Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) cuma günü yayımladığı rapora göre, FAO Gıda Fiyat Endeksi, yüzde 1,6 düşerek ekim ayında ortalama 126,4 puan olarak gerçekleşti. Tahıl Fiyat Endeksi, eylül ayına göre yüzde 1,3 düştü. Buğday fiyat endeksi yüzde1, iri taneli tahıllar endeksi yüzde 1,1 azalırken, Tüm Pirinç Fiyat Endeksi ise yüzde 2,5 oranında geriledi. Et Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 2 oranında geriledi. Tahıl Arz ve Talep Özeti’nde küresel tahıl tüketiminin 2025-2026 döneminde bir önceki yıla kıyasla yüzde 1,8 artarak 2,9 milyar tona ulaşıp rekor kıracağını tahmini yapıldı. Özellikle hayvan yemi olarak tahıl kullanımı daha hızlı bir artış gösterecek. Bununla beraber küresel tahıl stoklarının yüzde 5,7 artarak 916,3 milyon ton ile rekor seviyeye ulaşması beklendiği açıklandı.
Küresel gıda emtia fiyatları azaldı
Ekim ayında küresel gıda emtia fiyatları genel olarak azaldı. FAO’nun yayınladığı rapora göre bu düşüş büyük ölçüde başlıca gıda emtiasında devam eden küresel arz bolluğundan kaynaklandı. Buna göre dünya tahıl stoklarının rekor seviyeye ulaşması bekleniyor. Uluslararası alanda en çok ticareti yapılan gıda ürünlerinin fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, ekim ayında ortalama 126,4 puan olarak gerçekleşti. Bu eylül ayında açıklanan endekse göre yüzde 1,6 düşüş anlamına geldi.
Tahıl fiyat endeksi %1,3 düştü
FAO Tahıl Fiyat Endeksi, eylül ayına göre yüzde 1,3 düştü. Bu düşüş tüm başlıca tahıl türlerinde gözlendi. Buğday fiyat endeksi yüzde 1, iri taneli tahıllar endeksi yüzde 1,1, FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi ise yüzde 2,5 oranında geriledi. FAO Et Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 2 oranında geriledi. Bu düşüşte özellikle domuz ve kümes hayvanı etindeki keskin fiyat düşüşleri etkili oldu ancak FAO’nun raporuna göre sığır eti fiyatları yükselmeye devam etti, bu artış, küresel talebin güçlü olması nedeniyle Avustralya’dan gelen yüksek fiyat tekliflerinden kaynaklandı.
Süt Ürünleri Fiyat Endeksi %3,4 azaldı
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, ekim ayında yüzde 3,4 oranında azaldı. Bu düşüşte, Avrupa Birliği ve Yeni Zelanda’daki bol ihracat arzı nedeniyle tereyağı fiyatlarındaki sert gerileme etkili olduğu belirtildi. Buna göre süt tozu fiyatları da zayıf ithalat talebi ve ihracattaki güçlü rekabet sebebiyle geriledi.
Şekerde 5 yıldan beri en düşük seviye
FAO Şeker Fiyat Endeksi, eylül ayına kıyasla yüzde 5,3 oranında düşerek Aralık 2020’den bu yana en düşük seviyeye indi. Rapora göre bu düşüş, Brezilya’daki güçlü üretim eğilimleri ile Tayland ve Hindistan’da beklenen yüksek üretim miktarları nedeniyle gerçekleşti. Ayrıca, ham petrol fiyatlarının düşmesi, biyo-yakıt sektöründen gelen talebi azaltarak küresel şeker fiyatları üzerinde aşağı yönlü ilave bir baskı yarattı.
Bitkisel yağ fiyat endeksinde artış
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi ise genel düşüş eğiliminin tersine hareket ederek ekim ayında yüzde 0,9 artış gösterdi. Bu oranla beraber Temmuz 2022’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Raporda palmiye, kolza (kanola), soya ve ayçiçeği yağlarının fiyatları; biyoyakıt zorunlulukları ve Karadeniz bölgesindeki hasat gecikmeleri gibi etkenlerin birleşimiyle yükseldiği ifade edildi.
Rekor tahıl tüketimi tahmini
Yeni yayınlanan Tahıl Arz ve Talep Özeti’ne göre küresel tahıl tüketiminin 2025-2026 döneminde bir önceki yıla kıyasla yüzde 1,8 artarak 2 milyar 929 milyon tona ulaşacağını da öngördü. Artışın, tüm başlıca tahıl türlerinde gerçekleşeceği tahmin edildi. Yayınlanan özete göre bu artış, bol arz ve düşük fiyatlar gibi faktörlerden kaynaklanacak ve özellikle hayvan yemi olarak tahıl kullanımı daha hızlı bir artış gösterecek.
Küresel tahıl stokları artacak
Güncellenen tahminlere göre, küresel tahıl stoklarının yüzde 5,7 artarak 916,3 milyon ton ile rekor seviyeye ulaşması beklendiği açıklandı. Böylece, 2025-2026 döneminde küresel tahıl stok ve kullanım oranının yüzde 31,1’e yükselmesi beklendi. Bu oranın 2017-2018’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşması öngörüldü. FAO’nun 2025-2026 sezonu için küresel tahıl ticaretine ilişkin güncellenmiş tahmini, yüzde 3,2’lik artışla 499,5 milyon tona ulaşılacağına işaret etti. Uluslararası buğday ticaretinin, başta Asya’dan gelen yüksek ithalat talebi nedeniyle güçlü bir şekilde artması beklenirken, küresel pirinç ticaretinde hafif bir düşüş öngörüldü.
