi olarak dünyanın ilk 10 ülkesi içinde yer aldı. Raporda çimento sektörünün hem yurt içindeki talebin tamamına yakınını karşıladığı hem de önemli ölçüde ihracat yaptığı bildirildi. Türkiye’nin çimento ihracatı 2024 yılında bir önceki yıla göre azalarak 1,1 milyar dolara geriledi. Türkiye’nin dünya çimento ihracatı içindeki payının ise 2024 yılında 8,8’e indiği belirtildi.
Çimento ithalatı 64,9 bin tona düştü
Raporda Türkiye’nin çimentoda önemli bir üretici ve ihracatçı ülke olduğuna değinilirken, buna karşın sınırlı ölçüde çimento ithalatı yapıldığı belirtildi. İthalatın daha çok sınır illerinde bölgesel ihtiyaçlar için veya özellikli ürünler için yapıldığı aktarılırken, ithalatın ihtiyaçlara göre dalgalanma gösterdiği ifade edildi. Buna göre 2024 yılında çimentoda ithalat miktarı 64 bin 936 tona düştü.
En çok çimento ihracatı ABD’ye
Dünyanın her kıtasında ve tüm mesafelerdeki ülkelere çimento ve klinker ihracatı yapılmaya devam edildiği paylaşılan raporda, Türkiye’nin çimento ihracatında ilk 3 sırayı alan ülkelerin ABD, İtalya ve Suriye olduğu yer aldı. ABD’ye yapılan ihracat 397,3 milyon dolara gerilerken Bulgaristan, Arnavutluk ve Romanya pazarlarına ihracatta artış kaydedildi. Haiti’ye yapılan ihracatta ise önemli düşüş görülürken 23,6 milyon dolar seviyelerine geriledi.
Fransa’dan çimento ithalatı ilk sırada
Türkiye’nin çimento ithalatı yaptığı ülkelerin başında Fransa gelirken, Mısır’dan 1,7 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Türkiye’nin en çok ithalat yaptığı ilk 10 ülke sıralamasına 2023 yılının aksine Cezayir ve Azerbaycan yerine 2024’te Polonya ve Avusturya girdi.
Raporda dünyayı etkileyen salgından sonra 2021 yılında dünya inşaat sektöründe geri dönüş yaşandığı ve 2022 yılının da dünya çimento ihracatında iyi bir yıl geçirdiği belirtildi. 2023 yılında ise küresel yavaşlama ve inşaat sektörlerindeki küçülmelerin dünyadaki çimento tüketimi ve ihracatını azalttığı ifade edildi.
Seramik kaplama üretiminde gerileme
Seramik kaplama üretiminde de gerileme gözle görüldü. Seramik kaplama üretimi 2023 yılında 375 milyon metrekare iken 2024 yılında 317 milyon metrekareye geriledi. Rapora göre 2024’te üretimde faaliyet gösteren firma sayısı 45 oldu.
“Rapor, bir referans kaynağı”
Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Küçükoğlu, raporun sektör profesyonelleri için strateji geliştirme süreçlerinde güvenilir ve işlevsel bir referans kaynağı olma özelliği taşıdığını söyledi. Bu yılki rapor çalışmalarının ‘Türkiye İMSAD İnşaat Malzemesi Sektörü Raporu’ başlığıyla, inşaat malzemesi sanayisine odaklanan bir içerikle hazırladıklarını dile getiren Küçükoğlu, “Resmi veri kaynaklarından derlediğimiz raporda, üretimden dış ticarete, kapasite kullanım oranlarından iç pazar eğilimlerine kadar sektörümüzü ilgilendiren temel göstergelere yer verdik” ifadelerini kullandı.
