İzmir’ de, Türkiye Cumhuriyeti’nin Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı tanınmasının 89. yılı nedeniyle bir dizi etkinlik düzenlendi. Bıçakçı Han’da düzenlenen programda, kadınların siyasi alandaki konumları gündeme geldi.
Programda konuşan İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Mustafa Özuslu, yerel seçimleri hatırlatarak kadın adaylara başarılar diledi. Mustafa Özuslu, “Kadınlar olmadan, kadınlar katılmadan hiç bir toplumsal hareketin başarıya ulaşması mümkün değil. Kadınların politik olarak siyaset sahnesinde yer almaları, kendi güçleri ile kendi bilgi ve donanımları, kendi iddialarıyla mücadele etmeleri ve kazanmaları aslında arzu ettiğimiz toplumsal cinsiyet eşitliğin, seçme ve seçilme hakkındaki eşitliğin tecelli ettiği an olacak. İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde toplumsal cinsiyet eşitliği meselesine çok önem veriyoruz. Her aşamada, her seviyede eğitimler yapılıyor” dedi.
“Örgütleneceksiniz ve talep edeceksiniz”
İşe alımlarda eşitliğe uygun olacak şekilde pozitif ayrımcılık yaptıklarını anlatan Özuslu, “Ama yetmiyor. Pergel Projesi işte tam da bunun için var. Kadınların toplumdaki ve kurumdaki sayısal eşitliğini sağlamak. Onların karar organlarında lider pozisyonda olmalarını sağlayacak imkanı sağlamak. İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak bu çalışmalara devam edeceğiz. Ama kadınların bu konudaki sorumluluğu çok fazla. Eşitlik erkeklerin de o eşitliği idrak etmesi, onu savunması ile mümkün. Ama erkeklerin de bu düzeye gelmesinin en önemli rolü, onları bu konuda adım atmaya zorlayacak da kadınlardır. Onun için bir tek çareniz var. Örgütleneceksiniz. Talep edeceksiniz” diye konuştu.
“Eşit temsil istiyoruz”
İzmir Kent Konseyi Başkanı Nilay Kökkılınç bugünün kadınlar için son derece önemli olduğunu belirtti. Nilay Kökkılınç, “Bundan 89. yıl önce Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk tarafından Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının verildiği gün. Bizler bu sayede bugün parlamentoda milletvekili olabiliyoruz. Milletvekillerimizi seçebiliyoruz. Aday olabiliyoruz. Aynı zamanda Atatürk’ün ilke ve inkılapları sayesinde muhtarlarımız, kadın muhtarlarımız seçme ve seçilme hakkına sahipler. Biz Mustafa Kemal Atatürk’e şükranlarımızı en çok da bugün dile getirmeliyiz” dedi.
Kadınların siyasette eşit şekilde temsil edilmediğini vurgulayan İzmir Kent Konseyi Başkanı Nilay Kökkılınç, şunları söyledi: “İşimiz daha çok çünkü bakıyoruz ki yerel meclislerde, parlamentoda, karar organlarında ne yazık ki kadınlar eşit temsil edilmiyor. Cinsiyet kotaları konuluyor. Ama bizler bu kotaların da karşısındayız çünkü eşit temsil istiyoruz. Fermuar sistemi ile bir kadın bir erkek olacak şekilde seçim yasalarımıza bir değişiklik getirdiğimiz takdirde, kadınların karar organlarında eşit şekilde temsili mümkün olacağını biliyoruz. Yasal olarak bunun yerine getirilmesi gereken kanun hükmü olmasını istiyoruz. İstanbul Sözleşmesine en çok bu nedenle kadına karşı ayrımcılığın önlenmesi noktasında sahip çıkmıştık. Önümüzde yerel seçimler var. Umuyorum ki İzmir’de ve Türkiye’de kadın meclis üyeleri, belediye meclislerinin yarısı oranında temsil hakkını elde ederler.
“89 yılda sadece 150 kadın belediye başkanı seçildi”
İzmir Büyükşehir Belediyesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu Başkan Vekili Ferda Demirbaş da Atatürk’ü anarak başladığı konuşmasında, şunları söyledi: “Bugün burada seçilmiş bir kadın olarak bulunabiliyorsam, bu hakkı bize veren Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün önünde bir kez daha saygı ve minnetle eğiliyorum. Kadınların demokratik, siyasal haklarını elde etmeleri hiç de kolay olmadı. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra Atatürk’ün önderliğinde çağdaş uygarlığa ulaşmak için yapılan devrimler, kadın haklarının geliştirilmesinin temelini oluşturdu. 1930 yılında kadınlara tanınan belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı birçok gelişmiş ülkeden çok önce oldu. Bu tarihten itibaren kadınlar belediye başkanı, belediye meclis üyesi olarak siyasi arenada yer aldı. Sonraki yıllarda kadınların siyasete katılımı açısından bir ilerleme olmadı hatta geriye gidildi. Yerel seçimlerde kadınlar yer alsa da aday gösterilme ve seçimlere katılma, erkek adaylar kadar şanslı olamadılar. 89 yılda 32 bin erkek belediye başkanına karşılık, sadece 150 kadın belediye başkanı seçildi.”
“Kadınların parlamentoda temsiliyle oranı yüzde 20”
Bıçakçı Han’daki programın ardından kadınlar Cumhuriyet Meydanı’nda bulunan Atatürk Anıtı’na çelenk bıraktı. Burada konuşan İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Ertuğrul Tugay, “Seçme ve seçilme hakkını gelişmiş ülkelerin çoğundan önce kazanmış olmamıza rağmen Türkiye’de kadınların temsil gücü ne yazık ki çok fazla ilerleyemedi. Aradan geçen 89 yıla rağmen 28. Dönem milletvekili genel seçimleri sonrası kadınların parlamentoda temsiliyle oranı ancak yüzde 20’ye yükselebildi. İzmir’de toplam 28 milletvekilinin 6’sı kadın. 30 ilçe belediye başkanının 4’ü kadın. Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 176 üyesinin sadece 29’u kadın. Başkanımız Tunç Soyer’in eşit yurttaşlık temelinde yürüttüğü projeler ve kadın dostu kent vizyonu doğrultusunda, yaşamın her alanında eşitlik mücadelesi gösteren kadınların mücadelesini büyütmeye, cumhuriyetten aldığımız güçle eşit temsiliyet idealini savunmaya devam edeceğiz” dedi.
Çiğli Egekent Mahalle Muhtarı Müge Kaplan da kadınların başarısına değinerek, “Bugün kadınlarımız eğitimden spora, sanattan bilime, ekonomiden siyasete kadar pek çok alanda ülkemizin rekabet gücünü arttırmakta ve bizleri gururla temsil etmekteler. Başarılı kadınlarımızın sayısı her geçen gün hızla artıyor” diye konuştu.
