Türkiye Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, çiftçi ve küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin sosyal güvenlik sorunları ve çözüm önerileriyle alakalı çeşitli açıklamalarda bulundu. Çobanların sosyal güvenceden yoksun olmalarının büyük bir sorun olarak devam ettiğini belirten Çelik, çobanların sosyal güvenlik sorunlarının çözülmesi gerektiğini söyledi.
Tarımsal desteklemeler kapsamında 2014 yılından beri çoban istihdam desteğinin devam ettiğini dile getiren Çelik, “Ancak en az 5 aylık sigorta priminin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kesintisiz ödenmesi ve sürü yöneticisi sertifikası sahibi olmaları şartı aranıyor. Yetiştiricilerimizin birçoğu bu primleri ödemekte zorluk çekiyorlar. Ayrıca yetiştiriciler sigorta primlerini ödeme gayreti içinde olmalarına rağmen zaman zaman ödeyemedikleri aylara ilişkin sigorta borçlarından dolayı çoban istihdam desteğini alamıyorlar. Yetiştiricilerin destekleme başvuru tarihi öncesindeki ayda SGK’ya kayıtlı olmak şartıyla sigorta prim borçlarının ödenip ödenmemesine bakılmaksızın çoban istihdam desteğinin ödeneceği yıla ilişkin 6 aylık SGK işçi ve işveren prim tutarlarının tamamının destek ödemelerinin başlayacağı aydan itibaren 6 ay boyunca desteklemeleri ödeyen Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Çoban İstihdam Desteği olarak SGK’ya ödenmesi sorunun çözümünü sağlayacak” ifadelerinde bulundu.
“Faizsiz kredi desteği sağlanmalı”
Çelik, İŞKUR tarafından verilen istihdam teşviklerinde bir nevi çoban işçi olan küçükbaş hayvan yetiştiricileri ve yanlarında istihdam ettikleri çobanlarının da yasada diğer işçiler için verilen teşvikler çerçevesinde sigorta primlerinin karşılanması gerektiğini ifade ederek, “Ayrıca küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin sosyal güvenlik sorunlarının çözümü için çok önemli bir konu da yetiştiricilerin ödenmemiş sigorta prim borçları ile henüz vadesi gelmemiş sigorta prim tahakkuklarının ödenmesinde geçmiş yıllarda olduğu gibi Ziraat Bankası tarafından faizsiz kredi desteği sağlanmalı” diye konuştu.
Çiftçi ve yetiştiricilerin sigorta primlerini ödeyecek durumda olmadıklarını belirten Çelik, “Çiftçilerin ödedikleri asgari sigorta primi, brüt asgari ücretin yüzde 34,5 oranına tekabül ediyor. Buna göre 4 bin 628 TL tutarında olan sigorta primini çiftçi ve yetiştiricilerimizin ödemesi oldukça zor görülüyor. Çiftçilerimizin çok önemli bir bölümünün yeterli gelir seviyesine ulaşamamaları sebebiyle sosyal güvenlik çatısı altına giremedikleri, sigorta primlerini ödeyemedikleri ve sosyal güvenceden yoksun kaldıkları gerçeği göz önüne alınarak çiftçi ve yetiştiricilerin sigorta primlerini rahatça ödeyebilmesi açısından brüt asgari ücretin yüzde 14’ünü çiftçi ve yetiştiriciler, yüzde 20,5’unun da Devlet tarafından ödenmesi sağlanmalı” dedi.
“Yetiştiricilerin çoğunluğu sosyal güvenceden yoksun”
Küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin de sosyal güvenlik konusunda büyük bir mağduriyet yaşadıklarının altını çizen Çelik, “Küçükbaş hayvan yetiştirici sayımız 280 bin civarında olup 50 baş ve daha altında hayvan sayısına sahip olunan işletme sayısı yüzde 53 civarında. Verimli veya karlı bir işletme büyüklüğünü 300 baş olarak kabul ettiğimizde 50 başlık işletmelerin zar zor ayakta kalmaya çalıştıkları bir ortamda işletme sahiplerinin sosyal güvenlik primlerini ödeyebilmelerinden bahsetmek mümkün değil. Dolayısıyla yetiştiricilerimizin önemli bir çoğunluğu, sigorta primlerini ödeyemedikleri için gerek kendileri gerekse eş ve çocukları sosyal güvenceden yoksun. Ülkemiz tarım ve hayvancılığının sürdürülebilir olmasında önemli bir etken olan tüm çiftçi ve yetiştiricilerimizin sosyal güvenlik konusu öncelikli olarak çözüme kavuşturulmalı” sözlerine yer verdi.
