Geçtiğimiz hafta sonunda Hindistan’ın ev sahipliğinde G-20 ülkelerinin zirve toplantısı gerçekleşti. Pazar günü sona eren toplantının ilginç olan tarafı toplantıya Dünya üzerinde önemli rol üstlenmiş olan Rusya ve Çin’in başkanlar seviyesinde toplantıda bulunmamış olmalarıydı. Putin’i temsilen Dışişleri Bakanı Lavrov, Çin’i temsilen Başkan Xi Jinping’in katılmaması nedeniyle Çin delegasyonu da Başbakan Li Quang tarafından temsil edildi.
Ev sahibi Hindistan’ın lideri Narendra Modi’nin hedefi toplantıdan ortak bir deklarasyon çıkartmak idi ve bunda da başarılı oldu. Zirve öncesi deklarasyon konusunda anlaşabilmek için delegasyonlar 20 gün aralıksız çalıştılar, beş gün de toplantı esnasında biraraya geldiler. Tarafların bazı konularda anlaşamamaları normaldi zira en başta Ukrayna konusunda bir önceki toplantıda Rusya’yı kınayan tutumun bu toplantıda nasıl olması gerektiği tartışılıyordu. Ayrıca iklim değişikliği ve düşük karbon emisyonlu enerji sistemlerine geçiş konusu da anlaşmazlıkların sebebinin başında geliyordu.
Ancak katılımcıların ifadelerine göre Hindistan’ın liderliği ve Brezilya ve Güney Afrika’nın da gayretleri ile bir deklarasyon yayınlandı.
Zirvenin önemli kararlarından birisi 55 ülkeyi temsilen Afrika Birliği’nin de G20’nin daimi üyesi kabul edilmesiydi. Böylece daha fazla gelişmekte olan ülke de bloğun içine dahil edilmiş oldu. Bu adımı, son yıllarda Afrika’da artan Çin etkinliğine karşı da bir hareket olarak kabul edenler de bulunmaktaydı.
Ukrayna konusu elbette ki önemli idi. Liderler deklarasyonunda Rusya’yı suçlayan bir ifadeden uzak kalınması dikkat çekerken, ihtilafın yarattığı insani eziyete vurgu yapıldı, isim zikretmeden de hiç bir ülkenin güç kullanarak toprak işgal etmemesi çağrısında bulunuldu. Toplantıyı rayından çıkarma ihtimali bulunan konu da bu şekilde atlatılmış oldu.
ABD Başkanı Biden toplantının son oturumuna katılmadan Vietnam’a gitmek üzere Hindistan’dan ayrıldı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre Biden Rusya ve Çin delegasyonlarının başkanları Lavrov ve Çin Başbakanı Li Qiang ile herhangi bir ikili görüşmede bulunmadı.
Toplantıdaki önemli bir gelişme, ABD, Hindistan, Avrupa Birliği ve Suudi Arabistan’ın Hindistan’dan Avrupa’ya bir ekonomik koridor inşa etmeleri konusunda mutabakat zaptı imzalamaları oldu. Liman ve demiryollarından oluşan bu koridor, Mumbai’den başlayıp Dubai’nin Jebel Ali limanına gemiyle, oradan Harrad, Riyad, Hayfa limanına demiryolu ile, Hayfa’dan Yunanistan’ın Pire limanına gemi ile ve oradan da tüm Avrupa’ya demiryolu ile bağlanan bir altyapı öngörüyor. Yapılan öneri nakliye süresi, yakıt tüketiminin azaltılmasını öngörüyor ancak dört noktada indi bindi yapılacak olması bu koridordaki operasyonun ne kadar etkili olacağı konusunda da soru işaretlerini beraberinde getiriyor. Alttaki resimde toplantıda mutabakata varılan yol gözüküyor.
Dünyadaki açlık konusunda Rusya ile yapılan tahıl koridoru anlaşması konusunda ise herhangi bir sonuca varılmadı ve Türkiye’nin bu konudaki rolünün devam etmesi uygun görüldü.
Toplantı sonunda Hindistan G20 Başkanlığını Brezilya’ya devretti. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, toplantı sonunda liderlerden Kasım ayında bir sanal toplantı yaparak öneriler ve hedeflerin tekrar gözden geçirilmesini önerdi. Beklentileri karşılamasa da belli bir adımın atılmış olduğu toplantı böylece sona erdi. Bir sonraki zirve toplantısı, grubun başkanlığını üstlenmiş olan Brezilya’da gerçekleştirilecek.
