Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 20 Şubat tarihli Resmi Gazetede Mimarlık ve Mühendislik hizmetlerinin hesabında kullanılacak 2024 yılı yapı yaklaşık birim maliyetlerini içeren tebliği yayınladı. Yapı tiplerine göre farklı artış gösteren maliyetler de 2024 yılında en yüksek artış yüzde 166,30 ile 3A tipi binalarda gerçekleşti. Bu kategoriye okul ve spor tesisleri, 3 kat altındaki binalar giriyor. En düşük artış ise yüzde 58,11 ile opera, tiyatro ve bale yapıları, konser salonları ve kompleksleri, tarihi eser niteliğinde olup restore edilerek veya yıkılarak aslına uygun olarak yapılan yapılar olan 5D tipi binalar giriyor.
Yukarıdaki tabloda 2020 yılından itibaren maliyetlerin gelişimi görülüyor. Yıllık artışların yanı sıra son sütunda da 2020 ‘den 2024’e artış oranı yer almakta. Burada da yüzde 1013,64 ile 3A tipi binalar yer alırken, beş yıllık en az artış 1A tipi basit yapılarda yüzde 590,48 olarak görülüyor.
Her ne kadar bu artışlar yüksek gözükse de, birim maliyetlerinin özellikle de bölgelere göre farklı olması nedeniyle gerçek ra kamlardan uzak kaldığı inşaat ile ilgili çevreler tarafından belirtiliyor. Örneğin 8-9 katlı bir apartman tipi binanon metrekare birim maliyeti 15 bin 300 TL olarak gözükürken, bu rakamın 2024’ün başında dahi 25 bin TL’den az olamayacağı belirtiliyor. Aşağıda çerçevede yapı sınıflandırmaları yer alıyor.
1 A- Kâgir veya betonarme ihata duvarı (3 metre yüksekliğe kadar) . Basit kümes ve basit tarım yapıları, plastik örtülü seralar, mevcut yapılar arası bağlantı-geçiş yapıları, geçici kullanımı olan küçük yapılar, kalıcı kullanımı olan yardımcı yapılar, gölgelikler-çardaklar, üstü kapalı yanları açık dinlenme, oyun ve gösteri alanları, depo amaçlı kayadan oyma yapılar. Bu gruptakilere benzer yapılar.
1 B – Cam örtülü seralar, basit padok, büyük ve küçük baş hayvan ağılları, kâgir ve betonarme su depoları, iş yeri depoları. Bu gruptakilere benzer yapılar
2 A- Kuleler, ayaklı su depoları . Palplanj ve ankrajlı perde ve istinat duvarları . Kayıkhane . Bu gruptakilere benzer yapılar.
2 B – Şişirme (Pnömatik) yapılar, tek katlı ofisler, dükkân ve basit atölyeler, semt sahaları, küçük semt parkları, çocuk oyun alanları ve eklentiler, sarımsal endüstri yapıları (Tek katlı, prefabrik beton, betonarme veya çelik depo ve atölyeler, tesisat ağırlıklı ağıllar, fidan yetiştirme ve bekletme tesisleri), yat bakım ve onarım atölyeleri, çekek yerleri, jeoloji, botanik ve tema parkları, mezbahalar. Bu gruptakilere benzer yapılar.
2 C – Hangar yapıları (Uçak bakım ve onarım amaçlı) . Sanayi yapıları (Tek katlı, bodrum ve asma katı da olabilen prefabrik beton, betonarme ve çelik yapılar) . Bu gruptakilere benzer yapılar. 3 A – Okul ve mahalle spor tesisleri (Temel eğitim okullarının veya işletme ve tesislerin spor salonları, jimnastik salonları, semt salonları) . Katlı garajlar . Ticari amaçlı binalar (üç kata kadar üç kat dâhil – asansörsüz- 2/11/1985 tarihli ve 18916 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 45 inci maddesine göre asansör yeri bırakılacak), alışveriş merkezleri (semt pazarları, küçük ve büyük hal binaları, marketler, v.b.) basımevleri, matbaalar, soğuk hava depoları, konutlar (üç kata kadar- üç kat dâhil- asansörsüz – 2/11/1985 tarihli ve 18916 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 45 inci maddesine göre asansör yeri bırakılacak), akaryakıt ve gaz istasyonları, kampingler, küçük sanayi tesisleri (Donanımlı atölyeler, imalathane, dökümhane), semt postaneler, kreş ve gündüz bakımevleri, hobi ve oyun salonları. Bu gruptakilere benzer yapılar.
3 B – Entegre tarımsal endüstri yapıları, büyük çiftlik yapıları, gençlik merkezleri, halk evleri, lokanta, kafeterya ve yemekhaneler, temel eğitim okulları, küçük kitaplık ve benzeri kültür tesisleri, Jandarma ve emniyet karakol binalar, sağlık ocakları, kamu sağlık dispanserleri, ticari amaçlı binalar (Yapı yüksekliği 21,50 m’ye kadar olan), 150 kişiye kadar cezaevleri, fuarlar, sergi salonları, konutlar (Yapı yüksekliği 21,50 m’den az yapılar) . marinalar, gece kulübü, diskotekler, misafirhaneler, pansiyonlar. Bu gruptakilere benzer yapılar.
4 A -Özelliği olan büyük okul yapıları (Spor salonu, konferans salonu ve ek tesisleri olan eğitim yapıları), poliklinikler, liman binaları . İdari binalar (ilçe tipi hükümet konakları, vergi daireleri, vb.), ilçe belediyeleri, 150 kişiyi geçen cezaevleri, kaplıcalar, şifa evleri vb. termal tesisleri, ibadethaneler (1500 kişiye kadar, entegre sanayi tesisleri, aqua parklar, müstakil spor köyleri (Yüzme havuzları, spor salonları ve statları bulunan), yaşlılar huzurevi, kimsesiz çocuk yuvaları, yetiştirme yurtları, Bü yük alışveriş merkezler, yüksekokullar ve eğitim enstitüleri, apartman tipi konutlar (Yapı yüksekliği 30,50 m.’den az yapılar), oteller (1 ve 2 yıldızlı). Bu gruptakilere benzer yapılar.
4 B – Araştırma binaları, laboratuvarlar ve sağlık merkezleri, il tipi belediyeler, il tipi idari kamu binaları, metro istasyonları, stadyum, spor salonları ve yüzme havuzları, büyük postaneler (merkez postaneleri), otobüs terminaller, eğlence amaçlı yapılar (çok amaçlı toplantı, eğlence ve düğün salonları), banka binaları, normal radyo ve televizyon binaları, özelliği olan genel sığınaklar, müstakil veya ikiz konutlar (Bağımsız bölüm brüt alanı 151 m2 ~ 600 m2 villalar, teras evleri, dağ evleri, kaymakam evi vb.). Bu gruptakilere benzer yapılar.
4 C -Büyük kütüphaneler ve kültür yapıları, Bakanlık binaları, Yüksek öğrenim yurtları, Arşiv binaları, Radyoaktif korumalı depolar, Büyük Adliye Sarayları, Otel (3 yıldızlı) ve moteller, rehabilitasyon ve tedavi merkezleri, il tipi hükümet konakları ve büyükşehir belediye binaları, iş merkezleri (Yapı yüksekliği 21,50 m ile 30,50 m arası -30,50 m dâhil yapılar), konutlar (Yapı yüksekliği 30,50 m ile 51,50 m arası -51,50 m dâhil yapılar. Bu gruptakilere benzer yapılar.
5 A – Televizyon, Radyo İstasyonları, binaları . Orduevleri . Büyükelçilik yapıları, vali konakları ve brüt alanı 600 m2 üzerindeki özel konutlar, borsa binaları, üniversite kampüsleri, iş merkezleri (Yapı yüksekliği 30,50 m aşan yapılar), yapı yüksekliği 51,50 metreyi aşan yapılar, alışveriş kompleksleri (İçerisinde sinema, tiyatro, sergi salonu, kafe, restoran, market, v.b. bulunan. Bu gruptakilere benzer yapılar.
5 B – Kongre merkezleri, Olimpik spor tesisleri–hipodromlar, bilimsel araştırma merkezleri, AR-GE binaları, hastaneler, Havalimanları, ibadethaneler (1500 kişinin üzerinde), oteller (4 yıldızlı). Bu gruptakilere benzer yapılar.
5 C – Oteller ve tatil köyleri (5 yıldızlı), müze ve kütüphane kompleksleri, bu gruptakilere benzer yapılar.
5 D – Opera, tiyatro ve bale yapıları, konser salonları ve kompleksleri . Tarihi eser niteliğinde olup restore edilerek veya yıkılarak aslına uygun olarak yapılan yapılar. Bu gruptakilere benzer yapılar.
