TÇÜD tarafından yapılan değerlendirmeye göre, 2023’ün ilk yarısında üretimde yaşanan yüzde 16,3’lük gerileme nedeniyle ham çelik üretimi yılın tamamında 33,7 milyon tona geriledi
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD), 2023 yılının aralık ayına ilişkin ham çelik üretim, tüketim ve dış ticaret verilerini açıkladı. Buna göre, Türkiye’nin ham çelik üretimi 2023 yılının aralık ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,2 artarak 3,2 milyon ton oldu. Yılın tamamında ise ham çelik üretimi yüzde 4 azalarak 33,7 milyon ton seviyesine geriledi. Nihai mamul tüketimi 2023 yılı aralık ayında, 2022 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 5 artarak 3 milyon ton, yılın tamamında ise yüzde 17,1 artış ile 38,1 milyon ton oldu.
Dış ticaret açığı 6,3 milyar dolara yükseldi
Çelik ürünleri ihracatı, 2023 yılının aralık ayında 2022 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden yüzde 32,6 artarak 1,1 milyon ton, değer yönünden ise yüzde 8 artarak 798,9 milyon dolar oldu. İhracat, 2023 yılında 2022 yılına kıyasla, miktar itibariyle yüzde 30,6 azalarak 10,5 milyon ton, değer itibarıyla ise yüzde 40,7 azalarak 8,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Çelik ürünleri ithalatı 2023 yılının aralık ayında, 2022 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden yüzde 15,3 azalarak 1 milyon ton, değer yönünden ise yüzde 21,6 azalarak 895,3 milyon dolar oldu. İthalat 2023 yılında 2022 yılına kıyasla, miktar itibarıyla yüzde 15,5 artarak 17,1 milyon ton, değer itibarıyla yüzde 6,1 azalarak 14,6 milyar dolar oldu. Çelik ürünlerinde dış ticaret açığı 2022 yılındaki 1,6 milyar dolardan, 2023 yılında 6,3 milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise 2022 yılında yüzde 89,6’dan 2023 yılında yüzde 456,6’ya geriledi.
Dünya çelik üretiminde yüzde 1 daralma
TÇÜD tarafından yapılan değerlendirmede, “2023 yılının ilk yarısında, enerji fiyatlarının yüksek seyretmesinin, gelişmiş ülkelerin uygulamış olduğu sıkılaştırıcı para politikalarının gecikmeli etkisinin inşaat sektörü başta olmak üzere tüketim ve yatırımları zayıflatmasının ve Çin’deki emlak piyasasında yaşanan durgunluğun tesiri ile, dünya çelik üretimi yüzde 1 daraldı. Yılın ikinci yarısında ise hammadde fiyatlarındaki düşüş, enerji fiyatlarındaki dalgalanmaların azalması, sürdürülebilirlik ve karbonsuzlaşma çerçevesinde yapılan altyapı yatırımlarının artması ve Çin hükümetinin çelik sektörünü destekleyici adımlar atması ile dünya çelik üretiminde yüzde 1’lik bir toparlanma gerçekleşti. Böylece, 2023 yılında dünya çelik üretimi, 1,8 milyar ton seviyesinde sabit kaldı” ifadelerine yer verildi.
Çelik ürünleri ihracatında yüzde 30,6 azalma
Türkiye’nin ham çelik üretiminin 2023’ün ikinci yarısında, 2022’nin aynı döneminde düşük üretim miktarlarının sebep olduğu baz etkisi ile yüzde 10,4 büyüyerek 16,1 milyon tondan 17,8 milyon tona yükseldiği belirtilen değerlendirmede, “Yılın ikinci yarısında, deprem faciasından sonra tesislerimizin tekrar üretim faaliyetlerine başlaması, enerji girdi maliyetlerinin makul seviyelere gerilemesi ve 6 milyon ton civarındaki kapasite artırımı ile kademeli toparlanma gösteren ham çelik üretimi, aralık ayında da yıllık bazda yüzde 21,2 arttı. Böylece Türkiye aralık ayında dünyanın en büyük 10 çelik üreticisi arasında üretimi en fazla artış gösteren ülke oldu. Ancak, yılın ilk yarısında üretimde yaşanan yüzde 16,3’lük gerileme nedeniyle, yılın tamamında ham çelik üretimi yüzde 4 azalarak 2022 yılındaki 35,1 milyon ton seviyesinden 33,7 milyon ton seviyesine geriledi. Diğer taraftan, 2023 yılında çelik ürünleri ihracatında yüzde 30,6, ham çelik üretiminde ise yüzde 4 azalma varken, ithalatın yüzde 15,5 artması, ülkemizde yüzde 50’ye yaklaşan atıl kapasiteye rağmen, tüketimde yaşanan yüzde 17,1 artışın yurtdışına transfer edildiğini ortaya koydu. 2021 yılı esas alındığında, ihracattaki düşüş yüzde 47, ithalattaki artış yüzde 15,5 olarak gerçekleşti” diye ifade edildi.
Yerli üretimin teşvik edilmesinin önemine vurgu
TÇÜD tarafından yapılan değerlendirmede, şu ifadelere yer verildi: “31 Ekim 2023 tarihinde Çin, Hindistan, Japonya ve Rusya menşeli ‘sıcak haddelenmiş yassı çelik’ ithalatına yönelik damping soruşturması başlatılmasının ardından, 31 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete bildirimi ile filmaşin ithalatında geçici koruma önlemi uygulanmasına dair karar açıklandı. Bu adım, çelik ürünleri ithalatının azaltılması ve yerli üretimin teşvik edilmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Benzer tedbirlerin, yeni yılda devlet destekli ve dampingli diğer çelik ürünleri ithalatına karşı da alınmasının, sektörün sürdürülebilirliğine ve yerli üretimin desteklenmesine katkı sağlayacağı değerlendiriliyor.”
İç talepteki artış eğiliminin 2024’te devam etmesi bekleniyor
Nihai mamul tüketiminin 2023’te yüzde 17,1 artarak 38,1 milyon ton gibi rekor bir seviyeye ulaştığı belirtilen değerlendirmede, “İç talepteki artış eğiliminin 2024’te devam edeceği, böylece tüketimin, yılın ikinci yarısında devreye giren yatırımları destekleyeceği ve devam eden yatırımların tamamlanmasına katkı sağlayacağı değerlendiriliyor. Böylece, 2024’te mevcut kapasiteler ile 2021’de ulaşılan 40,4 milyon tonluk üretim seviyesine ulaşılması, jeopolitik gerilimlerin ve dünya ticaretini etkileyen faktörlerin etkisinin azalması ile ihracat pazarlarında etkinliğimizin arttırılması ve 2022’deki 15,2 milyon tonluk ihracat seviyesinin geride bırakılması hedefleniyor. Bununla birlikte, Kızıldeniz’deki krizin, son dönemde artan navlun fiyatlarının ve jeopolitik risklerin, özellikle Yemen gibi çatışmaların yoğun yaşandığı bölgelerdeki ihracat pazarlarımızı olumsuz yönde etkileyebileceği değerlendiriliyor. Bu nedenle, AB’nin koruma önlemleri ve SKDM kapsamında alınması muhtemel vergiler göz önünde bulundurulduğunda, Kuzey Afrika gibi gelişmekte olan alternatif pazarlardaki ihracat payını artırmaya yönelik çabalar önem kazanıyor” denildi.
Dünya ham çelik üretimi, 2023’te 1,8 milyar tonda sabit kaldı |
Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2023 yılı aralık ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla yüzde 5,3 azalarak 135,7 milyon tona gerilerken, yılın tamamında ise 1,8 milyar ton seviyesinde sabit kaldı. Çin’in ham çelik üretimi, 2023 yılında 2022 yılına göre sabit kalarak bir milyar ton seviyesinde gerçekleşti. İkinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi yüzde 11,8 artarak 140,2 milyon tona yükselirken, Japonya’nın üretimi yüzde 2,5 azalarak 87 milyon tona geriledi. |