Dört kişilik Böcek Ailesi’nin ölüm sebeplerinin kaldıkları otelde maruz kaldıkları böcek ilacı etken maddesine bağlı olduğunun ortaya çıktı. Uzmanlar ilaçlamaların yetki sahibi profesyonellerce yapılması gerektiğini söylüyor
SEREN KARAŞAHİN
Kasım ayının başında Almanya’dan İstanbul’a gelerek Fatih’teki bir otelde kalan Böcek Ailesi’nin zehirlenme şüphesiyle hastaneye başvurduktan sonra hayatlarını kaybetmeleri üzerine gıda hassasiyeti artarken, ölüm nedenlerinin böcek ilacındaki etken maddeye bağlı olması da ilaçlama uygulamalarında yapılan hataları gündeme getirdi.
Uzmanlardan ilaçlama yapılan mekanların kontrollü bir şekilde kullanıma kapatılmasının haricinde kullanılan ilaçların Sağlık Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan onaylı olması gerektiği belirtildi. Kullanılan ilaçların doğru ve uygun yerlerde uygulanması gerektiğine dikkat çekildi. İlaçlama uygulamaları devam ederken otelin kullanıma açık olması ve kullanılan ilaçların uygun olup olmaması vatandaşlar tarafından merak edilen bir başka konu oldu.
TRT Haber’e göre Böcek Ailesi’yle ilgili yapılan soruşturma kapsamında Adli Tıp Kurumu 1. İhtisas Kurulu tarafından hazırlanan mütalaada, hayatını kaybeden dört kişilik ailenin, konakladıkları otelde böcek öldürme amacıyla uygulanan ilaca bağlı zehirlenme sonucu gerçekleştiği görüşü bildirildi. Konuyla ilgili, ilaçlama şirketi sahibi Ziraat Mühendisi ve Fumigasyon Operatörü Hakan Barbak ve İzmir Skal Kulübü Başkanı Aydın Tokbaş, TİCARET Gazetesi’ne açıklamalarda bulundu.
Eğitimli profesyoneller vurgusu
Ziraat Mühendisi ve Fumigasyon Operatörü Hakan Barbak, Böcek Ailesi’nin ölümüne sebep olan uygulamanın fumigasyon olduğunu ve bunun da aynı anda insan yaşayan yerlerde kesinlikle yapılmaması gerektiğini söyledi. Barbak, ilaçlama firmalarının her tür ilaçlamayı yapacak yetkiye sahip olmadıklarını ve ilaçlamaların ilgili Bakanlıklardan konuyla ilgili eğitimi alan profesyonellerce, denetlenerek gerçekleştirilmesi gerektiğini dile getirdi.
“Ruhsatlı halk sağlığı ilaçlamasından korkulmamalı”
Hakan Barbak, halk arasında yapılan uygulamaların hepsine ilaçlama dendiğini fakat konunun içerisinde bir ayrım olduğunu söyledi. Sağlık Bakanlığı ruhsatıyla halk sağlığı alanında ilaçlama yapan firmaların yaptığı uygulamalardan korkulmaması gerektiğini dile getiren Barbak, mesul müdürün Bakanlıkça eğitime alındığını ve sertifika verildiğini belirtti. Barbak, Sağlık Bakanlığı’nın her yıl denetim yaptığının da altını çizdi. Hamamböcekleri, karıncalar ve farelerle mücadele için yapılan ilaçlamalardan bahseden Barbak, “Bu uygulamada Sağlık Bakanlığı’nın ruhsatlı ilaçları olduğu için insanlar güvenle ilaçlamalarını yaptırabilirler” dedi.
“Fumigasyonda ortam 3 gün kapalı kalmalı”
Diğer bir uygulamanın da tarımsal ilaçlama olduğunu belirten Barbak, bunun da Tarım Bakanlığı’na bağlı olan fumigasyon olduğunu ve kentsel zararlılarla mücadelede kullanıldığını dile getirdi. Fumigasyon yapılan alanın en az 3 gün kapalı kalması gerektiğini dile getiren Barbak, “Fümigasyonun doğru ilaçlama süresi en az 72 saat. Alanın bu süre boyunca kapalı kalması lazım. Fümigasyon, depolarda, ambarlarda, izole edilmiş fabrikalarda, konteynerlarda, silolarda, yem silolarında veya tahıl silolarında müthiş güvenlik önlemleri alındıktan sonra yapılabilen başka bir uygulama. Her ikisini de yaptıracak olan muhakkak ruhsatlarını ve lisanslarını görmek istemek zorunda” ifadelerini kullandı.
“Gerekli kontroller yapılmalı”
Böcek Ailesi’nin hayatını kaybetmesiyle ilgili olayda kullanılmaması gereken dozda ve yerde ilaçlama yapıldığını ifade eden Barbak, “İlaçlama firması demek her şeye karşı ilaçlama yapabilecek yetkiye sahip değil. Burada konu ikiye ayrılıyor. Burada kullanılan fumigant, olmaması gereken bir yerde olmaması gereken bir ilacı olmaması gereken dozda kullanmışlar. Eğer fumigasyon yapmak zorundaysanız bir otel odasında bir evde yapmak zorundaysanız o binanın tamamen boşaltılması lazım” dedi. Fumigasyon yapılan binaya gazın yayıldığını ve binanın çok iyi bir şekilde izole edilmesi gerektiğini aktaran Barbak, “4 saatte bir de profesyonel firmalar gaz kaçağı olabilir endişesi ile dedektör ve maskeyle içeri girip ilaçlamanın çevresindeki alanda gaz ölçümü yapmalı. İlaçlamanın yapıldığı alanda değil. Burada oluşabilecek kaçak veya riski kontrol etmeli” ifadelerini kullandı.
Uygulama yazın yapılıyor
Fumigasyonun yapılacağı yer ve ortamın nasıl olması gerektiği hakkında bilgi veren Barbak, fumigasyon yerine insan giriş çıkışının çok olduğu otellerde kullanılabilecek ürünlerden bahsetti. Fumigasyon işleminin sıcak havalarda yapılabileceğini söyleyen Barbak, “Fabrikalarda Ramazan ve Kurban Bayramları’nda yapılır genellikle. Soğuk havalarda çok işe yaramıyor çünkü ortamı ısıtmanız gerekiyor. Fabrikalarda ortamı ısıtmanız çok zor hatta imkansız. Fumigasyon işlemi, yaz aylarında veya sonbahara yakın o zaman yapılır. Bunun için profesyonel buharlı cihazlar var. Ortamı ısıtarak yapılan uygulamalar var. Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsatlı ilaçlar var” dedi.
Yetki belgesi talebi
İzmir Skal Kulübü Başkanı Aydın Tokbaş ise yöneticisi olduğu otellerde ilaçlama yapacak firmaları belirlerken yetki belgesi istediklerini ve kullandıkları ürünler için malzeme güvenlik bilgi formu (MSDS) talep ettiklerini belirtti. Tokbaş, görev yaptığı otellerde 15 günde bir ilaçlama yapıldığını, bu durumlarda katların boşaltıldığını ve belirli sürelerde satışa kapatıldığını dile getirdi.
Tokbaş, görevde bulunduğu otellerde bir ilaçlama firmasıyla anlaşma yapılacağı zaman yetki belgesi istediklerini dile getirdi. Tokbaş, “Bir ilaçlama firmasıyla anlaşma yapacağımız zaman yetki belgesi istiyoruz kendilerinden. Kullandıkları ilaçların insan sağlığına ve herhangi bir canlıya zararlı olmadığına dair malzeme güvenlik bilgi formu (MSDS) raporları var. Kullanılan malzemeler, ürünler nelerse bunların ilaçlamalarıyla beraber ürünlerin içeriklerini, niteliklerini ve kullanım alanlarını belirten bir rapor şeklinde alıyoruz” dedi.
Oda satışına kapatma önlemi
Yöneticilik yaptığı otellerde periyodik ilaçlama yaptıklarını dile getiren Tokbaş, “15 günde bir bölgesel periyodik ilaçlamalarımız var. Oda içine kullanılan ilaçlama metodu ya da ürünle ortak alanlara, mutfak alanlarına veya kazan dairesine kullanılan üründe fark var çünkü odalara kullanılan ürünün, tamamen insan sağlığına zararlı olmaması gerekiyor” ifadelerini kullandı. Otelin ilaçlama zamanlarında aldıkları önlemleri dile getiren Tokbaş, “Bizim ilaçlama periyodlarımızda otelin doluluk dönemlerine göre ayarlayarak müsaitlikler doğrultusunda kat bazında yaparız. Süreç boyunca oda satışlara kapalı tutulur. Mesela bizim ilaçladığımız katın bir altına da oda vermeyiz böyle bir önlem yaparız” diye konuştu.
“Fumigasyon otelde yapılamaz”
Fumigasyon uygulamasının otelde yapılamayacağını dile getiren Barbak, “Otelde bu uygulama yapılmaz. Fumigantla bir otelde ve bir evde ilaçlama yapılmaz. Etrafında hala yaşayan insanlar varken aynı bina içerisinde yapılamaz çünkü bir prizin deliğinden anahtar deliğinden bile geçebiliyor. Hatta ince yapılı kartonpiyer duvarlardan bile geçebildiği söyleniyor. O kadar güçlü akışkan bir gazdan bahsediyoruz” diye konuştu.
“Otelde yönetim zaafiyeti var”
Böcek Ailesi’nin yaşamını yitirmesine sebep olan ilaçlamanın yapıldığı otelde yönetim zaafiyeti olduğunu dile getiren Tokbaş, “Anladığım kadarıyla bu otelin fiziksel açıdan koşullarında bir sıkıntı var. Havalandırmasında başka bir bağlantı sanırım. Orada otelin kendine ait kusuru da var. Çok profesyonel bir otelcilik anlayışının olmadığı aşikar. Burada hem ilaçlama önlemi konusunda hem de genel anlamda yönetimsel anlamda bir zaafiyet var. Bunu da sektöre mal etmemek lazım” dedi.
