Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılına ait kültür ekonomisi ve kültürel istihdam istatistiklerini açıkladı. Buna göre; kültür harcamaları 2022 yılında 2021 yılına göre yüzde 88,1 arttı. 149 milyar 620 milyon 769 bin TL oldu. Kültür harcamalarının, gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2022 yılında yüzde 1 olarak gerçekleşti.
2022 yılında toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının payı yüzde 59,9 oldu. Genel devlet kültür harcamaları önceki yıla göre yüzde 115 artarak 89 milyar 658 milyon 436 bin TL olurken, harcamaların yüzde 70’i merkezi devlet bütçesinden gerçekleşti. Genel devlet kültür harcamalarında en yüksek pay yüzde 17,5 ile mimarlık alanında oldu.
Hanehalklarının 2022 yılında gerçekleştirdiği kültür harcamalarında; diğer kültür hizmetleri yüzde 23,5, televizyon ve ekipmanı yüzde 18,6 ve veri işlem ekipmanları yüzde 17,8 paya sahip oldu.
Kültürel sektörlerin faktör maliyetiyle katma değeri %100,9 arttı
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri yüzde 100,9 artarak 55 milyar 761 milyon 289 bin TL oldu. Katma değerin yüzde 22,1’i kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 13,8’i sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ve yüzde 11,9’u mücevher ve benzeri eşyaların imalatı alanında faaliyet gösteren girişimler tarafından üretildi.
Kültürel mal ihracatında %105,2’lik artış yaşandı
Kültürel mal ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 105,2 artarak 178 milyar 596 milyon 215 bin TL olurken, kültürel mal ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 110,9 artarak 79 milyar 774 milyon 71 bin TL oldu. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki payı 2022 yılında yüzde 4,2 oldu. Kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatı içindeki payı yüzde 1,3 olarak kaydedildi.
Kültürel istihdam %6,2 yükseldi
Kültürel istihdam 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 6,2 artarak 682 bin kişi oldu. Kültürel istihdamda olanların yüzde 61’i 30-54 yaş grubunda, yüzde 29,2’si 15-29 yaş grubunda, yüzde 9,9’u ise 55 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldı.
Kültürel istihdamda olanların yüzde 38,3’ünü yükseköğretim mezunları, yüzde 35,9’unu lise altı eğitimliler, yüzde 25,8’ini ise lise ve dengi meslek okulu mezunu olanlar oluşturdu.
Kültürel istihdamda olanların, yüzde 60,6’sı ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışırken, yüzde 39,4’ü işveren, kendi hesabına veya ücretsiz aile işçisi olarak çalıştı. Kültürel istihdamda olanların yüzde 76,6’sı tam zamanlı çalışırken, yüzde 23,4’ü yarı zamanlı çalıştı. Kültürel istihdamda yer alan kişilerin haftalık ortalama normal çalışma süresi 38,7 saat oldu.
El sanatları çalışanlarının payı %40,4 oldu
Kültürel istihdamın yüzde 90’ını kültürel meslek alanlarında, yüzde 10’unu ise kültürel olmayan meslek alanlarında çalışanlar oluşturdu. Kültürel istihdamda olanların yüzde 40,4’ünü el sanatları çalışanları, yüzde 19,3’ünü mimar, planlamacı ve tasarımcılar, yüzde 9,7’sini yaratıcı sanatçılar ve sahne sanatçıları, yüzde 7,4’ünü ise sanat ve kültür ile ilgili yardımcı profesyonel meslek mensupları oluşturdu.
Kültürel faaliyet alanlarına göre; mimarlık ve uzmanlaşmış tasarım faaliyetlerinde çalışanların toplam kültürel istihdam içindeki payı yüzde 9,5, yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence faaliyetlerinde çalışanların payı yüzde 5,3, sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetlerinde çalışanların payı ise yüzde 4,1 oldu.
