Prof. Dr. Türkan, deney kapsamında kullanılan tuz teresi bitkisinin uzayda su ve oksijen döngüsüne katkı sunabileceğini açıkladı
Yaşar Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. İsmail Türkan, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday ve Doç. Dr. Barış Uzilday ile birlikte tasarladığı, ‘Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu’ kapsamında uzaya gönderilen deneylerden biri olan ‘Extremophyte’ hakkında bir sunum gerçekleştirdi. İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban’ın ziyaretinde gerçekleştirilen sunumda projenin amacından bahseden Prof. Dr. Türkan, deney kapsamında kullanılan tuz teresi bitkisinin uzayda su ve oksijen döngüsüne katkı sunabileceğini açıkladı.
“Mars’ta ağır metallerin temizlenmesinde kullanılabilir”
Prof. Dr. Türkan, deneyin uluslararası bir model olan ve sadece Tuz Gölü çevresinde yetişen, turpgiller familyasından ‘Schrenkiella parvula’ (tuz teresi) bitkisinin tuz stresine verdiği yanıtların uzayda mikro yerçekimi koşullarında incelenmesini kapsadığını söyledi. Nadir bir bitki olan tuz teresinin yüksek tuzluluk dışında kuraklığa, bora, lityuma, düşük ve yüksek sıcaklığa ve su baskınlarına da tolerans gösterdiğini vurgulayan Prof. Dr. Türkan, “Uzun vadede bu streslere direnmesi ve çok sayıda strese cevap veriyor olması nedeniyle bu bitkiyi seçtik. Mikro yerçekimi koşullarında bitkinin tolerans özelliğini sürdürüp sürdüremeyeceğini araştırmak istedik” dedi.
Mikro yerçekimi koşullarında gerek hayvan sistemleri gerekse bitki sistemlerinde hücre zarının yapısı ve çeperin yapısında değişim olduğunu söyleyen Prof. Dr. Türkan, “Çeper inceliyor, daha az selüloz yapabiliyor. Bu bitkinin tuza toleransını sağlayan proteinler de zarında bulunuyor. Dolayısıyla zar yapısında meydana gelebilecek herhangi bir değişim tuzluluğa olan toleransını etkileyebilir. Bitkinin ağır metal toleransı var. İleride lityum ve bor konusunda çalışmalar yapmak istiyoruz. Bitki, ilerde uzayda yapılacak olan projelerde, su ve oksijen döngüsüne yardımcı olabilir. Atıkların temizlenmesine katkıda bulunup, ağır metallerin yer aldığı Mars topraklarının arıtılmasında kullanılabilir” ifadelerini kullandı.
“Kuraklığa çözüm olabilir”
Yaşar Üniversitesi’ni ziyaret ederek Yaşar Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Ahmet Yiğitbaşı ve Rektör Prof. Dr. Levent Kandiller ile görüşen İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban da Selçuk Yaşar Kampüsünde incelemelerde bulunarak projeye dair değerlendirmeler yaptı. Projenin hem Türkiye hem İzmir için gurur kaynağı olduğunu belirten Vali Elban, “Bizim ilimizde bilim insanlarımızın hazırladığı bir deneyin uzaya gitmesi ve beklentilerimiz doğrultusunda olumlu sonuçların çıkmış olması çok memnuniyet verici. Deney sonuçları doğrultusunda, bitkinin uzayın yanı sıra Dünya’da da kullanılacak alanları ortaya çıkacaktır. Kuraklık sorunumuz var, Yaklaşık 8 sene sonra su fakiri bir ülke oluyoruz. Belki bu bitki daha dirençli meyve sebzelerin yetiştirilmesinde kullanılabilir. Tebrik ediyorum, Türkiye’de çığır açacak bir konu olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
